Göç Bağlamında Suriye Türkmen Türkçesi ve Türk Dili Tarihindeki Yeri

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 33 - 40, 30.12.2018

Hülya Arslan Erol

Öz

Suriye’de 2011 yılında çıkan iç savaş neticesinde varlıklarından daha yakından haberdar olduğumuz Suriye Türkmen nüfusunun büyük kısmı bugün Türkiye’ye gelmiştir. Suriye’de 8 yıldır yaşanan iç savaş bölge halklarının çok sayıda kayıp vermesine, büyük acılar yaşamasına, hayatta kalanlarının ise yerinden yurdundan olmasına sebep olmuştur. Bütün olumsuzluklarına rağmen bu savaşın belki de tek olumlu tarafı, Suriye’deki Türk varlığının dünya kamuoyunda görünür ve bilinir hâle gelmesidir. Zira IX. yüzyıldan itibaren Orta Asya’dan Anadolu’ya başlayan göç hareketinin bakiyelerinden olan Suriye Türkmenlerini tanıtan çalışmalar bugüne kadar sınırlı kalmış, bu da bu sahadaki Türk unsurlarının tanınmasını güçleştirmiştir. Suriye Türklüğü; İran, Irak ve Anadolu’da varlığını sürdüren Avşar, Bayat, Kınık, Salur, Bayındır gibi Oğuz boylarından mürekkeptir. Dil açısından bakıldığında da Suriye Türklerinin bugün Oğuz lehçesini küçük farklarla kullanmaya devam ettikleri dikkati çekmektedir. Dolayısıyla bu bölgedeki Oğuz boylarının diğer Oğuz boylarıyla dil, tarih ve kültür açısından bağları bariz bir şekilde ortadadır. Çalışmamızda Suriye topraklarında yaşayan Oğuz Türklerinin bu bölgedeki varlıkları, tarihî süreç içinde ele alındıktan sonra Suriye Türkmen Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri ve 2011 yılında başlayan savaşla birlikte ortaya çıkan göç hareketinin bu kapsamda yarattığı sonuçlar ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriye, Türk Dili, Türkmen Türkçesi

Kaynakça

• Akıncı B., A. Nergiz & Gedik E. (2015). “Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul”. Göç Araştırmaları Dergisi 1/2 (2015) 58-83.
• Arslan-Erol H. (2009). “Suriye Colan (Golan) Türkmenleri Ağzı”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi 6/4 (Aralık 2009) 40-63.
• Arslan-Erol H. (2015). “Kilis İlinde Ağız Tabakalaşması”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10/15 (Fall 2015) 139-152.
• Arslan-Erol H. (2018). Kilis İli Ağızları. Kilis 2018.
• Asar A. (2004). Türk Yabancılar Mevzuatında Yabancı ve Hakları. Ankara 2004.
• Bayatlı H. K. (1996). Irak Türkmen Türkçesi. Ankara 1996.
• Buluç S. (2007). Makaleler. Haz. Z. Korkmaz. Ankara 2007.
• Demirel B. A. (2004). “Doğu’da Göçün Temelleri”. Pivolka 3/14 (2004) 7.
• Doğan V. (2006). Türk Vatandaşlık Hukuku. Ankara 2006.
• Gökdağ B. A. (2012). “Irak Türkmen Türkçesinin Şekil Bilgisine Dair Notlar”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 1/1 (2012) 113-123.
• Gültekin M. N. (2018). Gaziantep’teki Suriyeliler. Gaziantep 2018.
• Kafalı M. (1973). “Suriye Türkleri I”. Töre Dergisi 21-22 (1973) 30-34.
• Kopraman K. Y. (1989). Mısır Memlükleri Tarihi. Ankara 1989.
• Korkmaz Z. (1995). “Anadolu Ağız Araştırmalarına Toplu Bir Bakış”. Türk Dili Üzerine Araştırmalar. Cilt 2. (1995) 232-248. Ankara.
• Korkmaz Z. (2013). Türkiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi. Ankara 2013.
• Mutluer M. (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye: Kurumsal ve Ampirik Bir Alan Araştırması.İstanbul 2003.
• Orhonlu C. (1976). “Suriye Türkleri”. Türk Dünyası El Kitabı. Ankara 1976.
• Orhonlu C. (1987). Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı. İstanbul 1987.
• Özkan N. (1997). Türk Dünyası (Nüfus, Sosyal Yapı, Dil, Edebiyat). Kayseri 1997.
• Sevim A. (2000). Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi. Ankara 2000.
• Sümer F. (1992). Oğuzlar (Türkmenler). İstanbul 1992.
• Şahin N. (2006). “XIX. Yüzyıl Sonrasında Anadolu’ya Yapılan Göç Hareketleri ve Anadolu Coğrafyasındaki Sosyo-Kültürel Etkileri”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/1 (2006).
• Tümertekin M. S. & Özgüç N. (2002). Beşerî Coğrafya, İnsan-Kültür, Mekân. İstanbul 2002.
• Tümtaş M. S. & Ergun C. (2016). “Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21/4 (2016).
• Umar Ö. O. (2002). “Suriye Türkleri” Türkler Ansiklopedisi. Cilt 20: Türk Dünyası (2002) 594-602. Ankara.
• Yılmaz A. & Telci C. (2010). “Türk Kültür Terminolojisinde GÖÇ Kavramı Üzerine”. MTAD 7/2 (2010) 20-21.