TÜRK DIŞ POLİTİKASINDAKİ BAŞLICA SORUNLARA BİR ÇÖZÜM YOLU OLARAK AVRASYACILIK

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 12, 1 - 14, 06.05.2021

Celil Uğur Özgöker , Erdoğan Mert

Öz

Türkiye Cumhuriyeti, mirasçısı olduğu Osmanlı Devleti gibi yüzünü hep Batı’ya dönmüş, geleceğini Batı kampında görmüştür. Her dönemde Batı’yı temsil eden oluşumların içerisinde yer almaya özen göstermiş, bu yönde çabalar içerisinde olmuştur. Öyle ki, NATO üyesi olabilmek için Kore’de evlatlarını şehit vermiştir. Daha sonra AB üyesi olabilmek için ekonomik bedeller ödemiştir, hala da ödemektedir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin hiç sorgulamaksızın gösterdiği Batı sadakati, ilk başlarda belki gözlerine inen perde dolayısıyla görmekte zorlandığı ancak son zamanlarda çok uzaklardan bile açıkça görünebilen bir “karşılıksız aşk” vak’asına dönüşmüş durumdadır. Johnson Mektubu ile neye uğradığını şaşıran Türkiye Cumhuriyeti, Muavenet faciası ile can evinden vurulmuş, Kuzey Irak’ta askerlerinin başına geçirilen çuval ile küçük düşürülmüştür. 15 Temmuz bardağı taşıran son damla olmuştur.
ABD ile birlikte hareket eden AB’de, benzer şekilde uluslararası hukuku hiçe sayan uygulamalarla Türkiye Cumhuriyeti’ni her fırsatta dışlamış, bununla da kalmayıp sırtından vurarak olabilecek en üst seviyede düşmanca tavır almaktan geri durmamıştır. Günümüzde de ambargolara ve yaptırımlara varan, hatta Akdeniz’de askeri müdahale tehditlerine evrilen, doğrudan düşmanca hareketler tüm hızıyla sürmektedir.
Bu tabloyla yüzleşen herhangi bir ülkenin yeni arayışlara girmesi son derece doğaldır. Hatta Türkiye, genlerine işleyen Batı hayranlığı sebebiyle çok geç bile kalmış, belki bu derece derin bağlılığa sahip olması bu kadar hor görülmesine sebep olmuştur. Ancak Türk halkının büyük çoğunluğunun Orta Asya’dan gelmiş oluşu, hala bu coğrafyanın büyük kısmında soydaş devletlerin yer alması, bu devletlerin doğal olarak Avrasya oluşumlarında yer alması Türkiye’nin Avrasya kavramına sıcak bakmasını sağlamaktadır. Ayrıca Osmanlı hâkimiyetinin büyük kısmının Ortadoğu coğrafyasında sürmesi, Hindistan içlerine varan tarihsel bağların varlığı da bir etkendir. Geleneksel olarak ABD-Rusya arasında denge politikası yürütülmesi, Karadeniz’in ABD’nin giremediği tek deniz oluşuyla temsil edilebilecek bir güven duygusunun oluşturulması vb. gibi sebepler aranan taze kanın Avrasya’da bulunması sonucunu getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrasyacılık, AB, Kıbrıs, Batılılaşma, Doğu Akdeniz

