Communication Skills and Violence in Health: The Case of Tokat

Yıl 2023, , 57 - 79, 30.04.2023

Şeyda Öztuna , Nermin Gürhan

https://doi.org/10.59007/meyadakademi.1273999

Cited By: 1

Öz

Sağlık Alanında İletişim Becerisi ve Şiddet: Tokat İli Örneği

Öz

Amaç: Araştırmamızın amacı hasta, hasta yakını ve sağlık çalışanlarının, iletişim becerileri ve şiddet eğilimleri arasındaki ilişkiyi; hasta/yakını ve sağlık çalışanlarının iletişim becerileri ve şiddet eğilimlerine etki eden etkenleri tespit etmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamız tanımlayıcı ve ilişki arayıcı niteliktedir. Evrenimizi, Tokat ili merkezinde faaliyet gösteren üç kamu hastanesinde görev yapan sağlık çalışanları, 10 Ağustos 2021 ve 30 Ekim 2021 tarihleri arasında bu hastanelerin polikliniklerinden ve yataklı servislerinden hizmet almakta olan hasta ve yakınları kapsamaktadır. Örneklemimiz, çalışmaya katılmayı kabul eden iki yüz hasta, iki yüz hasta yakını ve yüz yetmiş iki sağlık çalışanı olmak üzere toplam beş yüz yetmiş iki hasta/yakını ve sağlık çalışanından oluşmaktadır. Araştırmamızın verileri, üç grup için ayrı ayrı oluşturulan Bilgi Formu, Şiddete Yönelik Tutum Ölçeği (ŞYTÖ) ve İletişim Becerileri Envanteri (İBE) ile elde edilmiştir. Verilerimiz SPSS 23.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Normal dağılıma uygunluk Kolmogorov Smirnov testi; ölçek puanları ve alt boyutları arasındaki ilişkinin incelenmesinde normal dağılmayan verilerde Spearman rho korelasyon katsayısı; normal dağılan verilerde Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Analiz sonucu elde edilen bulgular, lineer regresyon analizi ile değerlendirilerek, bilgi formlarımızda bulunan tanımlayıcı özelliklerin, hasta/yakını ve sağlık çalışanlarının iletişim becerileri ve şiddet eğilimleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır.
Bulgular: Çalışmamızda sağlık çalışanları için ŞYTÖ ile İBE puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü zayıf bir ilişki; hasta bireyler için ŞYTÖ ile İBE puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü zayıf bir ilişki; hasta yakınları için ŞYTÖ ile İBE puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü zayıf bir ilişki olduğu bulunmuştur. Regresyon analiz sonucumuza göre ise; yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim, yaşanılan yer, meslek, çalışma ortamındaki iletişimi değerlendirme, sunulan hizmeti değerlendirme ve kendine zarar vermeyi düşünme durumu değişkenlerimiz ile İBE ve ŞYTÖ puanları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır.
Sonuç: Hasta/yakını ve sağlık çalışanlarının iletişim becerilerinin güçlendirilmesinin ve şiddet olgusuna etkisi olabilecek riskli durumların tespit edilmesinin sağlık alanında artmakta olan şiddet olaylarını önleyebileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hasta, Hasta Yakını, Sağlık Çalışanı, Şiddet, İletişim Becerisi

