The Effect of Social Media Influencers on University Students

Year 2024, , 64 - 83, 30.06.2024

Müzeyyen Çatkafa , Özlem Altunsu Sönmez

https://doi.org/10.60077/medkul.1481610

Abstract

In this research, the effects of Influencers on university students via social media were investigated. With the development of Web 2.0 technological instruments, users have become producers in social media rather than consumers. Thus, they started to have an impact on other users by producing content on various platforms (Twitter, Instagram and YouTube, etc.). In this context, considering the age group of our sample, it is seen that the self-construction process continues and it is thought that influencers may have an impact on this. In this context, a total of 548 undergraduate students studying at 9 different faculties of Selçuk University constituted the sample of this study. In the research, participants were selected by simple random sampling method and the findings of this quantitative research data were analyzed with the SPSS 22 statistical package program. Frequency tables, mean and standard deviation results were used as a descriptive analysis while Independence sample T-test was used in determining differences with influencer influence sub-dimensions determined by gender and factor analysis. As a result of the research, influencers have positive and negative effects on Generation Z university students, the majority of the time spent on the internet is spent on social media, Instagram is used the most, and men differ significantly from women in the sub-dimensions (personal development, relations with the environment, educational life and cultural-political-religious influences) has been detected.

Keywords

Social Media, Generation Z, Self, Influencer

Üniversite Öğrencileri Üzerinde Sosyal Medya Influencerlarının Etkisi

Abstract

Bu araştırmada sosyal medya üzerinden Influencerların üniversite öğrencileri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Web 2.0 teknolojik araçların gelişimi ile kullanıcılar sosyal medyada artık tüketici olmaktan çıkarak üretici konuma da gelebilmişlerdir. Böylece, çeşitli platformlarda (Twitter, Instagram ve YouTube vs) içerik üreterek diğer kullanıcılar üzerinde etki sahibi olmaya başlamışlardır. Bu bağlamda örneklemimizin yaş grubu da göze alındığında benlik inşa sürecinin devam ettiği görülmekte ve Influencarların bunun üzerine de etki edebileceği düşünülmektedir. Bu kapsamda Selçuk Üniversitesi’nin 9 farklı fakültesinde öğrenim gören toplam 548 lisans öğrencisi bu çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma da katılımcılar basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş ve bu nicel araştırma verilerinin bulguları SPSS 22 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada betimsel analiz olarak; frekans tabloları, ortalama ve standart sapma sonuçlarına yer verilirken, cinsiyete dayalı ve faktör analizi ile belirlenen influencer etki alt boyutları ile farklılıkların tespitinde ise Independence sample T-test analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Z kuşağı üniversite öğrencileri üzerinde influencerların olumlu ve olumsuz etkileri olduğu, internette geçirilen sürenin çoğunluğunun sosyal medyada geçirildiği, en fazla Instagram kullanıldığı, kişisel gelişim, çevre ile ilişkiler, eğitim hayatı ve kültürel-siyasi-dini etkiler alt boyutlarında erkeklerin kadınlardan anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir.

