Phaselis Teritoryumundaki Ekizce Ares Kutsal Alanı’na Dair Ön Değerlendirmeler

Yıl 2023, Cilt: 13, 15 - 26, 30.06.2023

Aykan Akçay

Öz

Makalede Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırmaları kapsamında Ekizce’de tespit edilen Ares Kutsal Alanı tanıtılmaktadır. Ekizce Ares Kutsal Alanı’nda 2017-2021 yılları arasında yürütülen disiplinlerarası yüzey araştırmaları sonucunda onlarca yazıtlı adak steli, pişmiş toprak kaplara ait seramik fragmanları, kült amaçlı kullanılmış hayvan figürinlerine ait terrakota parçaları, aşık kemikleri, metal buluntular ile farklı dönem ve kentlere ait sikkeler tespit edilmiştir. Kesintisiz olarak yürütülen beş yıllık çalışmaların sonucunda elde edilen veriler bir bütünlük içerisinde çalışmada ele alınmakta ve kült merkezine yönelik tespit edilen arkeolojik kalıntı ve epigrafik belgeler disiplinlerarası bakış açısıyla ilk kez birarada değerlendirilmektedir. Çalışmada alanda bulunan adak yazıtlarının tespiti sırasında karşılaşılan zorluklar ve belgelenen çoğu yazıtın aşınmış durumda olması sebebiyle transliterasyon ve transkripsiyon yapılamamasına ilişkin kısıtlamaları aşmak için yürütülen sayısal görüntüleme çalışmalarına da değinilmiştir (RTI & SfM). Çalışmada kutsal alanda tespit edilen epigrafik belgeler ve arkeolojik materyal kültür kalıntıları özelinde alana dair değerlendirmeler yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kutsal Alan, Ares, Kült, Phaselis Teritoryumu

Kaynakça

• Arslan M. & Tüner-Önen N. 2018, “Phaselis, 2017 Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları”. Phaselis IV, 295-323.
• Arslan M. & Tüner-Önen N. 2019a, “Phaselis Antik Kenti’nde 2018 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları”. Phaselis V, 43-83.
• Arslan M. & Tüner-Önen N. 2019b, “Phaselis Kenti’nde 2019 Yılında Gerçekleştirilen Yüzey Araştırmaları ve Kazı Çalışmaları”. Phaselis V, 425-463.
• Arslan, M. & N. Tüner-Önen. 2020, “Phaselis 2020 Yılı Kazı ve Yüzey Araştırmaları”. Phaselis VI, 43-83.
• Cultural Heritage Imaging (CHI). 2013, Reflectance Transformation Imaging, Guide to Highlight Image Capture v2.0. Cultural Heritage Imaging. http://culturalheritageimaging.org.
• Dökü F. E. 2018, “2017 Yılı Uylupınar (Erken Kibyra) Yüzey Araştırması Raporu”. ANMED 16, 260-267.
• Dökü F. E. & Kileci Ş. 2022, “Ares Reliefs and a New Votive Inscription to Ares in the Rural Highlands of Kabalis / Kabalia”. Adalya 25, 105-124.
• Fellows C. 1855, Coins of Ancient Lycia before the Reign of Alexander. London.
• Gonzales M. P. 2004, Cults and Sanctuaries of Ares and Enyalios: A survey of the Literary, Epigraphic, and Archaeological Evidence. Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of California.
• Gonzales M. P. 2005, “The Oracle and Cult of Ares in Asia Minor”. Greek, Roman, and Byzantine Studies 45, 261-283.
• Gulizio J. 2001, “A-re in the Linear B Tablets and the Continuity of the Cult of Ares in the Historical Period”. Journal of Prehistoric Religion 15, 32-38.
• Head B. V., Hill G.F., MacDonald G. & Wroth W.W. 1911, Historia Numorum. A Manuel of Greek Numismatics. Oxford.
• Heberdey, R. & Kalinka, E. 1897, Bericht über zwei Reisen im südwestlichen Kleinasien, ausgeführt im Auftrage der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften: (widmung seiner Durchlaucht des Regierenden Fürsten Johann von und zu Liechtenstein). Wien.
• Heipp-Tamer C. 1993, Die Münzprägung der lykischen Stadt Phaselis in griechischer Zeit. Saarbrücken.
• Higbie C. 2003, The Lindian Chronicle and the Greek Creation of their Post. Oxford. I.Lindos Blinkenberg C. 1941, Lindos II. Inscriptions. Lindos. Fouilles et Recherches 1902-1914. Berlin.
• I.Perge Şahin S. 1999, Die Inschriften von Perge I. (Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien 54). Bonn.
• I.Side Nollé J. 1993-2001, Side im Altertum. Geschichte und Zeugnisse. Vol 2. (Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien 43-44). Bonn.
• İplikçioğlu B. 2001, “Doğu ve Kuzeydoğu Lykia-Güneybatı Pisidia Epigrafik-Tarihi Coğrafi Yüzey Araştırmaları Projesi 2000 Yılı Çalışmaları”. Araştırma Sonuçları Toplantısı 19/2, 127-132.
• İplikçioğlu B. 2002, “Batı Pamfilya ve Doğu Likya’da Epigrafya Araştırmaları 2001”. Araştırma Sonuçları Toplantısı 20/2, 71-75.
• Köymen C. 2006, Metropolis Ares Tapınağının Buluntular Işığında Mimari Açıdan Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Marksteiner Th., Stark B., Wörrle M. & Yener-Markseteiner B. 2007, “Der Yalakbaşı auf dem Bonda Tepesi in Ostlykien, Eine dörfliche Siedlung und ein ländlicher Kultplatz im Umland von Limyra”. Chiron 37, 243-293.
• Meriç R. 2004, Metropolis Ana Tanrıça Kenti. İstanbul.
• Moysey R. 1986, “The Silver Stater Issues of Pharnabazos and Datames from the Mint of Tarsus in Cilicia”. American Numismatic Society Museum Notes 31, 7-61.
• Mudge M., Malzbender T., Schroer C. & Lum M. 2006, “New Reflection Transformation Imaging Methods for Rock Art and Multiple-Viewpoint Display”. In VAST06: The 7th International
• Symposium on Virtual Reality, Archaeology and Intelligent Cultural Heritage, Eds. M. Ioannides, D. Arnold, F. Niccolucci & K. Mania. Switzerland, 195–202.
• Petersen E. & von Luschan F. 1889, Reisen in Lykien, Milyas und Kibyratis. Wien.
• Plets G., Gheyle W., Verhoeven G., de Reu J., Bourgeois J., Verhegge J., & Stichelbaut B. 2012, “Three-dimensional Recording of Archaeological Remains in the Altai Mountains.” Antiquity 86 (333), 884-897.
• RE Paulys Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. Hrsg. G. Wissowa. Stuttgart 1984-.
• Remondino F. 2014, “Photogrammetry. Basic Theory”. Eds. F. Remondino & S. Campana, 3D recording and Modelling in Archaeology and Cultural Heritage. Oxford, 63-72.
• Robert L. 1955, Hellenica (Vol. X). Paris.
• SEG Supplementum Epigraphicum Graecum. Leiden 1923 –.
• Smith T. J. 1997, “Votive Reliefs from Balboura and its Environs”. Anatolian Studies 47, 3-49.
• SNG France 3. 1994, Sylloge Nummorum Graecorum: France 3. Pamphlyie, Pisidie, Lycanoie, Galatie. Paris.
• SNG Pfälzer. 1993, Sylloge Nummorum Graecorum: Deutschland. Pfälzer Privatsammlungen: 4. Pamphylien. München.
• Şahin S. 2014, Stadiasmus Patarensis. Itinera Romana Provinciae Lyciae. İstanbul.
• Tüner Önen N. 2008, “Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Öner F. 2021, “Phaselis Teritoryumu, Üçoluk Köyü Ekizce Yaylası’nda Tespit Edilen Kült Alanı Yapıtaşları ve Çevresinin Jeolojik Özellikleri”. Phaselis VII, 47-54.
• Özdemir B. Ş. & Taşkıran M. 2021, “Sillyon’da Ares Kültü”. Arkhaia Anatolika 4, 109-22