Vaccinium corymbosum ‘Duke’ Çeşidinde Kromozom Katlama Çalışmaları

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Özel Sayı, 100 - 104, 28.07.2023

Ebru Akyüz , Mehmet Polat , Gizem Göçe Akkaya , İlknur Eskimez

https://doi.org/10.51532/meyve.1189843

Bu makale için 28 Temmuz 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meyve/issue/79131/1389434

Öz

Maviyemiş (Vaccinium sp.), çok yıllık yaprak döken çalıların Ericaceae ailesine aittir. Sağlık açısından çok yararlı olması, birim alandan yüksek gelir getirmesi, her yerde yetişmemesi ve talebinin giderek artmasından dolayı çok değerli bir meyvedir. Dünyada maviyemiş çeşitlerinin üretimi ve kullanım alanları hızla artmakla birlikte son yıllarda ülkemizde de yetiştiriciliği ve farkındalığı artışa geçmiştir. Çalışmamızda ticari olarak satın alınan Vaccinium corymbosum ‘Duke’ çeşidine ait meyveler temizlenip tohumları çıkarılmıştır. Bu tohumlara 1 ay veya 2 ay süreyle soğuk katlama ardından belirli doz ve sürelerde kolhisin uygulanarak tetraploid (2n=4x=48) olan kromozom sayısını ikiye katlama amaçlanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda 60 günlük soğuk katlama süresinin ve 500-1000 ppm arası kolhisin uygulamasının bu bitkideki uygun doz ve süresi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Maviyemiş, Vaccinium, Duke, kolhisin, soğuk katlama

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK TEYDEB

Proje Numarası

7210364

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK TEYDEB tarafından desteklenen "Maviyemiş (Vaccinium spp., Blueberry)'te Geleneksel ve Biyoteknolojik Yöntemlerden Yararlanarak Adaptasyon Yeteneği Artırılmış Islah Hatlarının Geliştirilmesi" başlıklı projesi ile desteklenmiştir. Çalışmada ismi geçen doktora öğrencisi İlknur ESKİMEZ 100/2000 Sürdülebilir Tematik alanında doktora yapmaktadır. Öğrencimize maddi desteğini esirgemeyen Yükseköğretim Kuruluna teşekkür ederiz.

Chromosome Doubling Studies in Vaccinium corymbosum 'Duke' Species

Bu makale için 28 Temmuz 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meyve/issue/79131/1389434

Öz

Blueberry (Vaccinium sp.) belongs to the Ericaceae family of perennial deciduous shrubs. It is a very valuable fruit due to its health programming, high income from the unit area, not growing everywhere and end of use. Although the production and usage areas for blue are increasing rapidly in the world, it has been comprehensive, including the last screening. In our study, it was grown and extracted from the fruits of commercially purchased Vaccinium corymbosum 'Duke' cultivars. It was aimed to double the number of chromosomes which are tetraploid (2n=4x=48) by applying colchicine at certain doses and times after stratification for 1 month or 2 months. As a result of the study, it was determined that the stratification period of 60 days and the application of colchicine between 500-1000 ppm were the appropriate dose and duration in this plant.