Keywords

Sosyal Medya, Z-kuşağı, Benlik, Influencer

References

• Albayrak, S. (2020). Sosyal etki pazarlaması (influencer marketıng) bağlamında Instagram ve Youtube influencerlarının (fenomenlerinin) gençlerin marka algısına etkisi. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Aşkın, M. (2007). Kimlik ve giydirilmiş kimlikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 213-220.
• Altunay, A. (2015). Bir sosyalleşme aracı olarak yeni medya. Selçuk İletişim, 9(1), 410-428.
• Bassiouni, D. H., & Hackley, C. (2014). ‘Generation Z’ children’s adaptation to digital consumer culture: A critical literature review. Journal of Customer Behaviour, 13(2), 113-133.
• Ayan, G. (2016). Tüketim kültürü bağlamında kimlik inşasının sosyal medyada kullanımı: Instagram Örneği. [Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi].
• Balta Peltekoğlu, F., & Tozlu, E. (2018). Kurumsal sosyal sorumluluk kampanyalarının dijital paydaşları: Sosyal medya fenomenleri. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 285-299.
• Castells, M. (2006). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür (1 b., Cilt 2). (E. Kılıç, Çev.) Bilgi İletişim Yayınları
• Çalışkan, M., & Mencik, Y. (2015). Değişen dünyanın yeni yüzü: Sosyal medya. Akademik Bakış Dergisi (50), 254-277.
• Çayır Tahtalı, M. (2018). Sosyal etki pazarlaması bağlamında youtuberların iletişim stratejileri üzerine niteliksel bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi].
• Cirit, İ. (2021). Kamusallığın yapısal dönüşümü bağlamında ağ toplumu ve benlik inşası: Second life yaşam dünyası. [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
• Demir, A. E. (2020). Benlik yanılsaması: Sosyal beyin, kimliği nasıl oluşturur? Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 232-239.
• Erarslan Tuğcu, M. (2022). Instagram fenomenlerinin çevrimiçi kaynak güvenilirliğinin satın alma niyetine etkisi: Marka tutumunun aracılık rolü. [Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi]
• Erdensoy, D. (2018). Milyonları peşinden sürükleyen bu ınfluencer’lar da kim yahu?. CreatorDen. https://creatorden.com/tr/milyonlari-pesinden-surukleyen-bu-influencerlar-da-kim-yahu/
• Erdoğan, H. (2020). Etki pazarlaması kullanımının tüketicilerin satın alma niyetine etkisi: Instagram fenomenleri üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi].
• Eti Kavaklı, B. (2022). Influencer (etkileyici) pazarlamada etkileyicinin güvenilirliği ve etkileyiciyle kurulan parasosyal etkileşimin tüketicinin satın alma niyeti üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi].
• Goffman, E. (2020). Karşılaşmalar (2 baskı). Heretik Yayınları.
• Goffman, E. (2021). Etkileşim ritüelleri: Yüz yüze davranış üzerine denemeler (3 baskı). Heretik Yayınları.
• Goh, E. & Lee, C. (2018). A workforce to be reckoned with: The emerging pivotal generation Z hospitality workforce. International Journal of Hospitality Management, 73, 20–28.
• Gökkaya, E. (2020). Bireylerin prestij sahibi olma arayışında lüks marka yönelimi ve influencer pazarlamanın etkisi. [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi].
• Güneç Bahçelik, P. (2022). Sosyal medya etkileyicilerinin güvenilirlik, çekicilik ve benzerliğinin satın alma tercihindeki rolü: Kozmetik sektöründe bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi].
• Gürcan, D. (2015). Benlik farklılıklarına rogers’ın danışan odaklı terapisi ile yaklaşım: Vaka çalışması. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 2(1), 13-26.
• Hood, B. (2019). Benlik yanılsaması: Sosyal beyin, kimliği nasıl oluşturur? (2 baskı). (E. Özdemir, Çev.) Ayrıntı Yayınları.
• Hussain, M. (2022). The effect of influencers of Instagram on purchasing behavior in the fashion retail market in Pakistan and consumer profile. [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi].
• İbrahimova, N. (2019). Sosyo-demografik faktörlerin tüketicilerin sosyal medya fenomenlerine yönelik algıları üzerinde etkisi. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi].
• İren, F. (2019). Sosyal medyadaki yeni kanaat önderlerinin (fenomenlerin) gençler üzerindeki etkileri. [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi].
• İşman, A., Buluş, B., & Yüzüncüyıl, K. (2016). Sosyalleşmenin dijitale dönüşümü ve dijital benliğin sunumu. TRT Akademi, 1(2), 608-619.
• Jahnke, M. (2018). Influencer marketing: Für springer unternehmen und influencer: Strategien, plattformen, instrumente, rechtlicher rahmen. Mit vielen Beispielen. Springer Gabler.
• Kavut, S. (2018). Goffman’ın benlik sunumu kuramı bağlamında sosyal medyada kimlik inşası: Instagram üzerine bir araştırma. Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, (1), 1-12.
• Kıran, S., Yılmaz, C., & Emre, İ. (2019). Instagram’daki influencer’ların takipçiler üzerindeki etkisi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 3 (2), 100-111.
