Meme Kanserli Kadınlara Bakım Hizmeti Veren Hasta Yakınlarının Hastalarında ve Kendilerinde Gözledikleri Değişimi Belirlemek Amacıyla Geliştirilen Ölçeklerinin Güvenirlilik Geçerlilik Çalışması

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 89 - 100, 30.06.2015

Faik Ardahan , A. Hande Uludağ

Öz

Bu çalışmanın amacı; kanser tedavilerini tamamlamış meme kanserli kadınlara bakım hizmeti veren hasta yakınlarının hastaların düzenli fiziksel aktivite programına dahil olmasının hastalarında gözledikleri değişimi belirlemek amacıyla “Fiziksel Aktiviteye Dâhil Olan Meme Kanserli Kadınlara Bakım Verenlerin Hastalarında Gözlediği Değişim Ölçeği (MKHDÖ)” ve “Fiziksel Aktiviteye Dâhil Olan Meme Kanserli Kadınlara Bakım Verenlerin Kendilerinde Gözlediği Değişim Ölçeği’ni (BHVDÖ)” geliştirmek, geçerlilik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Çalışmanın örneklem grubu 16 hafta süreyle fiziksel aktivite programına gönüllü olarak katılan 20 meme kanserli kadına bakım ve refakat hizmeti veren toplam 98 hasta yakınından oluşmaktadır. Her iki ölçeğe de Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) için KMO ve Bartlett küresellik testleri uygulanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığına bakmak için AFA sonucunda oluşan alt faktörlerin Cronbach's Alpha değerleri, madde-faktör korelasyonuna bakmak için Pearson Korelasyon Testi ve sonuçlar (p<0.01) ve (p<0.05) hata payı ile sorgulanmıştır. Sonuç olarak; MKHDÖ ve BHVDÖ’nün destekleyici-yardımcı tedavi olarak düzenli fiziksel aktivite programına dahil olan meme kanserli hastalara refakat ve bakım hizmeti veren hasta yakınlarına uygulanabilirliğinin güvenilir ve uygun olduğu bulunmuş-tur.