Kaynakça

• 1. Baysan Arabacı L, Uygun T. Şiddet uygulanan ve şiddet uygulanan bireylerin özellikleri. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2022;5(1).
• 2. Sönmez M, Karaoğlu L, Egri M, Genç MF, Günes G, Pehlivan E. Prevalence of workplace violence against health staff in Malatya. Bitlis Eren University Journal of Science and Technology. 2013;3(1):26-31.
• 3. Xing K, Jiao M, Ma H, Qiao H, Hao Y, Li Y, Gao L, Güneş H, Kang Z, Liang L, Wu Q. Physical violence against general practitioners and nurses in Chinese township hospitals: A cross‐sectional survey. PloS One. 2015;16(1):117.
• 4. Ferri P, Silvestri M, Artoni C, Di Lorenzo R. Workplace violence in different settings and among various health professionals in an Italian general hospital: a cross sectional study. Psychology Research and Behavior Management. 2016;9:263-275.
• 5. Solmaz B, Duğan Ö. Sağlık çalışanı ile hasta ve yakınları arasında yaşanan şiddetin nedenlerinden "iletişim" üzerine bir inceleme. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018;18(2):185-206.
• 6. Gökçe E, Atıcı M, Arslan S. Hemşireler ile hastalar arasındaki iletişim sorunları ve beklentiler: Nitel bir araştırma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2021;8(2):171-180.
• 7. Zorlu I, Kurçer M. Hasta ve hasta yakınlarına göre hekime yönelik şiddet. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;13(3):418-427.
• 8. Yılmaz Bingöl T, Öztürk Altınayak S, Yılar Erkek Z. Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Şiddet Eğilimlerine Etkisi. MEYAD Akademi. 2021;2(2):111-125.
• 9. Akgün İ. Tüm yönleriyle mobbing ve siber mobbing. Gülnar Yayınları; 2021.
• 10. Khairunnisaa C, Hatta M. The development of health tourism industries in Malaysia. Social Sciences and Economics. 2017;4(1):2356-2536.
• 11. Gürhan N, Okanlı A. Yaşamın sırrı iletişim. Ankara; Nobel Tıp Kitabevleri; 2019.
• 12. Cheung, Teris Lee PH, Yip Paul SF. "Workplace Violence toward Physicians and Nurses: Prevalence and Correlates in Macau". International Journal of Environmental Research and Public Health. 2017;14(8):879: 1-15.
• 13. Dağ E, Baysal H. Hasta ve Yakınlarını Şiddete Yönelten Sebeplerin Araştırılması- Burdur İli Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2017;4(11):95-118.
• 14. Çırlak A. Hildegard E. Peplau’nun kişilerarası ilişkiler kuramının klinik uyum sürecinde yeni mezun hemşire-rehber hemşire ilişkisine uyarlanması: Bir özel hastane örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;22(1):71-77.
• 15. Çam MO, Turgut EÖ, Büyükbayram A. Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinde dayanıklılık ve yaratıcılık. Psikiyatri Hemşirelik Dergisi. 2014;5(3):160-163.
• 16. Metzl ES, Morrell MA. The role of creativity in models of resilience: Theoretical exploration and practical applications. Journal of Creativity in Mental Health. 2008;3:303-18.
• 17. Papadopoulos C, Ross J, Stewart D, Dack C, James K, Bowers L. The antecedents of violence and aggression within psychiatric in-patient settings. Acta Psychiatr Scand. 2012;125:425-39.
• 18. Açıkgöz E, Özbaş Gençarslan D. Ruhsal hastalıklarda agresyon. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2019;1(1):61-65.
• 19. Sağlık Sen Şiddet Raporu. https://www.sagliksen.org.tr/haber/10895/saglik sen-ocak-ayi-saglikta-siddet-raporu-2022.
• 20. Gürhan N. İstismar/Şiddet ve ihmal mağdurları. İçinde: Özcan CT, Gürhan N, editör. Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinin temelleri. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevleri, 2016; s. 694-717.
• 21. Çetin H. Ergenler İçin Şiddete Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online. 2011;10(1):68-79.
• 22. Ersanlı K, Balcı S. İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 1998;2(10):7-12.
• 23. İlhan MN, Çakır M, Tunca MN, Avcı E, Çetin E, Aydemir Ö, Tezel A, Bumin AE. Toplum gözüyle sağlık çalışanlarına şiddet: nedenler, tutumlar, davranışlar. Gazi Medical Jouurnal. 2013;24:5-10.
• 24. Baykan Z, Öktem İS, Çetinkaya F, Naçar M. Physician exposure to violence: A study performed in Turkey. International Journal Occupational Safety Ergonomics. 2015;21(3):291-7.
• 25. Chen WC, Hwu HG, Kung SM, Chiu HJ, Wang JD. Prevalence and determinants of workplace violence of health care workers in a psychiatric hospital in Taiwan. Journal of Occupational Health. 2008;50(3):288-293.
• 26. Winstanley S, Whittington R. Aggression towards health care staff in a UK general hospital: variation among professions and departments. Journal Clinical Nursing. 2004;13(1):3-10.
• 27. Hahn S, Zeller A, Needham I, Halfens RJG. Patient and visitor violence in general hospitals: A systematic review of the literature. Aggression and Violent Behavior. 2008;13(6):431-41.
• 28. Miedema B, Hamilton R, Lambert‐Lanning A. Prevalence of abusive encounters in the workplace of family physicians: a minor, major, or severe problem? Can Fam Physician. 2010;56(3):101‐8.
• 29. Zafar W, Siddiqui E, Ejaz, K, Şehzad MÖ, Han UR, Jamali S, Razzak JA. Health care personnel and workplace violence in the emergency departments of a volatile metropolis: Results from Karachi, Pakistan. The Journal of Emergency Medicine. 2013;45(5):761‐72.
• 30. Al B, Zengin S, Deryal Y, Gökçen C, Yılmaz DA, Yıldırım C. Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet. The Journal of Academic Emergency Medicine. 2012;11:115-24.
