NATO'nun Değişen Rolü ve Türkiye: Güvenlik Dinamikleri ve İlişkilerin Evrimi

Year 2023, Volume: 2 Issue: 1, 2 - 51, 28.12.2023

Aziz Armutlu

Abstract

NATO'nun rolündeki değişim ve Türkiye'nin ittifak içindeki konumu, tarihi, jeopolitik faktörler ve güvenlik kaygıları arasındaki karmaşık etkileşimle şekillendi. NATO, Soğuk Savaş sonrası dönemde terörizm, siber tehditler ve bölgesel çatışmalar gibi çeşitli güvenlik sorunlarına odaklanan çok yönlü bir örgüte dönüştü. Türkiye, Sovyet etkisini dengelemeye katkı sağlayan ilk NATO üyelerinden biriydi. Coğrafi konumu ve askeri kapasitesi, Türkiye'yi stratejik bir oyuncu haline getirdi. Ancak Kıbrıs sorunu ve NATO'ya yönelik farklı güvenlik öncelikleri zaman zaman gerginliklere neden oldu. Özellikle Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemlerini alması, uyumluluk ve güvenlik kaygılarını artırdı. Bununla birlikte, Türkiye ve NATO arasındaki tarihi bağlar, ortak güvenlik çıkarları ve karşılıklı faydalar güçlüdür. Sonuç olarak, NATO'nun değişen rolü, güvenlik ortamının bir yansımasıdır ve Türkiye'nin ittifak içindeki konumu, hem ortak çıkarları hem de zorlukları etkiler. Küresel değişimlere rağmen, Türkiye ile NATO arasındaki işbirliği ve diyalog, ittifakın güvenlik tehditleriyle başa çıkma ve uluslararası sahnede etkili olma yeteneğini şekillendirecektir.

Keywords

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü(NATO), Türkiye, Güvenlik, İttifak, Müttefik İlişkileri

Ethical Statement

Tüm şartları ve koşulları kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Supporting Institution

yok

Thanks

yok

NATO's Changing Role and Türkiye: Security Dynamics and Evolution of Relations

Abstract

The change in NATO's role and Türkiye's position within the alliance has been shaped by the complex interplay between history, geopolitical factors and security concerns. In the post-Cold War era, NATO has evolved into a multifaceted organisation focusing on various security challenges such as terrorism, cyber threats and regional conflicts. Türkiye was one of the first NATO members to contribute to balancing Soviet influence. Its geographical location and military capacity made it a strategic player. However, the Cyprus issue and different security priorities towards NATO have occasionally caused tensions. In particular, Türkiye's purchase of S-400 air defence systems from Russia has raised compatibility and security concerns. However, historical ties, common security interests and mutual benefits between Türkiye and NATO remain strong. As a result, NATO's changing role is a reflection of the security environment and Türkiye's position within the alliance affects both common interests and challenges. Despite global changes, cooperation and dialogue between Türkiye and NATO will shape the alliance's ability to deal with security threats and be effective on the international stage.

