Socio-Cultural Life and Ceremonies in Ilgın Migrant Villages The Case of Orhaniye and İhsaniye

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 178 - 187, 31.12.2023

Mustafa Damlapınar , Hayri Erten

Öz

19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’ni en çok meşgul eden konulardan birisi hiç şüphesiz dış göçler olmuştur. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı- Rus savaşını Osmanlı Devleti’nin kaybetmesi üzerine gerek Kafkasya’dan ve gerekse Rumeli’den Anadolu’ya büyük bir göç dalgası başlamıştır. Rus ve Bulgarların izlediği politikalar sonucu, işgale uğrayan Osmanlı topraklarındaki Müslümanlar göç etmek zorunda kalmışlardı. Göçmenler terk etmek zorunda kaldıkları topraklara geri dönme düşüncesiyle boş arazilere geçici olarak iskân edilmiştir. Ancak savaş sonrasında geri dönmek mümkün olmamıştır. Göçmenler hem göç ettikleri topluma entegre olma sürecini deneyimlemişler hem de göç ettikleri bölgelere kültürel geçmişlerini taşıyarak kültürel çeşitliliği ve zenginliği sağlamışlardır. Bu çalışmanın amacı savaş sonunda Bulgaristan’dan göç ederek Konya’nın Ilgın ilçesi Orhaniye köyüne yerleşen göçmenler ile aynı savaş sonunda Kafkasya’dan göçerek İhsaniye köyüne yerleşen Çerkeslerin sosyo-kültürel ve dini hayatlarının incelenmesidir. Ayrıca göç olaylarının sebebini anlamak ve Orhaniye ve İhsaniye köylerinde yaşayan göçmenlerin sosyo-kültürel ve dini açıdan adaptasyon durumlarını ortaya koymaktır. Bu düşünceden hareketle “göçmenlerde sosyo-kültürel ve dini hayat” konulu çalışmamız giriş, araştırmanın konusu, amacı ve yöntemi, Orhaniye ve İhsaniye köyleri hakkında genel bilgiler, Orhaniye ve İhsaniye göçmenlerinin sosyo-kültürel ve dini hayatları hakkında bilgiler içermektedir. Orhaniye ve İhsaniye göçmenlerinin sosyal, kültürel ve dini hayatları hakkında literatür çalışması yapılmıştır. Ayrıca iki köyle ilgili bulgular ve gözlemlerimiz sonucunda elde edilen veriler karşılaştırılarak ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Çerkes, Göçmen, Merasim, Orhaniye, İhsaniye.

Socio-Cultural Life and Ceremonies in Ilgın Migrant Villages The Case of Orhaniye and İhsaniye

Öz

In the 19th century, one of the issues that occupied the Ottoman Empire the most was undoubtedly external
migration. After the Ottoman Empire lost the Ottoman-Russian War of 1877-1878, known as the 93 War in
history, a great wave of migration from both the Caucasus and Rumelia to Anatolia began. As a result of the
policies pursued by the Russians and Bulgarians, Muslims in the occupied Ottoman lands were forced to
migrate. Immigrants were temporarily settled in empty lands with the idea of returning to the lands they
had to leave. However, it was not possible to return after the war. Immigrants have both experienced the
process of integrating into the society they migrated to and have provided cultural diversity and richness by
carrying their cultural past to the regions they migrated to. The aim of this study is to examine the socio-
cultural and religious lives of the immigrants who migrated from Bulgaria at the end of the war and settled
in the Orhaniye village of Konya's Ilgın district, and the Circassians who migrated from the Caucasus and
settled in İhsaniye village at the end of the same war. It also aims to understand the reason for migration
events and to reveal the socio-cultural and religious adaptation status of immigrants living in Orhaniye and
İhsaniye villages. Based on this idea, our study on "socio-cultural and religious life in immigrants" includes
an introduction, the subject, purpose and method of the research, general information about Orhaniye and
İhsaniye villages, and information about the socio-cultural and religious lives of Orhaniye and İhsaniye
immigrants. A literature study was conducted about the social, cultural and religious lives of Orhaniye and
İhsaniye immigrants. In addition, we tried to present the data obtained as a result of our findings and observations about the two villages by comparing them.

Anahtar Kelimeler

Migration, Circassian, Migrant, Ceremony, Orhaniye, İhsaniye.

Kaynakça

• Akgün, B. (2001). Mekansal İmge-Mekansal Pratik İlişki/İlişkisizliğinin Bursa’da 1950-1951 ve 1989 Bulgaristan Göçmenleri Üzerinde İncelenmesi [Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Albayrak, A., & Çapçıoğlu, İ. (2006). Ehl-i Sünnet Geleneğine Bağlı Bir Orta Anadolu Köyünde Halk İnançları ve Uygulamaları. Dini Araştırmalar Dergisi, 8(24), 107-132.
• Arslantürk, Z. (2001). Sosyal Bilimciler İçin Araştırma Metod ve Teknikleri (5. Baskı). Çamlıca Yayınları.
• Atalay, B. (1979). Köy Gençliği Üzerinde Sosyolojik Bir Araştırma Büyükgeçit Köyü Araştırması. Atatürk Üniversitesi Basımevi.
• Balaban, T. (2006). Sandıklı Halk İnanışları ve Uygulamaları [Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilge, S. M. (2023, Temmuz 22). ÇERKEZLER - TDV İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/cerkezler
• Erkan, S. (1993). Kırım Kafkasya ve Doğu Anadolu Göçleri (1878-1908) [Doktora Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eşmeli, İ. (2006). Muğla-Yatağan ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fedakar, C. (1998). Kafkaslar’ın Sosyo-Kültürel ve Siyasi Yapısı [Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İpek, N. (1994). Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1877-1890). Türk Tarih Kurumu Basımevi. Kabataş, F. (2006). Rize ve Çevresinde Yaygın Halk İnanışları [Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kablan, A. (1994). Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkas Kabileleri İle Münasebetleri [Yüksek Lisans Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kalafat, Y. (2005). Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri (4. Baskı). Babil yayınları.
• Köse, A., & Ayten, A. (2009). Bâtıl İnanç ve Davranışlar Üzerine Psiko- Sosyolojik Bir Analiz. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IX(3), 45-70.
• Maranki, A. (1990). Sosyal Yönleri İtibariyle Bulgaristan’dan Göç [Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özsaray, M. (1998). Kafkas Halklarından Adığelerin Eski Dinleri ve İslamiyet’in Kuzey Kafkasya’ya Girişi [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkarslan, N. (1997). Bursa İlinde Meskun Bulgaristan Göçmenlerinin Etno-Sosyolojik İncelenmesi [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, M. (1996). Konya Vilayetinde Muhacir Yerleşmeleri 1854-1914 [Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.