Kilis İli Ağızlarında Şimdiki Zaman

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 51 - 59, 30.12.2015

Hülya Arslan Erol

Öz

Tarihi metinlerimizde Harezm Türkçesinden itibaren karşımıza çıkmaya başlayan şimdiki zaman
ekinin tarihi ve çağdaş Türk lehçelerinde çeşitli şekilleri vardır. Bugün Türkiye Türkçesinde standart
Türkçede kullanılan -yor eki de ağızlarda çeşitli ses değişmelerine uğramış şekilleriyle karşımıza çıkar.
Ek, genel olarak Türkiye Türkçesinde, başındaki ünsüzünü korumak ve diğer seslerinde değişiklikler
olmak üzere kullanılmaktadır. Kilis merkez ağzı, bu açıdan ağızlarımız içinde özel bir yer tutar. Çünkü
Kilis merkez ağzında yaygın şekilde ekin başındaki ünsüzü düşmüş şekilde kullanılır. Esasen pek çok
ağızda olduğu gibi Kilis ili ağızlarında da şimdiki zaman ekinin kullanımı ağız bölgelerini belirleyici bir
unsur olmuştur. Buna göre Kilis ili içinde üç ayrı ağız tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağızlar, Kilis ili Ağızları, Şimdiki Zaman Eki

Kaynakça

• Akar A. (2001). “Muğla ve Yöresi Ağızlarında Şimdiki Zaman Biçimleri”. Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi 4 (Bahar 2001) 1-10.
• Aksoy Ö. A. (1945). Gaziantep Ağzı I, II. İstanbul 1945.
• Atasoy M. (1964). Kilis Ağzı. Mezuniyet Tezi. Ankara Üniversitesi, DTCF, Türk Dili Bölümü, Ankara 1964.
• Ay Ö. (2009). Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimi. Ankara 2009.
• Bayatlı H. K. (1996). Irak Türkmen Türkçesi. Ankara 1996.
• Biray N. (2007a). “Acıpayam Ağızlarında Kullanılan Şimdiki Zaman Ekleri ve Etnik Yapı ile İlişkisi”. I. Acıpayam Sempozyumu Bildirileri (2007) 375-382.
• Biray N. (2007b). “Şimdiki Zaman Ekinin Güney-batı Türk Lehçelerinde Kullanılışı Üzerine”. Karaman Dil-Kültür ve Sanat Dergisi (2007) 75-88.
• Bulut S. (2013). “Türkiye Türkçesi Ağızları Üzerine Çalışma Yapılmayan İl ve İlçeler”. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History or Turkic 8/1 (Winter 2013) 1129-1149. ISSN: 1308-2140. Kaynak: www.turkishstudies.net. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4358.
• Caferoğlu A. (1946). “Anadolu Diyalektolojisine Dair Bir Deneme”. Türk Dili Belleten 67 (1946) 565.
• Caferoğlu A. (1960). “Anadolu ve Rumeli Ağız Araştırmalarının Bugünkü Durumu”. Bilimsel Bildiriler 1957 (1960) Ankara.
• Canpolat M. S. (1965). Kilis Ağzı. Mezuniyet Tezi. Ankara Üniversitesi, DTCF, Türk Dili Bölümü, Ankara 1965.
• Çakar. E. (2002). “XVI. Yüzyılda Suriye’de Yaşayan Salur ve Çoğun Türkmenleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/2 (2002) 325-340.
• Çakar E. (2006). 17. Yüzyılda Haleb Vilayeti ve Türkmenleri. Fırat Üniversitesi, Elazığ 2006.
• Demir N. (1996). “Güney-batı Anadolu Ağızlarında Kullanılan Şimdiki Zaman Eki -ik Gelir”. Uluslararası Türk Dili Kongresi Bildirileri (26 Eylül-1 Ekim 1992). Ankara 1996.
• Demir N. (1999). “Alanya Ağızlarında Şimdiki Zaman Ekinin Varyantları”. İlmi Araştırmalar 7 (1999) 57-64.
• Doğan A. (1975). Kilis ve Köyleri (Hasanceli, Eğrikanlı, Tahtalı, Tibil, Oylum) Ağzı. Mezuniyet Tezi. İstanbul Üniversitesi, Türk Dili Bölümü, İstanbul 1975.
• Ercilasun A. B. (1983). Kars İli Ağızları (Ses Bilgisi). Ankara 1983.
• Arslan-Erol H. (2009). “Suriye Colan (Golan) Türkmenleri Ağzı”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi 6/4 (Aralık 2009) 40-63.
• Gökdağ B. A. (2012). “Irak Türkmen Türkçesinin Şekil Bilgisine Dair Notlar”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 1/1 (2012) 113-123.
• Gül R. (1980). Gaziantep İli Kilis İlçesi Kuru Kastel ve Arzap Köyleri Ağız Araştırması. Mezuniyet Tezi. İstanbul Üniversitesi, Türk Dili Bölümü, İstanbul 1980.
• Gül R. (1993). Kilis Merkez ve Köyleri Ağzı. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Türk Dili Bölümü, Adana 1993.
• Gülensoy T. (1985). “Anadolu Ağızlarında Şimdiki Zaman Eki”. Türk Kültürü Araştırmaları, Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu’nun Hatırasına Armağan XXIII/1-2 (1985) 281-295.
• Güler M. (2012). “Türkiye’deki İl ve İlçe Ağızları Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmalarla İlgili Bir Değerlendirme”. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7/4 (Fall 2012) 1835-1861. ISSN: 1308-2140. Kaynak: www.turkishstudies.net. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4052.
• Gülsevin G. (2002). Uşak İli Ağızları. Ankara 2002.