Socio-Economic Analysis of Cherry Production After the Earthquake in Yeşilyurt District of Malatya Province and the Effects of the Earthquake on Producers

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 11 - 17, 09.07.2025

Ahmet Aslan , Ahmet Furkan Akın

https://doi.org/10.51532/meyve.1596184

Öz

This study aims to conduct a socio-economic analysis of cherry production in the Yeşilyurt district of Malatya province following the earthquake. The research evaluates various aspects of cherry production by analyzing primary data collected from cherry producers and secondary data obtained from different sources. In the study, 53 farmers were selected as a sample by using the proportional sampling method from the cherry producers. Surveys were conducted through face-to-face interviews with the enterprises for the 2022-2023 production season. The annual operational results of the enterprises were analyzed to calculate gross, absolute, and relative profits. The average sales price of cherries in the region was determined as 32.06 TL/kg. The analysis revealed a gross profit of 8 605.37 TL/da, an absolute profit of 5 817.54 TL/da, and a relative profit 1.75. Fixed and variable costs, as well as total production costs, were calculated. Furthermore, the challenges faced by producers during the February 6, 2023, Kahramanmaraş earthquake, one of the most impactful natural disasters in the region, were identified. Solutions and policy recommendations were proposed to address these issues and enhance the resilience of the agricultural sector in the area.

Anahtar Kelimeler

Cherry , Socio-economic analysis , Cost , Earthquake , Malatya.

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209-A 1919B012322515

Malatya İli Yeşilyurt İlçesinde Deprem Sonrası Kiraz Üretiminin Sosyo-Ekonomik Analizi ve Depremin Üreticiler Üzerine Etkileri

Öz

Bu çalışma ile Malatya ili Yeşilyurt ilçesinde deprem sonrasında kiraz üretiminin sosyo-ekonomik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırma, kiraz üreticilerinden toplanan birincil veriler ile farklı kaynaklardan elde edilen ikincil verilerin değerlendirilmesi ve yorumlanmasıyla kiraz üretiminin çeşitli yönlerinin incelenmesini hedeflemiştir. Çalışmada, ilçe genelinde kapama kiraz bahçesi bulunan kiraz üreticilerinden oransal örnekleme yöntemi kullanılarak 53 işletme örnek olarak belirlenmiştir. Hazırlanan anketler işletmeler ile yüz yüze görüşülerek 2022-2023 üretim sezonunu için doldurulmuştur. Çalışma kapsamında, işletmelerin yıllık faaliyet sonuçlarından brüt, mutlak ve nispi karlar hesaplanmıştır. Bölgede kirazların ortalama satış fiyatı 32.06 TL/kg olarak belirlenmiştir. İşletmelerin kiraz üretimi neticesinde dekara brüt kar 8 605.37 TL/da, mutlak kar 5 817.54 TL/da ve nispi kar 1.75 olarak belirlenmiştir. Sabit ve değişen masraflar ile toplam üretim masrafları hesaplanmıştır. 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş depremlerinden en çok etkilenen bölgelerden biri olan araştırma sahasında üretim yapan üreticilerin deprem döneminde karşılaştığı problemler belirlenmiş ve çözüm önerileri sunulmuş ve politika önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kiraz , Sosyo-ekonomik analiz , Maliyet , Deprem , Malatya.

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209-A 1919B012322515

Kaynakça

• Adanacıoğlu H, 2012. Çiftçilerin Doğrudan Pazarlama Kararlarını Etkileyen Unsurlar: İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi Kiraz Üreticileri Üzerine Bir Araştırma. Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları, Yayın No: 2012/1, 144s, İzmir.
• Açıl AF, Demirci R, 1984. Tarım Ekonomisi Dersleri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Atay S, Demirtaş M, Aslan A, 2015. Kiraz Yetiştiriciliğinde Organik ve Konvansiyonel Üretimin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Meyve Bilimi, 2(1), 1–8.
• Aydın B, Aktür, D, Özkan E, Kiracı MA, Hurma H, 2016. Çanakkale İlinde İyi Tarım Uygulaması Yapan Ve Yapmayan İşletmelerde Bazı Ürünlerin Üretim Girdileri ve Maliyetleri. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs, S.1597-1604, Isparta.
• Balcı C, Demirkol M, Şahin O, 2016. Bazı Tarım Ürünlerinin 2016 Yılı Maliyetleri ve Ağaç Değerleri. Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü, 52s, Tokat.
• Bayav A, 2023. Küresel Kiraz Üretimi Ve Ticareti: Trend ve Değişimler. 1. Bilsel Uluslararası Ahlat Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Ağustos 15-16, 729-739, Bitlis.
• Bilgili G, Özçıngırak G, Güler U, Engindeniz S, 2019. Kiraz Üretiminde Maliyet ve Karlılık Analizi: İzmir’in Kemalpaşa İlçesi Örneği. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-8.
• Bolsu A, 2007. Bazı Kiraz Çeşitlerinin Farklı Anaçlar Üzerindeki Verim ve Kalite Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Çiçek A, Erkan O, 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma Ve Örnekleme Yöntemleri. GOÜ Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12, Ders Notları Serisi No: 6. Tokat.
• Demircan V, Aktaş, Ar, 2004. Isparta İli Kiraz Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanım Düzeyi ve Üretici Eğilimlerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 9(1): 51-65.
• Doğan B, Saner G, 2017. İzmir İlinde Yer Alan Kiraz İşletmelerinin Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programından Yararlanma Düzeyi: Kemalpaşa İlçesi Örneği. III. Ibaness Kongreler Serisi, 4-5 Mart 2017, 1429 Edirne, Türkiye.
• Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl F, Demirci R, 1995. Tarım Ekonomisi. A.Ü.Z.F Yayınları No: 417, Ders Kitabı No: 1435. Ankara.
• FAO (2024). Faostat Statistical Database. Food And Agriculture Organization, İtalya. Https://www.Fao.Org/Faostat/En/#Data Erişim Tarihi: 20.08.2024
• Karagölge C, 2001. Tarımsal İşletmecilik – Tarım İşletmelerinin Analizi ve Planlanması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 153. Erzurum.
• Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil F, Fidan H, Gündoğmuş E, 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 37. Ankara.
• Nalinci S, Kızılaslan H, 2019. Amasya İli Merkez İlçede Kiraz Üretimi Yapan İşletmelerin Pazarlama Ve Pazarlama Sorunları. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8(3), 29–43.
• Namdar SÇ, Subaşı OS, Yılmaz H, Sağlam C, Uysal O, Kiracı MA, 2023. Doğu Akdeniz Bölgesi Kiraz Üretimi, Pazarlaması ve Dış Ticaret Yapısı. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 354–368.
• Newbold P, Carlson WL, Thorne BM, 2013. Statistics for Business and Economics. Pearson.
• Öztürk FP, Karamürsel D, Bayav A, Öztürk G, 2005. Türkiye’de Kiraz Üretimi, Pazarlaması ve Dış Satım Potansiyeli. Gap IV. Tarım Kongresi, Eylül 21-23, Şanlıurfa, 1430-1435.
• TÜİK (2024) Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=t r Erişim tarihi: 28.08.2024.