Ataerkil Kültürde Kadın, Erkek ve Toplum İlişkisi

Yıl 2022, Cilt: 12, 187 - 198, 30.06.2022

Nazlı Tekin , Songül Demirel Değirmenci

Öz

Kadın ve erkek iki farklı cinsin doğuştan getirdiği biyolojik farklılıkları bulunmaktadır. Bu farklılıklar düşünce, davranış, işbölümü de dâhil tüm toplum yaşamına sirayet etmektedir. Her toplumda cinsiyete özgü kabul edilmiş çeşitli cinsiyet rolleri bulunmaktadır. Birey, içerisine doğduğu toplumun belirlediği bu rolleri zamanla içselleştirmekte, kabul etmekte ve sergilemektedir. Kadın veya erkekten beklenen davranış kalıpları bu minvalde şekillenmektedir. Kadın ve erkeğin biçilmiş rollerine uygun davranması neticesinde; her iki cinsin birbirinde gözle görülür biçimde ayrıştığı gözlenmektedir. Ataerkil toplumsal kültürün hâkim olduğu toplumlarda kadınlar, farklı araçlar üzerinden sınırlandırılmaktadır. Kadınların yaşamını zorlaştıran bu sınırlamalar, yine kadınlar tarafından kabul edilmekte ve hatta diğer kadınların uyması yönünde dayatılmaktadır. Çalışma, ataerkil toplumun kadın veya erkeğe çeşitli davranış kalıpları önermesi yanında görev ve sorumluklar yüklediğini ortaya koymaktadır. Bu yönüyle geçmişte çalışılmış kadın konuları üzerine bir farkındalık alanı eklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Toplumsal Cinsiyet, Ataerkil Kültür

Kaynakça

• Adak N. & Timurturkan M. & Yirmibeşoğlu G. 2014, “Akademide Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Gerçek Mi? Hayal Mi?”. II. Kadın Araştırmaları Sempozyumu, 2-4 Mayıs 2014. Eskişehir, 278-292.
• Adak N. 2007, “Kadınların İkilemi: İş ve Aile Yaşamı”. Sosyoloji Dergisi Ülgen Oskay’a Armağan Özel Sayısı, 137-152.
• Altay S. 2019, “Ataerkillik ve Kadının İkincilliği; Kuramsal Bir Analiz”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 11/1, 417-427.
• Altınay A. G. 2002, “Bedenimiz ve Biz: Bekâret ve Cinselliğin Siyaseti”, 90’larda Türkiye’de Feminizm”. Eds. A. Bora & A. Günal. İstanbul, 323-343.
• Beauvoir S. D. 1993, Kadın “İkinci Cins” 1 Genç Kızlık Çağı. Çev. B. Onaran, İstanbul.
• Bora, A. 2010, Kadınların Sınıfı. İstanbul.
• Butler J. 2009, “Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri”. Çev. R. Kalıntaş, Cogito Dergisi: Feminizm 59. İstanbul, 73-91.
• Connell R. W. 1998, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Çev. C. Soydemir. İstanbul.
• Demren Ç. 2003, “Erkeklik, Ataerkillik ve İktidar İlişkileri”. Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın. Ankara, 33-44.
• Doğan G. 2020, Düşünce İnşacısı Olarak Dilin Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Üzerindeki Rolü. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara 2020.
• Fiske J. 2003, İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev. S. İrfan. Ankara.
• Foucault M. 1992, Hapishanenin Doğuşu. Çev. M. A. Kılıçbay. Ankara.
• Giddens A. 2010, Mahremiyetin Dönüşümü. Çev. İ. Şahin. İstanbul.
• Gürcan N. 2022, “Türk İş Yaşamında Kadın Çalışanlara Yönelik Ayrımcılık Üzerine Kavramsal Bir Tartışma: Dikey Ayrışma”. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 5/1, 133-158. Heywood A. 2014, Siyasi İdeolojiler. Çev. A. K. Bayram et al. Ankara.
• Hooks B. 2012, Feminizm Herkes İçindir. Çev. E. Aydın. İstanbul.
• Illich I. 1982, Gender. New York.
• Kalav A. 2012, “Namus ve Toplumsal Cinsiyet”. MJH XI/2, 151-163.
• Kaya Erdem B. & Baydaş Sayılgan Ö. 2012, “Ataerkil ve Anaerkil Toplumun Tarihsel Savaşımının
• “Avatar” Filmi Bağlamında İncelenmesi”. İletişim Çalışmaları Dergisi 1, 111-132.
• Kundakçı F. S. 2010, “Feminizmde Yeni Yaklaşımlar: Judith Butler”. Ed. H. Onur İnce, Günümüzde Yeni
• Siyasal Yaklaşımlar Eleştiriler Farklılıklar Çözüm Arayışları. Ankara, 476-522.
• Kümbetoğlu B. 2001, “Kadın Gruplarında Yapı ve Katılım Sorunları”. Yay. Haz. A. İlyasoğlu & N.
• Akgökçe, Yerli Bir Feminizme Doğru. İstanbul, 301-329.
• Orhun O. 2021, “Bir İktidar Alanı Olarak Sosyal Politikalarda “Kadın Özneliği”; Çalışma Yaşamına İlişkin Yasal Düzenlemeler Üzerinden Analiz”. Gaziantep University Journal of Social Scıences 20/2, 846-861.
• Pelizzon S. M. 2009, Kadının Konumu Nasıl Değişti? Feodalizmden Kapitalizme. Çev. İ. E. Sadi & C. Somel. Ankara.
• Ramet S. P. 1996, “Gender Reversals And Gender Cultures-An Introduction”. Ed. S. P. Ramet, Gender Reversals And Gender Cultures. London and New York, 1-22