Keywords

NATO, Türkiye, Security, Alliance, Allied Relations

References

• Armaoğlu, F. (2020). Türk Dış Politikası Tarihi. Kronik Kitap.
• Acer, Y. (2022). Ukrayna Savaşı, BM ve Barışın Korunması. SETA, 373, 1-16.
• Ataman, M. (2017). Türkiye’nin Dış politikasının Ak Parti döneminde yeniden yapılandırılması. AK Parti’nin 15 yılı içinde (s. 41-60). SETA Kitapları.
• Aydınlı, N. (2023). Turkey’s Balance Policy and Energy. International Journal of Volga – Ural and Turkestan Studies, 5(10), 159-177.
• Başbaşlıoğlu, A. (2020). 2023’e Doğru Küresel ve Bölgesel Gelişmeler Karşısında Türk Dış Politikası.
• Sarıkaya, Y. (Ed.), Uluslararası Güvenlik, Terörizm, NATO ve Türkiye. (1. Baskı) içinde (pp.361-387). TASAV.
• Bilge, C. N. (2012). Türkiye’s NATO Alliance: A Historical Perspective. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9 (34), 1-28.
• Canan-Sokullu, E. Ş. (2012). Turkish Public Opinion on NATO. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Özel Sayı: Türkiye’nin Üyeliğinin 60. Yılında NATO: Değişim, Dönüşüm, Süreklilik, 151-182.
• Çalışkan, F. (2022). Adım Adım Rusya Ukrayna Savaşı ve Üçüncü Tarafların Sürece Etkisi. EURO Politika (14), 35-47.
• Çelik, S. (2023). NATO Skepticism in Turkey in The Historical Process. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 95-115.
• Demir, S. (2016). Nato’s Role in Maintaining Peace and Security in 21st Century. Gazi Akademik Bakış, 9 (18) , 235-252. DOI: 10.19060/gav.320780.
• Demirkılınç, S. (2023). Türkiye's Entry Into The North Atlantic Treaty Organization (Nato) With The Dimension Of Political Psychology And The Framework Of Neoclassical Realism. [PhD Thesis, Akdeniz University]. Council of Higher Education National Thesis Centre. (Thesis No: 792011)
• Duman, M. (2023). 70. Yılında Türkiye-Nato İlişkilerinin Tarihsel Boyutu. Akademik Hassasiyetler, 10(21), 401-429.
• Ercan, M. (2017). Turkey-EU Relatİons In The Post-15 July Process Future Predictions on the Relation. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (63), 14-28.
• Güler, M. Ç. (2020). 2019’da Türkiye. Ataman, M. (Ed.), Türkiye – Rusya İlişkileri. (1. Baskı) içinde (pp. 156-162). SETA Yayınları.
• George M. (1963). The Study of Alliances: A Review. Journal of Conflict Resolution, 7(4), 769–776.
• Güleç, Ö. & Kişman, Z. A. (2021). Cyber Security From the Perspective of International Relations and Cyber Security Strategies of NATO. Akademik Açı, 1 (1) , 127-154.
• Gürkan, İ. (1997). NATO ve Türkiye: soğuk savaş sonrasında Türkiye’nin ittifaktaki yeri ve geleceğe yönelik düşüncelere ilişkin bir değerlendirme. Çağdaş Türk Diplomasisi: 200 yıllık süreç içinde (s. 475-482). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Güvenç, S. (2015). NATO’s Evolution and Türkiye’s Contribution to the Transatlantic Security. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 12 (45), 101- 119.
• Hürriyet, (2016). “TRT Haber'de okunan metin: Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koymuştur”, http://www.hurriyet.com.tr/trt-haberde-okunan-metin-turk-silahli-kuvvetleri-yonetime-el-koymustur-37309565
• Karaca, M. (2022). Transformation of NATO in the Light of the Changing Security Paradigms after 9/11 and Its Repercussions on Türkiye. [Master's Thesis, Başkent University] Council of Higher Education National Thesis Centre. (Thesis No: 762670)
• Karademir, T. (2021). NATO and NATO-Turkey Realtions Within The Frame of Neo-Liberal Instıtutıonalism Theory. [Master Thesis, Muğla Sıtkı Koçman University]. Council of Higher Education National Thesis Centre. (Thesis No:668089)
• Karaosmanoğlu, A. L. (2014). NATO’s Transformation. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 10(40), 3-38.
• Kibaroğlu, M. (2017). Türkiye-NATO İlişkileri, Analiz SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Macias, A. (2020). U.S. Sanctions Turkey over purchase of Russian S-400 Missile System, https://www.cnbc.com/2020/12/14/us-sanctions-turkey-over-russian-s400.html
• Modelski. G. (1963). The Study of Alliances: A Review. Journal of Conflict Resolution, 7(4), 769–776.
• Olimat, M. S. (2023). The Russia-Ukraine War: Geopolitical and Gendered Impact on the Greater Middle East. Journal of International Women’s Studies, 25(6), 1-22.
• Oğuzlu, T. (2012). Türkiye and NATO: An Ambivalent Ally in a Changing Alliance. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9 (34), 99-124.