Kaynakça

• A.A. (Anadolu Ajansı). (2018). Suriye Petrolünün Yüzde 70’i PKK’nın Elinde.
• Armaoğlu, F. (2018). 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi. Alkım Yayınları. Ankara.
• Aydın, L., Bolat, İ., Yavuz, M. (2014). Uluslararası Enerji Siyasetinin Dinamikleri ve Türkiye’ye Yansımaları. Ankara Strateji Enstitüsü Yayınları, Rapor NO: 2014-3. Ankara.
• Başeren, S.H. (2013). “Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Sorunu: Tarafların Görüşleri, Uluslararası Hukuk Kurallarına Göre Çözüm ve Sondaj Krizi”, Doğu Akdeniz’de Hukuk ve Siyaset, Yay. Haz.: Sertaç Hami Başeren, AÜSBF, Ankara.
• Bayraktar, B. (2019). Suriye İç Savaşı Açısından Zeytin Dalı (Afrin) Harekatı. Bilge Strateji, 11 (20), 51-66. DOI: 10.35705/bs.751598
• Carolyn C. J., Özdamar, Ö. (2009). Modeling Foreign Policy and Ethnic Conflict: Turkey's Policies Towards Syria, Foreign Policy Analysis, Cilt: 5, Sayı: 1, Ocak 2009, ss.: 17–36, https://doi.org/10.1111/j.1743-8594.2008.00081.x
• Claude, F. (2019). The Deadly Ideology Driving Putin: Eurasianism. Impakter. https://impakter.com/deadly-ideology-putin-eurasianism/ [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Çavdar, T. (1999). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1839-1950). İmge Kitabevi. Ankara.
• Duman, M. (2015). Nietzsche, Truth and Art. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi , (2), 64-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/temasa/issue/23814/253719 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Dursun-Özkanca, O. (2017). Turkish Soft Balancing Against the EU? An Analysis of the Prospects for Improved Transatlantic Security Relations, Foreign Policy Analysis, Cilt:13, Sayı: 4, Ekim 2017, ss.: 894–912, https://doi.org/10.1093/fpa/orw004 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Evin, A. (2009). Turkish Foreign Policy: Limits of Engagement. New Perspectives on Turkey, 40, 225-232. doi:10.1017/S089663460000529X https://www.cambridge.org/core/journals/new-perspectives-on-turkey/article/abs/turkish-foreign-policy-limits-of-engagement/1B0410031DC999E5F7047079837A34CA [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• France24. (2017). “US-Backed Force Seizes Major Syria Gas Plant”
• Gavin, J. (2017). “IS Loss of Conoco Plant Reframes Syrian Gas Options”, Interfax
• Güler, M. Ç., Acun, C. (2019). Suriye’de Doğal Kaynaklar Savaşı. SETA Analiz. Sayı: 293. SETA | Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Ankara.
• ICJ- International Court of Justice (Uluslararası Adalet Divanı). (1986). Military and Paramilitary Activities in and Against Nicaragua (Nicaragua V. United States of America). https://www.icj-cij.org/public/files/case-related/70/070-19860627-JUD-01-00-EN.pdf [Erişim Tarihi: 13.01.21].
• Kardaş, Ş. (2013). Turkey on NATO’s Role in the MENA: Perspectives from a “Central Country” / Türkiye'nin NATO'nun Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki Rolü Üzerine: "Merkez Ülke" Perspektifleri. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1). https://dergipark.org.tr/tr/pub/adamakademi/issue/15869/167197 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Kasapoğlu, C. (2020). (Rep.). NATO Defense College. doi:10.2307/resrep23668
• Kirişçi, K. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği: Katılım Öncesi Dönemin İç ve Dış Politika Dinamikleri. Uluslararası İlişkiler / International Relations, 2(8), ss.: 79-118. www.jstor.org/stable/43925979 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Korkmazcan, N. (2016). Atatürk’ün Dış Politika Anlayışının TBMM’nin İlk Dış Politika Kararı Üzerinden Değerlendirilmesi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, cilt: 2 Sayı: 4 ss.: 99-124. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aitdergi/issue/43373/528364 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Nopens, P. (2013). Geopolitical Shifts in the Eastern Mediterranean. (Rep.). Egmont Institute. www.jstor.org/stable/resrep06603 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Oran, B. (2004a). “Türk Dış Politikasının Temel İlkeleri”, (ed. B. Oran), Türk Dış Politikası; Kurtuluş Savaşından Günümüze Olgular, Belgeler, Yorumlar, cilt I, 9. baskı, s.46-53. İletişim Yayınları. İstanbul.
• Oran, B. (2004b). Türkiye Kabuk Değiştirirken AKP'nin Dış Politikası. Birikim Dergisi, Sayı: 184-185. İstanbul. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-184-185-agustos-eylul-2004/2370/turkiye-kabuk-degistirirken-akp-nin-dis-politikasi/4759#_ftnref1 [Erişim Tarihi: 13.01.21].
• Orhun, F. Ö. (2017). Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarının Kıbrıs Sorununa Muhtemel Etkileri. Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 36-54. DOI: 10.24186/vakanuvis.351418 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/362027 [Erişim Tarihi: 13.01.21].
• Özdamar Ö., ERCİYAS O. (2020). Turkey and Cyprus: A Poliheuristic Analysis of Decisions during the Crises of 1964, 1967, and 1974, Foreign Policy Analysis. https://doi.org/10.1093/fpa/orz016 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Özdeş, T. (2008). Batıcılık ve Türkiye Aydınlarının Çıkmazı. Eskiyeni, (8), ss.: 27-33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eskiyeni/issue/37283/433547 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Özgöker, U., Çelik, H. (2016). Kıbrıs’ta Enerji Politikaları ve İngiltere “İlgisi”. Uluslararası Boyutlarıyla Kıbrıs Meselesi ve Geleceği Uluslararası Sempozyumu (11-13 Aralık 2014 / Gazimağusa), Bildiriler Kitabı. Yayına Hazırlayan: Duygu Türker Çelik. Ankara.
• Rangsimaporn, P. (2006). Interpretations of Eurasianism: Justifying Russia's Role in East Asia. Europe-Asia Studies, 58(3), 371-389. www.jstor.org/stable/20451203 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Sandıklı, A., Akçadağ. E. (2011). Kıbrıs Sorunu Kapsamında AB-Türkiye İlişkileri. Bilge Strateji, Cilt 2, Sayı 4, Bahar 2011. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/43503 [Erişim Tarihi: 13.01.21].
• Yanık, L. (2012). Atlantik Paktı’ndan NATO’ya: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Türkiye’nin Konumu ve Uluslararası Rolü Tartışmalarından Bir Kesit. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 34, ss.: 29-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39282/462595 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Yesevi, Ç. G. (2018). Avrasya’da Boru Hatları Politikası: Güney Akımı, Türk Akımı ve TANAP. Bilge Strateji, Cilt: 10 sayı: 18, ss.: 11-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bs/issue/44282/543792 [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Weisband, E. (1973). Realignment of Turkish Foreign Policy. In Turkish Foreign Policy, 1943-1945: Small State Diplomacy and Great Power Politics (pp. 257-273). Princeton University Press. doi:10.2307/j.ctt13x130g.15
• Yıldızel, Z. E. (2020). Doğu Akdeniz Bir Daha Eskisi Gibi Olmayacak. petroturk.com http://petroturk.com/makale/dogu-akdeniz-bir-daha-eskisi-gibi-olmayacak [Erişim Tarihi: 10.01.21].
• Zervakis, P. (2004). Cyprus in Europe: Solving the Cyprus Problem by Europeanizing it? Connections, Cilt: 3 Sayı: 1, ss.: 107-132. www.jstor.org/stable/26323025 [Erişim Tarihi: 10.01.21].