Gisela 5 ve Kuşkirazı Anaçları Üzerine Aşılı Davraz ve 0900 Ziraat Kiraz Çeşitlerinin Verim, Meyve Kalitesi ve Fenolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 9 - 15, 21.01.2015

Hasan Sarısu , İsmail Demirtaş

Öz

Kiraz üretimi Türkiye yaş meyve ihracatında önemli kalemlerden birisi haline gelmiştir. Kirazın
sürdürülebilir üretimi ve ihracatının en önemli bileşenleri olan verimlilik ve kalite, her zaman
üzerinde birçok çalışma yürütülen konular olmuştur. Bu çalışmada, Davraz ve 0900 Ziraat kiraz
çeşitlerinin Gisela 5 ve Kuşkirazı anaçları üzerindeki verim ve kalite değişimleri ile çiçeklenme ve
derim zamanlarındaki farklılıklar incelenmiştir. Davraz ve 0900 Ziraat çeşitleri arasında meyve eti
sertliği, suda çözünebilir kuru madde miktarı, meyve sap uzunluğu ve çekirdek iriliği yönünden
fark olmadığı tespit edilmiştir. Davraz çeşidinin 5-6 gün daha erken çiçeklendiği ve 4-5 gün daha
erken olgunlaştığı belirlenmiştir. Davraz çeşidinde daha yüksek verimlilik gözlenmiş ve anaçlar
arasında ağaç başına verimler bakımından önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Ancak dikim mesafeleri
ve gelişim kuvvetleri farklı olan Gisela 5 ve Kuşkirazı arasında birim alana verimler bakımından
önemli bir farklılık oluşmamıştır. Sonuç olarak, ülkemizde kiraz üretimine yeni katılan Davraz
kiraz çeşidi, ihracat kalitesinde olması, daha yüksek verim değerlerine sahip olması ve olgunlaşmasının erken olması nedenleri ile kendisine özel bir üretim alanı oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kiraz, 0900 Ziraat, Davraz, Gisela 5, Kuşkirazı

Kaynakça

• Anonim, 2011. Uludağ İhracatçılar Birliği kayıtları.
• Anonim, 2014. Sweet Cherry Compatibility and Bloom Timing Chart. Erişim Tarihi: 15.10.2014.http://extension.oregonstate.edu.
• Brozik S, 1996. Cherry Breeding Work and Achievements in Hungary. Acta Horticulturae 410:43-45.
• Chapman PJ, Catlin GA, 1976. Growth Stages in Fruit Trees-From Dormant to Fruit Set. New York's food and life sciences bulletin 58:1-12.
• Christensen JV, 1998. An Evaluation of Sweet cherry Cultivars 1997. Department of Fruit and Vegetable, Kirstinebjergvej 6, DK-5792,53pp, Arslev- Denmark.
• Cline JA, Norton D, 2004. Sweet and Tart Cherry Rootstocks for Ontario. Univesity of Guelph, Vineland Campus, Erişim Tarihi: 15.10.2014. www.uoguelph.ca.
• De Salvador FR, Pititto A, Giorgioni M, 2008. Performance of Lapins Sweet Cherry on Several Rootstocks in İtaly. Acta Horticulturae 795:311-316.
• Demirtaş İ, Sarısu HC, Eryılmaz İ, Karamürsel ÖF, Kafkas S, 2006. Kiraz Çeşit ve Tiplerinin Pomolojik, Moleküler ve Genetik Yöntemlerle Karakterizasyonu. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü. Proje Sonuç Raporu, Yayın No:31, 48s, Isparta.
• FAO, 2012. Food and Agriculture Organization of The United Nations. Erişim tarihi: 15.10.2014. http://faostat.fao.org.
• Gryb ZS, Sitarek M, Kozinski B, 2008. Evaluation of New Rootstosks for ‘Vanda’ Sweet Cherry in Polish Climatic Conditions. Acta Horticulturae 795: 215-219.
• Grzyb ZS, Rozpara E, 2009. Effect of Various Rootstocks and Tree Spacing on the Size of Vanda. Acta Horticulturae 814: 401-404.
• Kaşka N, 2001. Türkiye’nin Sert Çekirdekli Meyvelerde Üretim Hedefleri Üzerine Öneriler. I. Sert Çekirdekli Meyveler Sempozyumu. Yalova. p:1-16.
• Küden A, Kaşka N, 1991. Çukurova’nın Yayla Kesimlerine Verim ve Kalite Bakımından Uyabilecek Kiraz Çeşitlerinin Saptanması. Çukurova I. Tarım Kongresi, 222-237, Adana.
• Nikolic M, Djuric G, Cerovic R, 1997. Sweet Cherry Research and Production in Yugoslavia. Acta Horticulturae 468(2):757-762.
• O’Rourke D, 2007. World Cherry Review, A Publication of Belrose Inc. Ortega
• Öz F, 1982. Kiraz ve Vişne Yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayını, No: 53.
• Richards GD, Kantharaj K, Porter GW, Sherman WB, 1995. Progress with Low-Chill Sweet Cherry Breeding in Australia and USA. Acta Horticulturae, 403:179-181.
• Rom RC, Carlson RF, 1987. Rootstocks For Fruit Crops. A Wiley- Interscience Publication. John Wiley &Sons.
• Sarısu HC, Aşkın MA, 2014. Nucellus Deformation in Sweet Cherry Ovules at Anthesis. Balkan Agriculture Congress, 8-10 September, 2014, Edirne.
• Sarısu HC, Karamürsel ÖF, Gür İ, Koçal H, Yürekli Ö, Demirtaş İ, Öztürk FP, Şevik İ, 2010. Yoğun Kiraz Yetiştiriciliği İçin Klonal Anaçların Kullanılması (Eğirdir lokasyonu). Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü. Proje sonuç raporu, 63s, Isparta.
• Saunier R, Claverie J, 1997. Cherry Breeding Programme at INRA (France). Third Int. Cherry Symp. 23-29July, 28pp, Norway-Denmark.
• Schuster M, 2012. Incompatible (S-) Genotypes of Sweet Cherry Cultivars (Prunus avium L.). Scientia Horticulturae 148:59–73.
• Stehr R, 2008. Further Experiences with Dwarfing Sweet Cherry Rootstocks in Northern Germany. Acta Horticulturae 795: 185-190.
• Stojanovic M, Milatovic D, Kulina M, Alic Dzanovic Z, 2012. Pomological Properties of Sweet Cherry Cultivars on Gisela 5 rootstock in the Region of Sarajevo. Third international scientific symposium "Agrosym Jahorina 2012",183-187.
• Şevik İ, Sarısu HC, Demirtaş İ, Eryılmaz İ, Özyiğit S, 2004. Kiraz Çeşit Adaptasyon Denemesi. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Proje Sonuç Raporu.
• TİK, 2011. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. Erişim Tarihi: Ağustos 2011.www.tuik.gov.tr.
• Webster AD, Looney NE, 1996. Cherries Crop Physiology, Production and Uses. (Ed: Webster, AD, Looney NE), World Distribution of Sweet and Sour Cherry Production: National statistics. Cab İnternational, USA, 25-69.
• Webster AD, Schmidt H, 1996. Cherries Crop Physiology, Production and Uses. (Ed: Webster, AD, Looney NE), Rootstocks for Sweet and Sour Cherries. Cab International, USA, 127-163.
• Wustenberghs H, 1997. Screening of Sweet Cherry Cultivars in Flanders 1988-1996. Acta Horticulturae 468(1):131-134.