Zygmunt Bauman’ın Ahlak Anlayışına Göre “Joker” Filmi Üzerine Bir İncelenme

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 157 - 169, 30.06.2024

Fırgat Sadıglı , Olgun Küçük , Mevlüt Can Koçak

Öz

Ahlak, kişilerin yapıp ettiklerini değerlendirmek bakımından kullanılan temel bir kavramdır. Ahlaki
değerlendirmeler ise daha çok iyi-kötü, doğru-yanlış, erdem-hata gibi karşıtlıklar yoluyla açıklanır ve
değerlendirilir. Ahlakın anlamı ve ilişkilendirildiği alanlar zaman içinde farklılık arz etmekle birlikte bu
kavram toplumsal yaşam içinde varlığını korumuştur. Her çağın içinde bulunduğu koşullar ve değer yargıları
ise bu kavram üzerine etki etmiştir. Farklı şekilllerde yorumlanabilen ahlak, toplumsal yaşamda, sanatta,
edebiyatta ve sinemada değişik biçim ve yorumlarla kendine yer bulabilmektedir. Joker filmi, Gotham
şehrinde geçmekte ve Arthur Fleck'in karakter evrimini anlatmaktadır. Arthur, toplumsal çürümenin hâkim
olduğu bir ortamda yaşamaktadır. Sosyal hizmetlerin yetersiz, yoksulluk ve suç oranlarının yüksek olduğu
bu şehirde Arthur'un hayatı ve ahlaki değerleri sorgulanmaktadır. Filmin teması, başrol oyuncusunun joker
karakterine dönüşmesinde toplumun rolü ve ahlaki belirsizlik içinde bireyin evrimi hakkındadır. Arthur,
maruz kaldığı ayrımcılık, işsizlik ve toplumun ona karşı tutumu gibi zorluklarla başa çıkmaya çalışırken
ahlaki sınırlarını sorgulamaktadır. Bu durum, Bauman'ın ahlaki belirsizlik teorisini yansıtarak bireyin doğru
ve yanlışı belirleme konusundaki zorlukları vurgulamaktadır. Postmodernizmin etkisi altında film, bireyin
kendi gerçekliğini ve ahlaki değerlerini şekillendirme çabasını yansıtmaktadır. Dans sahnesi gibi görsel
unsurlar Arthur'un toplumsal normlara karşı durma ve kendi özgür iradesini ifade etme çabasını
vurgulamaktadır. Entelektüel ahlak kavramı, Arthur'un toplumsal normlara karşı geliştirdiği savunmayı ve
kendi özgür iradesini ifade etme çabasını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ahlak Kavramı, Postmodernizmde Ahlak Anlayışı, Joker Filminin Göstergebilimsel İncelenmesi.

Kaynakça

• Akarsu, B. (1982). Ahlak Öğretileri. Remzi Kitabevi.
• Atatorun, M. (2017). “Uluslararası Etik Ve Zygmunt Bauman”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Aydoğan, E. (2015). “Descartes’ın Ahlak Anlayışı / Descartes’s Ethıcs” . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 0 (55) , 101-115 .
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (M. Rıfat ve S. Rıfat, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri. (İ. Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2015). Parçalanmış Hayat, Postmodern Ahlak Denemeleri. Milel ve Nihal, 12(2), 191- 196.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan Modernite. (S. O. Çavuş, Çev.) Can Yayınları.
• Cevizci, A. (2008). Etiğe Giriş. Paradigma Yayıncılık.
• Civelek M., Oğuz T. (2020). “Göstergebilimin Kuramsal Açıdan İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Alanya Akademik Bakış, 4(3), ss. 771-787.
• Gümüş, Ç., & İzi, N. B. (2023). “Siberhondrik Hastalığının Karikatürle Anlatımı ve Göstergebilimsel Analizi”. Konya Sanat (6), 167-181.
• Kant, I. (2013). Pratik aklın Eleştirisi. (İ. Z. Eyüboğlu, Çev.), Say Yayınları.
• Kelemen, M., & Peltonen, T. (2001). “Ethics, morality and the subject: the contribution of Zygmunt Bauman and Michel Foucault topostmodern’business ethics”. Scandinavian Journal of Management, 17(2), 151-166.
• Kırel, Ç. (2000). Örgütlerde Etik Davranışlar, Yönetimi ve Bir Uygulama Çalışması. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Nuttall, J. (1997). Ahlak Üzerine Tartışmalar Etiğe Giriş. (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Okçu, M. (2008). “Kamu Yönetimi ve Ahlak: Yönetsel Ahlak Üzerine Düşünmek mi Yoksa Modern Kamu Yönetimini Yeniden Düşünmek mi?.” Amme İdaresi Dergisi, 41(2), 21-42.
• Özmakas, U. (2009). “Charles Sanders Peırce’in Gösterge Kavramı”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 32-45.
• Parsa, S. (2008). Film Çözümlemeleri. Multilingual.
• Sevimli, M. A. (2019). “Üçüncü Sinema’ya Erden Kıral Filmleri Üzerinden Bir Bakış: Kanal Ve Bereketli Topraklar Üzerinde”. Konya Sanat (2), 15-32.
• Takış, T. (2004), “Etik”. Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı: 4, İstanbul.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Detay Yayıncılık.
• Uzun, R. (2016). İletişim Etiği Sorunlar ve Sorumluluklar. Dipnot Yayınları.
• Yıldız, N. (2012). “Etik İle Ahlak Ayırımı”. Felsefe Arkivi, (35), 23-36.
• Yönden, H. (2015). Ahlaki İlke ve Ahlaki Değer Problemi Üzerine. Denizli Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.