Anahtar Kelimeler

Meme Kanseri, Bakım Veren, Hasta Yakını, Düzenli Fiziksel Aktivite

Kaynakça

• Alacacıoğlu A. (2007). Kanser Hastaları ve Hasta Yakınlarının Depresyon, Umutsuzluk ve Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Tıbbi Onkoloji Uzmanlık Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı. İzmir 2007.
• Ardahan F., Genç S. & Uludağ A. H. (2014). “Tedavisi Tamamlanmış Meme Kanserli Kadınlarda Düzenli Fiziksel Aktivitenin Hastanın Yaşam Doyumuna ve Umut Düzeyine Etkisi”. 13. Uluslara-rası Spor Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitapçığı 7-9 Kasım 2014, Konya.
• Arslan D. (2012). Düzenli Egzersiz, Sanat (Origami) ve Grup Terapisinin, Remisyondaki Kanser Hastalarının Yaşam Kalitesi, Anksiyete, Depresyon, Hasta Tatmini ve Umut Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Yan Dal Uzmanlık Tezi. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Tıbbi Onkoloji Bilimdalı, Antalya 2012.
• Bakar Y., Berdici B., Şahin N. & Pala Ö. O. (2014). “Meme Kanseri ile İlişkili Lenfödem ve Tedavisi”. Journal of Breast Health 10 (2014) 6-14.
• Brown J. C., Huedo-Medina T. B., Pescatello L. S., Pescatello S. M., Ferrer R. A. & John, B. T. (2010). “Meta-Analysis Cancer Related Fatigue among Adult Cancer Survivors: A Efficacy of Exercise Interventions in Modulating”. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 20 (2010) 123-133. Published Online First November 4, 2010.
• Buffart L. M., Ros W. J. G., Chinapaw M. J. M., Brug J., Knol D. L., Korstjens I., Weert E., Mesters I., Borne B., Hoekstra-Weebers J. E. H. M. & May A. M. (2014). “Mediators of physical exercise for improvement in cancer survivors’ quality of life”. Psycho-Oncology 23 (2014) 330-338.
• Courneya K. S. & Friedenreich C. M. (1999). “Physical Qxercise and Quality of Life Following Cancer Diagnosis: A Literature Review”. Ann Behav Med 21/2 (1999) 171-179.
• Courneya K. S. & Friedenreich C. M. (2007). “Physical Activity and Cancer Control”. Seminars in Oncology Nursing 23/4 (2007) 242-252.
• Crickmore K. D. (2010). The Relationship between Patient Satisfaction and Patient and Family-Centered Care. A Dissertation In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Nursing. East Carolina University, Greenville. UMI Number: 340436.
• Daniel Y. T. F., JudyW. C. H., Bryant P. H. H., Antoinette M. L., Duncan J. M., Sharron S. K, Leung E. C., Wynnie Y. Y. C., Ivy P. F. L., Sharon H. S. L., Aliki J. T. & Kar-keung C. (2012). “Physical activity for cancer survivors: meta-analysis of randomised controlled trials”. BMJ 344 (2012) 1-14.
• Dowling J. E. (2010). Patient Care: A Case Study of Young Working Women with Breast Cancer. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy. Capella University, Minneapolis 2010. UMI Number: 3396963.
• Eker D., Arkar H. & Yaldız H. (2001). “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı Geçerlilik ve Güvenirliği”. Türk Psikiyatri Dergisi 12/1 (2001) 17-25.
• Erdal Ç., Tunalı Y., Korkmaz-Dilmen Ö., Eren-Akçıl F., Yentür E. & Bahar M. (2013). “Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Hastaların Yakınlarının Memnuniyetinin Değerlendirilmesi”. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi 11 (2013) 64-71. DOI: 10.4274/Tybdd.36855.
• Ezzeldin M. I. & Abdelaziz A. H. (2011). “Physical activity and survival after breast cancer diagnosis: meta-analysis of published studies”. Med Oncol 28 (2011) 753-765.
• Fallowfield L. (1995). “Helping the Relatives of Patients with Cancer”. European Journal of Cancer 31/11 (1995) 1731-1732.
• Fallowfield L. & Jenkins V. (1999). “Effective Communication Skills are the Key to Good Cancer Care”. European Journal of Cancer 35/11 (1999) 592-1597.
• Ferrer R. A., Huedo-Medina T. B., Johnson B. T., Ryan S. & Pescatello L. S. (2011). “Exercise Interventions for Cancer Survivors: A Meta-Analysis of Quality of Life Outcomes”. Ann. Behav. Med 41 (2011) 32-47.
• Field A. (20052). Discovering Statistics Using SPSS. London 20052.
• Heyland D. K. & Tranmer J. E. (2001). “Measuring Family Satisfaction With Care in the Intensive Care Unit: The Development of a Questionnaire and Preliminary Results”. Journal of Critical Care 16/4 (2001) 142-149.
• Irwin M. L., Smith A. W., McTiernan A., Ballard-Barbash R., Cronin K., Gilliland F. D., Baumgartner R. N., Baumgartner K. B. & Bernstein L. (2008). “Influence of Pre-and Postdiagnosis Physical Activity on Mortality in Breast Cancer Survivors: The Health, Eating, Activity, and Lifestyle Study”. J. Clin. Oncol 26 (2008) 3958-3964.
• Kav S., Hanoğlu Z. & Algier L. (2008). “Türkiyede Kanserli Hastalarda Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin Kullanım: Literatür Taraması”. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi 1/18 (2008) 32-38.
• Lammers S. E, Schaefer K. M, Ladd E. C. & Echenberg R. (2000). “Caring for Women living with ovarian cancer: recommendations for advanced practice nurses”. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 26/6 (2000) 567-573.