Halikarnas Balıkçısı’nda Doğa, Estetik ve Akdeniz Uygarlığı’nın Kaynağı: Arşipel

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 207 - 213, 30.12.2014

Furkan Öztürk

Öz

Kültürü, estetiği, mitolojisi, sanatı ve doğasıyla Akdeniz, Türk edebiyatına önemli imkânlar sun- muştur. Türk edebiyatında Akdeniz’i bu yönleriyle algılayıp şiirsel bir söylemle kurgulayan en önemli yazar, kuşkusuz Halikarnas Balıkçısı’dır. Arşipel, Halikarnas Balıkçısı okumalarında işlevsel bir kavram olarak karşımıza çıkar. Balıkçının bütün külliyatına yayılan bu kavram, Akdeniz doğasının, estetiğinin ve havza uygarlığının bir bakıma özüdür. Balıkçı için Arşipel, estetize edilmiş, içselleştirilmiş bir mekândır. Balıkçı’nın Akdenizlilik tezi çerçevesinde merkezileştirdiği Arşipel, bir ışık metaforu etrafında dönmekte ve “altıncı kıta” olan Akdeniz havzasını aydınlatarak şiirsel bir imgenin kurucusu olmaktadır. Bu yazıda, sözü edilen perspektiflerden hareketle Balıkçı’nın yapıtlarına yansıyan Arşipel izlekleri, farklı yönleriyle ele alınıp incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Arşipel, Akdeniz Uygarlığı, Türk Edebiyatı, Halikarnas Balıkçısı, Akdenizlilik

Kaynakça

• Erhat, A. (1997). Mavi Yolculuk. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Erhat, A. (1976). Mektuplarıyle Halikarnas Balıkçısı. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• Halikarnas Balıkçısı, (2002). Düşün Yazıları. Haz.: Azra Erhat. Ankara: Bilgi Yayınları. 5. Baskı.
• Halikarnas Balıkçısı, (2007a). Altıncı Kıta Akdeniz. Haz.: Şadan Gökovalı. Ankara: Bilgi Yayınları. 5. Baskı.
• Halikarnas Balıkçısı, (2007b). Ege’den Denize Bırakılmış Bir Çiçek. Haz.: Şadan Gökovalı. Ankara: Bilgi Yayınları. 9. Baskı.
• Halikarnas Balıkçısı, (2011a). Arşipel. Haz.: Şadan Gökovalı. Ankara: Bilgi Yayınları. 3. Baskı.
• Halikarnas Balıkçısı, (2011b). İmbat Serinliği. Haz.: Şadan Gökovalı. Ankara: Bilgi Yayınları. 2. Baskı.
• Halikarnas Balıkçısı, (2011c). Mavi Sürgün. Haz.: Şadan Gökovalı. Ankara: Bilgi Yayınları. 18. Baskı. Kefeli, E. (2006). Edebiyat Coğrafyasında Akdeniz. İstanbul: 3F Yayınları.