• Kırık, A. M. (2017). Yeni medya aracılığıyla değişen iletişim süreci: Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin konumu. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5 (1), 230-261.
• Kemeç, U. (2020). The effect of influencer credibility on brand trust and purchase ıntention: A study on Instagram. [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi].
• Keskin, B. (2022). Fenomen pazarlamada tüketici şüpheciliği ve satın alma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi: Ünlü ve fenomenlerin kullanıldığı reklamlara yönelik karşılaştırmalı bir analiz. [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi].
• Kır, A. D. (2020). Influencerların satın alma davranışına etkisi: Yemek sektörüne yönelik bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi].
• Kızıl, M. (2021). Dijital pazarlamada markanın tüketiciye sunumu: Youtube fenomenlerinin markayı tüketiciye tanıtma biçimleri. [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi].
• Macit, A. (2020). Bir güzellik miti olarak kozmetiğin yeni medyada algı yaratısı: Instagram’da influencer. [Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi].
• Mead, G. H. (2021). Zihin, Benlik ve Toplum (3 baskı). Heretik Yayınları.
• Meşe, Y. (2022). İnstagram influencer reklamlarının Z kuşağı satın alma davranışlarına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi].
• Naik, U., & Shivalingaiah, D. (2008, March, 28-29). Comparative study of web 1.0, web 2.0 and web 3.0. 6th International CALIBER, University of Allahabad, Allahabad. https://www.researchgate.net/publication/264845599_Comparative_Study_of_Web_10_Web_20_and_Web_30
• Oblinger, D. G. & Oblinger, J. L. (2005). Is it age or IT: First steps toward understanding the net generation. D. G. Oblinger & J. L. Oblinger (Ed.). Educating the net generation (pp. 2.1-2.20). EDUCAUSE. https://www.educause.edu/ir/library/PDF/pub7101.PDF
• Önem, Ş. (2022). Sosyal medya etkileyicilerinin tüketicinin satın alma niyeti ve kararına etkisi. [Doktora tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi].
• Özen, Y., & Gülaçtı, F. (2010). Benlik kavramı ve benliğin gelişimi: Bilen benliğe gereksinim var mı? Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 21-37.
• Özen, F. (2020). Yiyecek içecek işletmelerinde tüketici satın alma karar süreci ve hatırlı pazarlama. [Doktora tezi, Nişantaşı Üniversitesi].
• Özdemir, B., & Yıldırım, G. (2019). Dijitalleşen iletişim ortamlarında kimlik inşası ve benlik sunumu: İletişim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. 3(3), 178-191.
• Öztan Kuru, H. (2023). Gıda takviyesi satın alma sürecini etkileyen unsurlar, dijital etkileyicilerin önemi ve tüketici satın alma modelleri. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
• Pınarbaşı, T. E. (2022). Sosyal medyada transmedya hikâyeciliği: Seyahat influencerları ve takipçileri üzerine bir araştırma. [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi].
• Sabah, Ş. (2016). Ben, kendim ve avatarım: Sanallık ve gerçeklik arasında tüketim, sahip olunanlar ve kişisel benlik. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 117-154.
• Sabuncuoğlu, A., & Gülay, G. (2014). Sosyal medyadaki yeni kanaat önderlerinin birer reklam aracı. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (38), 1-23.
• Sarıtaş, A. (2018). Sosyal medya reklamlarında fenomen kullanımı ve reklam izleme tercihi, The Journal of International Scientific Researches, 3(4), 62-74.
• Soral, Ş. (2022). Sosyal ağ platformlarında gösterişçi tüketim pratikleri: Influencerların paylaşımları üzerine bir inceleme. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
• Özkök, Ö. (2019). Sosyal medyada sanal kimlikler: Sosyal medya fenomenlerinin benlik sunumları üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi].
• Tokay, S., & Akın, M. (2021). Influencer takip algısına yönelik kullanıcı deneyimleri: Gelişim, amaç, gerçeklik. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, 3(1), 57-73.
• Türkol, S. (2020). Bir pazarlama iletişimi aracı olarak dijital etkileyenlerin Y kuşağı tüketicilerinin satın alma davranışı üzerindeki etkisi. [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi].
• Yağcı, S. (2019). Fenomen pazarlama (influencer marketing): Dijital pazarlamanın kanaat önderleri üzerine araştırma. [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi].
• Yıldırım, M. N. (2022). Sosyal medya tüketicilerinin influencerlara yönelik tutumlarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Hitit Üniversitesi].
• Yılmaz, A. (2019). Gençlerin kimlik oluşumunda dijital kültürün etkisinin araştırılması: Selçuklu örneği [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi].
• Yılmaz, M. (2020). Seyahat odaklı sosyal medya kanaat önderlerinin deneyimleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi].