Danişmendname is one of the oldest Turkish epics that have been preserved. Originally composed for oral recitation, it was first written down at the Selçuk court in the thirteenth century, then edited and expanded by Arif Ali, governor of Tokat, a century later. Although it presents itself as a unitary narrative and a continuation of another epic (Battalname), the text as it now stands shows evidence of borrowing from several genres, including Biblical narratives and Christian hagiography. Eighteen manuscripts of the Danişmendname are known, and generally assumed to be copies derived directly or indirectly from the manuscript of Arif Ali. A closer analysis and comparison of manucripts P (Paris) and I (Istanbul), however, identifies a number of discrepancies in the text as transmitted and reveals that these two manuscripts are in fact not copies, but epitomes, of a common archetype, and that the epitomators have allowed themselves considerable liberty to abridge and rearrange the text of Arif Ali.
Danişmendname, günümüze ulaşabilmiş en eski Türk destanlarından biridir. Aslen sözlü anlatım için
bestelenmiş olan eser, ilk olarak 13. yüzyılda Selçuklu sarayında kaleme alınmış, ardından bir asır sonra
Tokat Valisi Arif Ali tarafından düzenlenip genişletilmiştir. Kendisini bütünlüklü bir anlatı ve başka bir
destanın (Battalname’nin) devamı olarak sunsa da, şu anki haliyle metin, Tevrat anlatıları ve Hıristiyan
hagiografisi de dahil olmak üzere çeşitli türlerden ödünç alındığına dair kanıtlar gösteriyor. Daniş-
mendname'nin 18 nüshası bilinmekte ve genellikle doğrudan veya dolaylı olarak Arif Ali nüshasından
türetilen nüshalar olduğu varsayılmaktadır. P (Paris) ve I (İstanbul) elyazmalarının analizi ve karşılaştırıl-
ması, metindeki bazı farkları tespit eder ve bu iki el yazmasının aslında ortak bir arketipin kopyaları değil,
özetleri olduğunu ortaya çıkarır. Epitomatörler, Arif Ali'nin metnini kısaltmış ve yeniden düzenlemiştir.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Türk Kültür Tarihi |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 13 |
Adres: Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi 07058 Kampüs, Antalya / TÜRKİYE | E-Posta: mjh@akdeniz.edu.tr |