• Özalp, M. (2018). Benefits and Losses: Turkey-NATO Relations In Between Exit or Not To Exit. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2) , 404-421. DOI: 10.33905/bseusbed.426374
• Özer, Ç. (2023). Güncel Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Araştırmaları. Karakoç, R. (Ed.), Rusya-Ukrayna Savaşı ve Türk Dış Politikası. (1. Baskı) içinde (pp. 9-24). Duvar Yayınları
• Özer, S., Uysal Oğuz, C. & Atvur, S. (2010). Evaluation Of Changing Security Strategies of NATO and EU in Afghanistan Case. Akdeniz İİBF Dergisi, 10 (19), 257-285.
• Özsağlam, M. T. (2022). Siyasi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Türkiye ve Rusya 6. Köse, O. (Ed.), Rusya-Ukrayna Savaşının Uluslararası İlişkiler Sistemi Üzerine Etkileri. (1. Baskı) içinde (pp. 65-72). Berikan Yayınevi.
• Pekşen, H. D. (2016). The Limits of NATO’s Transformation: Energy Security as a Case Study. Security Strategies, 12(23), 35-69.
• Riecke, H., Aronsson, L., O’Donnell, M., & The Chicago Council on Global Affairs. (2012). Focused Engagement: NATO’s Political Ambitions in a Changing Strategic Context. In Smart Defense and the Future of NATO: Can the Alliance Meet the Challenges of the Twenty-First Century? (pp. 25–31). Chicago Council on Global Affairs. http://www.jstor.org/stable/resrep08185.6
• Sari, A. (2019). Can Turkey be Expelled from NATO? It’s Legally Possible, Whether or not Politically Prudent, https://www.justsecurity.org/66574/can-turkey-be-expelled-from-nato/
• Scheppele, K. L. (2018). Autocratic Legalism. The University of Chicago Law Review, 85(2), 545-584.
• Seferoğlu, G. N. (2019). NATO and Türkiye From The Perspective Of Common Security and Defence Policy. [Master's Thesis, Çankaya University]. Council of Higher Education National Thesis Centre. (Thesis No: 587167)
• SETA. (2022). 70 yıllık Türkiye-NATO ilişkileri. Gloria Shkurti Özdemir (Ed.) SETA Yayınları.
• Sönmez, A. S., Bıçakcı, H. & Yıldırım, C. (2015). Kırım Sorunu Bağlamında Rusya-Ukrayna İlişkilerinin Analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research Online, 1(3), 656-670.
• Telci İ, Numan E. İ., Kardaş T., & Çağlar İ. (2017). 15 Temmuz Darbe Girişimi ve Batı Medyası, SETA Yayınları.
• The North Atlantic Treaty Organisation (NATO). (2010). Strategic Concept for the Defence and Security of the Members of the North Atlantic Treaty Organization. NATO.
• The North Atlantic Treaty Organisation (NATO). “Lisbon Summit Declaration”, (31 July 2012), https://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_68828.htm.
• The North Atlantic Treaty Organisation (NATO). (7 September 2018). NATO battlegroups exercise across Baltic borders. NATO. https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_157988.htm?selectedLocale=en
• The North Atlantic Treaty Organisation (NATO). (2019). What is nato? NATO. https://www.nato.int/nato-welcome/index.html#basic
• United States Department of State. (2019). North Atlantic Treaty Organization (NATO), 1949. United States Department of State, Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, https://history.state.gov/milestones/1945-1952/nato
• Walt, S. M. (1985). Alliance Formation and the Balance of World Power. International Security, 9 (4), 3-43.
• Walt, S. M. (1987). The origins of alliance. Cornell University Press.
• Walt, S. M. (1997). Why alliances endure or collapse. Survival, 39 (1), 156-179.
• Yalçın, İ. (2019). Post-Cold War Cyber Security In NATO and Türkiye. [Master's Degree Thesis, Anadolu University]. Council of Higher Education National Thesis Centre. (Thesis No: 545623)
• Yeltin, H. (2021). Turkey and the S-400 Air Defense Systems: Place in Turkey- US- Russia Relations. Anadolu Strateji Dergisi, 3(1), 65-78.
• Yılmaz, E. A. (2022). Analysis of Turkey-USA Relations in the Context of Security from 2016 to the present. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (73), 53-71. DOI: 10.51290/dpusbe.1068073.
• Yiğittepe, L. (2018). Turkey’s Securıty Perceptions Between NATO and Russia: the S-400 Crises Case. Journal of Management and Economics Research, 16 (1), 276-289. DOI: 10.11611/yead.458050
• Yost, D.S. (1998). NATO Transformed: The Alliance’s New Roles in International Security. Washington, D.C.: United States Institute of Peace Press.
• Yumuşak, T. (2023). Evaluation of Turkiye’s Mediation Role in the Russia – Ukraine War. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25, (1), 165-194. DOI: https://doi.org/10.33717/deuhfd.1276271.