Sinema Filmlerinde Yalnızlığın Temsili “En Sevdiğim Pastam” Film Örneklemi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 396 - 421, 27.10.2025

Ejder Aşit , Mehmet Uluç , İbrahim Halil Yaşar

Abstract

Bu çalışmada, sinemada yalnızlık temsilleri, yaşlı bireyler bağlamında ele alınarak söylem analizi yöntemiyle incelenmektedir. Yalnızlık, kişinin sosyal bağlantılarındaki eksikliğin hissedilmesi ve ihtiyaç duyduğu fiziksel ve duygusal desteği alamaması durumudur. Sinemanın farklı temsiller ve görsellikle bu konuya eğilmesi, farklı perspektiflerden konuyu izleyiciye aktarması önemlidir. Bireyin iç dünyası ve toplum içindeki konumunu anlamada önemli bir perspektif sunmaktadır. Bu bağlamda yalnızlığın temsili, bireysel psikolojik durumu, sinematografik bir anlatı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışmada söylem analizi yöntemi kullanılarak metin, söylem ve bunların hangi bağlamda ele alındığına dair ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak yalnızlığı konu edinen birçok sinema filmi arasından “En Sevdiğim Pastam” filmi seçilmiştir. Çünkü bu yöntem, araştırmanın hedefleri ve bağlamında araştırma sorusunu destekleyerek örneği derinlemesine inceleme fırsatı sunmaktadır.

Keywords

Yalnızlık , İran , Sinema , En Sevdiğim Pastam , Söylem

Representation of Loneliness in Cinema Films “My Favorite Cake” Movie Sample

Abstract

In this study, representations of loneliness in cinema are analysed in the context of elderly individuals through discourse analysis method. Loneliness is the state of feeling the lack of social connections and not receiving the physical and emotional support one needs. It is important that cinema addresses this issue with different representations and visuals and conveys the subject to the audience from different perspectives. It offers an important perspective in understanding the inner world of the individual and his/her position in society. In this context, the representation of loneliness and its individual psychological state were evaluated within the framework of a cinematographic narrative. In the study, discourse analysis method was used to examine the relationship between text, discourse and the context in which they were handled. In the study, by using the purposeful sampling method, the film “My Favourite Cake” was selected among many cinema films that deal with loneliness. Because this method offers the opportunity to examine the example in depth by supporting the research question in the objectives and context of the research.

Keywords

Loneliness , Iran , Cinema , My Favorite Cake , Discourse

References

• Akbaş, E., Taşdemir Yiğitoğlu, G., & Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta sosyal izolasyon ve yalnızlık. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(26), 2821–2845.
• Aksakal, S., & Kendirkıran, G. (2024). Huzurevinde yaşayan yaşlılarda COVID-19 pandemi sürecinde ölüm kaygısı ve yalnızlık. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 21, Article 21.
• Akyıl, R. Ç., Adıbelli, D., Erdem, N., Kırağ, N., Aktaş, B., & Karadakovan, A. (2018). Huzurevinde ve evde kalan yaşlılarda yalnızlık ve algılanan sosyal destek ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 21(1), Article 1.
• Aşk. (2013). [Film]. MUBI. https://mubi.com/tr/tr/films/her
• Aziz, A. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baran, A. (2016). Yaşlılıkta sosyal izolasyon ve yalnızlık. In Yaşlılık sosyolojisi (pp. 77–97). Nobel.
• Bauman, Z. (2011). Bireyselleşmiş toplum (2. bs). Ayrıntı Yayınları.
• Biçer, E. K. (2024). Yaşlılarda sosyal izolasyonu azaltmak için teknoloji kullanımı. Türkiye Klinikleri Internal Medicine Nursing – Special Topics, 10(2), 86–90.
• Balazs, G. (2015). Dünyanın sefaleti (L. Ünsaldı, A. Sümer, H. E. Mescioğlu, Ö. İlyas, L. Tutalar, B. Öztürk, Z. Bayka, & Ö. Akkaya, Çev.). İçinde L. Ünsaldı (Ed.), Yalnızlık (pp. 907-918). Heretik Yayınları.
• Camus, A. (1997). Sisifos söyleni (T. Yücel, Çev.; 5. bs). Can Yayınları.
• Camus, A. (2017). Yabancı (S. Tiryakioğlu, Çev.; 58. bs). Can Yayınları.
• Cattan, M., White, M., Bond, J., & Learmouth, A. (2005a). Preventing social isolation and loneliness among older people: A systematic review of health promotion interventions. Ageing & Society, 25(1), 41–67. https://doi.org/10.1017/S0144686X04002594
• Cattan, M., White, M., Bond, J., & Learmouth, A. (2005b). Preventing social isolation and loneliness among older people: A systematic review of health promotion interventions. In Database of Abstracts of Reviews of Effects (DARE): Quality-assessed Reviews [Internet]. Centre for Reviews and Dissemination (UK). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK71885/
• Ceylan, V. (2025, Şubat 5). En sevdiğim pastam film incelemesi: Yaşlılığa ve yalnızlığa dair. https://www.soylentidergi.com/en-sevdigim-pastam-film-incelemesi-yasliliga-ve-yalnizliga-dair/
• Coşkun, A. (2021). Dijital medya çağında yalnızlık. İksad Publishing House.
• Çakır, A. (2014). Söylem analizi: Ne demek istiyorsun? Palet Yayınları.
• Çalgüner, E. (2019). Sinemada varoluşçuluk ve Aronofsky. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2019(48), Article 48.
• Çam, C., Atay, E., & Işıklı, B. (2018). Yaşlılarda yalnızlık ve yaşam kalitesi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(2), Article 2.
• Çoban, B. (2003). Söylem ve ideoloji: Mitoloji-Din-İdeoloji. İçinde Söylem, ideoloji ve eylem: İktidar ve muhalefet arasındaki mücadeleyi çözümleme denemesi (pp. 245-284). Su Yayınevi.
• Çökerdenoğlu, R. (2022). Nuri Bilge Ceylan’ın Uzak ve İklimler filmlerinde yalnızlık teması. Çekmece Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), Article 21.
• Danış, M. Z. (2009). Türkiye’de yaşlı nüfusun yalnızlık ve yoksulluk durumları ve sosyal hizmet uygulamaları açısından bazı çıkarımlar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), Article 1.
• Demir, S. K. (2022). Yalnızlığın diyalektiğinin sinema üzerinden incelenmesi: Yalnız Aziz-ler. SineFilozofi, 7(14), 370–383.
• Ergün, Z., & Mısırlı, G. (2023). Yalnızlık, sosyal medya ve sanal yaşamın bireyler üzerindeki etkisi: Sanal Hayatlar filmi örneği. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(4), Article 4.
• Erkan, T. (2025). Ekonomik kriz ve medya: 2008 küresel ekonomik krizi. Efe Akademi Yayınları.
• Ersin Kalaycı, I., Özkul, M., & Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi. (2015). Yaşlılık statüsü, rolleri açısından yaşlıların toplumsal beklentileri ve sorunları (Isparta örneği). http://acikerisim.sdu.edu.tr/xmlui/handle/123456789/33326
• Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. Longman.
• Fairclough, N. (2003). Söylem ve ideoloji: Mitoloji- Din -Ideoloji (N. Ateş, Z. Özarslan, & B. Çoban, Çev.). İçinde Ç. Barış (Ed.), Dil ve ideoloji (pp. 155-172). Su Yayınevi.
• Findlay, R. A. (2003). Interventions to reduce social isolation among older people: Where is the evidence? Ageing & Society, 23(5), 647–658. https://doi.org/10.1017/S0144686X03001296
• Foucault, M. (1987). Söylemin düzeni (T. Ilgaz, Çev.). Hil Yayın.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Güney, Ö. (2025). Abbas Kiarostami’nin Kirazın tadı’nda minimalist anlatı: Bir yoldaşlık, bir intihar. Tirebolu İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2(1), Article 1.
• Han, B.-C. (2022). Palyatif toplum: Günümüzde acı (H. Barışcan, Çev.). Metis Yayınları.
• Hawkley, L. C., & Cacioppo, J. T. (2010). Loneliness matters: A theoretical and empirical review of consequences and mechanisms. Annals of Behavioral Medicine, 40(2), 218–227. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9210-8
• Holt-Lunstad, J., Smith, T. B., Baker, M., Harris, T., & Stephenson, D. (2015). Loneliness and social isolation as risk factors for mortality: A meta-analytic review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227–237. https://doi.org/10.1177/1745691614568352
• Ilgaz, A., & Gözüm, S. (2020). Kentsel alanda yaşayan yaşlı kadınlarda yalnızlık sıklığı ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(2), Article 2.
• Ingmar Bergman (Yönetmen). (1966). Persona [Film]. http://archive.org/details/persona-1966-1080p
• Kalınkara, V., & Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), Article 1.
• Kızıltaş, P. (2023). Dijital basında yer alan COVID-19 haberlerin geleneksel basındaki haberlerle karşılaştırmalı analizi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Kural, İ. N., & Esendemir, Ş. (2021). Sans toit ni loi filminde flanöryen göstergeler. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), Article 3. https://doi.org/10.52835/19maysbd.961325
• Neuman, W. L. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri (Ö. Akkaya, Çev.; Cilt 1). Sayısal Kitabevi.
• Özturk, A. (2025). Göç hikayeleri: Sinema perdesinde yaşamak. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(1), Article 1.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3. bs). Sage Publications.
• Serttaş, A. (2018). Sinemada yabancılaşma ve teknoloji temalı distopya: Siberpunk anlatı. TRT Akademi, 3(5), Article 5.
• Simmel, G. (2015). Modern kültürde çatışma (T. Bora, U. Özmakas, N. Kalaycı, & E. Gen, Çev.; 10. bs). İletişim Yayınları. Soysal, M. (1993). 100 soruda anayasanın anlamı. Gerçek Yayınevi.
• Söğütlüler Özay, E. N., & Söğütlüler, T. (2024). Richard Sennett & Jonathan Cobb: Sınıfın gizli yaraları [Book review]. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Mükemmellik Arayışı Dergisi (USMAD), 7, 52–57.
• Sürgit, B. (2019). Modern bireyin yalnızlaşması ve yabancılaşması bağlamında apartman yaşamı ve Cahit Zarifoğlu’nun “Eksik Yol” başlıklı öyküsü. İstanbul University Faculty of Letters Journal of Turkish Language and Literature, 59(2), 449–466.
• Taksi Şöförü. (t.y.). [Film]. Netflix. https://www.netflix.com/tr/title/18907685
• Taş, L., & Şaldırdak, G. A. (2021). Huzurevinde kalan yaşlıların sosyal izolasyon deneyimleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41(2), Article 2.
• Uluç, M., & Balcı, B. (2024). Gerçekçilik olgusu ekseninde taşra mekânının yeniden inşası: Koza film örneklemi. Türkiye Film Araştırmaları Dergisi, 4(2), 171–186. https://doi.org/10.59280/film.1558950
• Uluç, M., & Kaçar, F. (2024). Türk korku sineması’nda İslami unsurlar: “Büyü” film örneklemi. Akdeniz İletişim, (44), 132–150. https://doi.org/10.31123/akil.1427989
• Van Dijk, T. (2003). Söylem ve ideoloji: Mitoloji-din-ideoloji (N. Ateş, Çev.). İçinde B. Çoban (Ed.), Söylem ve ideoloji: Çok alanlı bir yaklaşım (pp. 13-113). Su Yayınları.
• Victor, C. R., & Bowling, A. (2012). A longitudinal analysis of loneliness among older people in Great Britain. The Journal of Psychology, 146(3), 313–331. https://doi.org/10.1080/00223980.2011.609572
• Yaşar, İ. H., & Altincik, H. (2018). Türkiye Cumhuriyeti bakanlıklarının web sitelerinin halkla ilişkiler bağlamında değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (55), 224–236.
• Yaşar, H. İ. & Uğurhan, Y. Z. C. (2022). Ülke, ürün ve lider imajı ekseninde Türk vatandaşlarının Rusya ve ABD algısı: Karşılaştırmalı bir saha çalışması. İletişim ve Diplomasi, 7 (Kamu Diplomasisi ve Ülke Markalama Özel Sayısı), 47-70.
• Yaylagül, N. K., Barlın, H., & Kırışık, H. (2021). Yaşlılıkta sosyal dışlanma araştırmaları: Bir içerik analizi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 17, Article 17.
• Yıldırım, A., Kobak, K., & Aykut, A. Ç. (2024). Kesişme: İyi ki Varsın Eren filmi üzerinden sinemada semiyotik anlatım okuması. Türkiye Film Araştırmaları Dergisi, 4(2), Article 2.