• 31. Duran R. Türkiye aile yapısının geleceğine yönelik çıkarımların değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Dergisi. 2022;2(1):147-164.
• 32. Duman Ö, Özdelikara A. Hasta yakınlarının palyatif bakıma ilişkin görüşlerinin bakım verici rolüne etkisi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;8(1):32-39.
• 33. Erdem Y, Akdemir H, Topuz Ş. Bir devlet hastanesinde yatan hastaların memnuniyet düzeyleri. Duzce Medical Journal. 2014;16(2):31-34.
• 34. Aytar G, Yeşildal N. Yatan hasta memnuniyeti, Düzce Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;3:10-14.
• 35. Fox SM, El-Masri MM, Williamson KM. Hemşirelerin kritik hastaların aile üyelerine yönelik rollerine ilişkin aile algıları: Tanımlayıcı bir çalışma. Kalp ve Akciğer. 2005;34(5):335-344.
• 36. Önsüz M, Topuzoğlu A, Cöbek U, Ertürk S, Yılmaz F, Birol S. İstanbul’da bir tıp fakültesi hastanesinde yatan hastaların memnuniyet düzeyi. Marmara Medical Journal. 2015;21(1):33-49.
• 37. Tezcan S, Altınbaş H, Yeşildal N. Satisfaction study of patients and their relatives visiting İhsan Doğramacı Children’s Hospital of Hacettepe University School of Medicine. International public health congress “health 21 in action” abstracts book, İstanbul-Turkey, October 8-12, 2000: 47.
• 38. Aytuğ AM, Mollahaliloğlu S, Ünsal G, Uğurlu M, Coşkun Ö. Hospitals’ Utilization and satisfaction research. International public health congress “health 21 in action” abstracts book, İstanbul-Turkey, October 8-12, 2000: 68.
• 39. Al B, Zengin S, Deryal Y, Gökçen C, Yılmaz DA, Yıldırım C. Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet. The Journal of Academic Emergency Medicine. 2012;11:115-24.
• 40. Akyön FV. İşyerinde şiddete (workplace vıolence) karşı çalışanların bireysel çatışma yönetimi yaklaşımları; sağlık sektöründe bir araştırma. Öneri Dergisi. 2008;8(30):163-175.
• 41. Yiğitbaş Ç, Deveci SE. Sağlık çalışanlarına yönelik mobbing. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2011;11(42):23-28.
• 42. Can K, Beydağ KD. Acil servis hemşirelerine hasta ve yakınları tarafından uygulanan şiddetin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(4):419-430.
• 43. Kara P, Akçayüzlü Ö, Gür AÖ, Nazik E. Sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddeti tanımalarına ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;8(3):115-122.
• 44. Aydemir İ, Üçlü R, Aydoğan A. Acil servis personeline göre şiddetin nedenleri. Journal of Istanbul Faculty of Medicine. 2020;83(1):60-68.
• 45. Ness GJ, House A, Ness AR. Aggression and violent behaviour in general practice: Population based survey in the north of England. BMJ. 2000;320(7247):1447-8.
• 46. Lau JB, Magarey J, McCutcheon H. Acil serviste şiddet: bir literatür taraması. Avustralya Acil Hemşirelik Dergisi. 2004;7(2):27-37.
• 47. Estryn-Behar M, van der Heijden B, Camerino D, Fry C, Le Nezet O, Conway PM, Hasselhorn, & Hans-Martin. Violence risks in nursing-results from the European ‘NEXT’ Study. Occupational Medicine. 2008;58(2):107-14.
• 48. Gillespie GL, Gates DM, Miller M, Howard, PK. Workplace violence in healthcare settings: risk factors and protective strategies. Rehabil Nursing. 2010;35(5):177-84.
• 49. Özkan Ş, Aba G, Çelik Y. Destek personellerinin iletişim becerileri ve empati düzeylerinin belirlenmesi: Kamu hastanelerinde bir uygulama. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2019;13(19):1430-1446.
• 50. Terkeş N, Değirmenci K, Bedir G. Hasta/Hasta yakınları bakış açısıyla sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin nedenleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021;14(4):328-336.
• 51. Öztürk H. Özel hastanede çalışan hemşirelerin empati algıları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019;41(4):326-336.
• 52. Yiğit A. Exposure to vıolence of nurses ın turkey: A meta-analysıs research. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2020;6(1):127-138.
• 53. Kumcağız H, Yılmaz M, Çelik SB, Avcı İA. Hemşirelerin iletişim becerileri: Samsun ili örneği. Dicle Tıp Dergisi. 2011;38(1).
• 54. Öztürk H. Özel hastanede çalışan hemşirelerin empati algıları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019;41(4):326-336.
• 55. Karadağ M, Işık O, Cankul İH, Abuhanoğlu H. Hekim ve hemşirelerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015;17(1):160-179.
• 56. Ağaçdiken S, Aydoğan A. Hemşirelerde empatik beceri ve etik duyarlılık ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(2):122-129.
• 57. Balkan Akan B. Duygusal zekânın kendini ifade etme iletişim becerisine etkisi: ön lisans öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 2022;13(34),454-472.
• 58. Türkmen İ, Doğan HY. Duygusal zekânın psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: acil sağlık hizmetleri personeli üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2021;9(3):1066-1083.
• 59. Akgün-Çıtak E, Avcı S, Basmacı Ö, Durukan İ. Bir üniversite hastanesinde hemşirelerin "zor hasta" olarak tanımladıkları hastalarla iletişim davranışlarının incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2011;13(1):35-44.
• 60. Satır G, Murat M. Hemşirelik öğrencilerinin lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının belirlenmesi: Vakıf Üniversitesi Örneği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;37(1):5.