Rehber Öğretmenlerin Duygusal Zeka Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 77 - 87, 30.06.2015

Soner Altınkaynak S. Gülfem Çakır Çelebi

Öz

Bu çalışmanın amacı, devlet okullarında rehber öğretmen kadrosunda görev yapan psikolojik danışma ve rehberlik lisans programı mezunları ile diğer lisans programları mezunlarının duygusal zeka düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını incelemektir. Araştırmaya 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Antalya ilinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda rehber öğretmen kadrosunda görev yapan 162 rehber öğretmen katılmıştır. Katılımcıların %54.9’u kadın ve %45.1’i erkektir ve yaşları 20 ile 46 arasında değişmektedir. Araştırmada, Bar-On (1997) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlaması Mumcuoğlu (2002) tarafından yapılan Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada PDR lisans mezunu olan ve olmayan rehber öğretmenlerin duygusal zeka alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı test edilmiştir. Araştırmanın bulguları, devlet okullarında rehber öğretmen kadrosunda görev yapan Psikolojik Danışma ve Rehberlik mezunları ile diğer lisans programları mezunlarının duygusal zeka alt boyutlarındaki (Duygusal Öz-farkındalık, Girişkenlik, Öz Saygı, Öz-Gerçekleştirme, Bağımsızlık, Empati, Sosyal Sorumluluk, Kişilerarası İlişki, Gerçeklik Değerlendirmesi, Esneklik, Problem Çözme, Strese Tolerans, Dürtü Kontrolü, İyimserlik, Mutluluk) düzeyleri arasında psikolojik danışma ve rehberlik lisans mezunları lehine anlamlı bir farklılık olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar, uzmanlık gerektiren bir çalışma alanı olan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürütecek olan rehber öğretmenlerin atama kriterlerinin önemini vurgular niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Mezuniyet Alanı, Duygusal Zeka, Rehberlik Hizmetleri, Rehber Öğretmen

Kaynakça

• Aksoy V. & Diken İ. H. (2009). “Rehber öğretmenlerin özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi 10/1 (2009) 29-37.
• Alper D. (2007). Psikolojik Danışmanlar ve Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zeka Düzeyleri-İletişim ve Empati Becerilerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2007.
• Aslan S. (2003). Ankara İli Ortaöğretim Kurumlarında Çalışan Alandan ve Alandışından Rehber Öğretmenlerin Mesleki Etkinliklerine İlişkin Görüşleri ve Sorunları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara 2003.
• Bar-On R. (1997). Development of the Bar-On EQ-i: a measure of emotional and social intelligence. Amerikan Psikologlar Birliği (105. Yıl Toplantısı Sunumu). Chicago 1997.
• Bulut N. (2007). “Okul psikolojik Danışmanlarının Yaşam Doyumu, Stresle Başa Çıkma Stratejileri İle Olumsuz Otomatik Düşünceleri Arasındaki İlişkiler”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/27 (2007) 1-13.
• Corey G. (2008). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları. Çev. Tuncay Ergene. Ankara 2008.
• Easton C., Martin W. E. & Wilson S. (2008). “Emotional Intelligence and Implications for Counseling Self-Efficacy: Phase II”. Counselor Education and Supervision 47 (2008) 218-222.
• Ekinci Ö. (2009). Öğretmen Adaylarının Empatik ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana 2009.
• Field A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS. London 2005.
• Goleman D. (2000a). Duygusal Zekâ. Çev. Banu Seçkin Yüksel. İstanbul 2000.
• Goleman D. (2000b). İş Başında Duygusal Zeka. Çev. Handan Balkara Çevikus. İstanbul 2000.
• Kurt G. (2007). On Dokuz Mayıs Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bölümü Öğrencilerine Verilen Duygusal Zeka Düşünme Becerileri Eğitiminin Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun 2007.
• Maboçoğlu F. (2006). Duygusal Zeka ve Duygusal Zekanın Gelişimine Katkıda Bulunan Etkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara 2006.
• Martin W. E., Easton C., Wilson S., Takemoto M. & Sullivan S. (2004). “Salience of Emotional Intelligence As a Core Characteristic of Beng a Counselor”. Counselor Education & Supervision 44 (2004) 18-30.
• Miville M. L., Carlozzi A. F., Gushue G. V., Schara S. L. & Ueda M. (2006). “Mental Health Counselor Qualities for a Diverse Clientele: Linking Empathy, Universal Diverse Orientation and Emotional Intelligence”. Journal of Mental Health Counseling 28 (2006) 151-165.
• Mumcuoğlu Ö. (2002). Bar-On Duygusal Zeka Testi (Bar-On Emotional Quotient Inventory- Bar-On EQ-i)’nin Türkçe Dilsel Eşdeğerlik, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2002.
• Sav İ. (2007). Psikolojik Danışman Rehber Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri ile Stresle Başa Çıkma Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2007.
• Schmidt J. J. (2004). Counseling In Schools: Essential Services and Comprehensive Programs. Boston 2004.