Anahtar Kelimeler

Blueberry, Vaccinium, Duke, colchicine, cold stratification

Proje Numarası

7210364

Kaynakça

• Ballington JR, 2001. Collection, utilization, and preservation of genetic resources in Vaccinium. HortScience 36(2): 206-213.
• Bilgin SF, Esra A, Çeliktaş ÖY, 2020. Kaz Dağları'nda yetişen çoban üzümü (Vaccinium myrtillus L.)' nün bazı meyve ve tohum özellikleri. Uluslararası Kazdağları ve Edremit Sempozyumu, ISBN: 978-605-87840-0-0, Bildiriler Kitabı, 109-119, Edremit.
• Brazelton C, 2013. World blueberry acreage & production. World Blueberry Acreage & Production Report, p. 77. North American Blueberry Council.
• Çelik H, 2019. Maviyemişin Türkiye’deki Serüveni. Bahçe 48 Özel Sayı 1: 6. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 17–29, ISSN 1300–894317
• Çelik H, Ağaoğlu YS, 2013. Odun dışı orman ürünü olarak Vaccinium’ların önemi ve Türkiye’deki yabanmersini terim karmaşası. 3. Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu, 8-10.05.2014, 672-685, Kahramanmaraş.
• Debnath SC, 2007. Propagation of Vaccinium in vitro: A review. International Journal of Fruit Science 6(29): 47-71.
• Demchak K, Harper JK, Kim LF, 2014. Highbush blueberry production. Agricultural Alternatives. 8p, PSU-UA265.
• Eminağaoğlu Ö, 2018. Vaccinium L. Türkiye’nin Doğal-Ekzotik Ağaç ve Çalıları, Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 278, 280.
• Gmitter FG, Ling X, 1991. Embryogenesis in vitro and nonchimeric tetraploid plant recovery from undeveloped citrus ovules treated with colchicine. Journal of the American Society for Horticultural Science 116(2):317-321.
• Gough R E. 1993. The highbush blueberry and its management. CRC press. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/5415/mod_resource/content/0/Poliploidi.pdf Erişim tarihi:09.09.2022.
• https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf Erişim tarihi:05.12.2020. https://www.tridge.com/intelligences/billberry/production Erişim tarihi:05.12.2022.
• IHC2006: International Symposium on Seed Enhancement and Seedling Production 771:27-31pp.
• Karabulut B, Celik H. 2013 October. The Effects of Gibberellin and Dry-cold Stratification on the Germination of Caucasian Whortleberry (Vaccinium arctostaphylos L.) and Bilberry (Vaccinium myrtillus L.) Seeds Collected from Artvin Forest and Plateaus. In International Caucasian Forestry Symposium 1118-1124pp.
• Karabulut R, Celik H, 2022. Maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.TORO) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Soğukta Katlama ve Giberellik Uygulamalarının Etkilerinin Belirlenmesi, 3rd International Congress on Applied Sciences, 4-5 January 2022, Adana, Turkey.
• McKechnie IM, Burton PJ, Massicotte HB, 2012. Propagation of Vaccinium membranaceum and V. myrtilloides seeds, hardwood stem, and rhizome cutting methods. Native Plants Journal, 13(3):223-235.
• Miyashita C, Ishikawa S, Mii M, 2009. In vitro induction of the amphiploid in interspecific hybrid of blueberry (Vaccinium corymbosum× Vaccinium ashei) with colchicine treatment. Scientia horticulturae, 122(3):375-379.
• Moore JN, Scott DH, Dermen H, 1964. Development of a decaploid blueberry by colchicine treatment. In Proc Am Soc Hortic Sci .Vol. 84: 274-279pp.
• Nestby R, Percival D, Martinussen I, Opstad N, & Rohloff J. 2011. The European blueberry (Vaccinium myrtillus L.) and the potential for cultivation. European Journal of Plant Science and Biotechnology 5:5-16.
• Notsuka K, Tsuru T, Shiraishi M, 2000. Induced polyploid grapes via in vitro chromosome doubling. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 69(5): 543-551.
• Retamales JB, Hancock JF, 2018. Blueberries (Vol. 27). Cabi.
• Sedaghathoor S, 2006. Study on dormancy and germination of Iranian vaccinium (Vaccinium arctostaphylos L.) seed. In XXVII International Horticultural Congress.
• Sherstenikina AV, Zaranchuk LG, 1985. Characteristics of seed germination and seedling formation in highbush blueberry. Hort. Abst. 55(8): 5951.
• Vander Kloet SP, 1988. The genus Vaccinium in North America. Pub 1828 ed. Ottawa (ON): Research Branch. Agriculture Canada, Canadian Government Publication Centre.
• Yahata S, Sato S, Ohara H, Matsui H, 2004. Induction of tetraploid in loquat [Eriobotrya japonica] with amiprofos-methyl and colchicine. Horticultural Research, Japan.
• Yang H, He J, Tang K, Yang Z, Yang Y, Wang C, 2009. Study of influence factor on seeds germination of Vaccinium duclouxii. Southwest China Journal of Agricultural Sciences 22(1):150-152.
• Zhao J, Impaprasert R, Yu L, Li J, Srzednicki G (2012). Evaluation of postharvest quality of three Southern highbush blueberry (Vaccinium corymbosum hybrid) cultivars subjected to heat pre-treatment (II Asia Pacific Symposium on Postharvest Research Education and Extension, APS2012 1011), p.187–195.