Ses Temelli Cümle Yöntemi ile İlk Okuma Yazma Öğretiminde Anlamlı Okumayı Etkileyen Unsurlar

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 173 - 191, 30.12.2013

Ayşe Nur Kutluca Canbulat

Öz

Bu çalışmada Ses Temelli Cümle Yöntemi ile ilk okuma yazma öğretiminde anlamlı okumayı et- kileyen unsurlar belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada veriler nitel araştırmalarda kullanılan doküman incelemesi, gözlem ve görüşme yoluyla toplanmıştır. 2012-2013 öğretim yılında gerçekleştirilen araş- tırmanın doküman inceleme sürecinde Bolu ili ilköğretim okulları arasından basit şans yoluyla seçilmiş bir ilköğretim okulunda kullanılan Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafından beş yıl süre ile onaylanmış okuma-yazma öğretimi ders kitabı, yardımcı kaynak olarak bir okuma seti ve aynı okulun seçilen bir şubesinin sınıf öğretmeni tarafından hazırlanmış çalışma yaprakları incelenmiştir. İncelenen bu ders materyallerinin Türkçe’ye ses ve anlam açısından uygunluğu ile ilgili Türkçe uzmanlarının görüşüne başvurulmuş ve ilgili bulgular uzman görüşüne bağlı olarak sunulmuştur. Araştırmanın görüşme boyu- tunda ayrıca, aynı okulun seçilen birinci sınıf şubesi öğretmeni ve öğrencilerinin velileri ile görüşülmüş, araştırmanın gözlem boyutunda da okuma yazma öğretiminde sıkıntı yaşayan 10 öğrencinin okuma süreci gözlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrenci özellikleri, kullanılan yöntem, yöntemin uygulayıcısı olarak öğretmen ve öğretim uygulamaları ve hazırlanmış ders materyallerinin bir bütün olarak ve anlamlı okumayı etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İlk okuma yazma öğretimi, Ses Temelli Cümle Yöntemi, anlamlı okuma

Kaynakça

• Akyol, H., & Temur, T. (2008). “Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Cümle Yöntemi ile Okuma Yazma Öğrenen Öğrencilerin Okuma Becerilerinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 5/9, 78-95.
• Aldemir, M. (2005). İlk Okuma ve Yazma Öğretiminde Kullanılan Çözümleme ve Ses Temelli Cümle Yön- teminin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Dönem Projesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Arslantaş, H. İ., & Cinoğlu, M. (2010). “İlk Okuma Yazma Öğretiminde Ses Temelli Cümle Yöntemiyle Çözümleme Yönteminin Karşılaştırılması”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 11/1, 81-92.
• Aytaş, G. (2005). “Okuma Eğitimi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2005_cilt3/sayi_4/461-470.pdf adresinden alınmıştır.
• Balun, H. (2008). İlköğretim 1. Kademede Uygulanan Görsel Okuma ve Görsel Sunu Öğrenme Alanının Türkçe Öğretiminde Kazanımlara Ulaşmadaki Etkililiği (Bingöl-Elazığ-Diyarbakır Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Elazığ.
• Beyazıt, N. (2007). İlk Okuma Yazma Öğretiminin Kazandırılmasında Çözümleme Yöntemi ve Ses Temelli Cümle Yönteminin Farklı Bakış Açılarıyla Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Hatay.
• Bilen, M. (1999). Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.