Somut Olmayan Kültür Mirası (SOKÜM) ve Kadın

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 225 - 236, 30.06.2013

Gökçe Şimşek Aydın

Öz

Son zamanlarda, somut olmayan kültür mirasının (SOKÜM) üretilmesinde, korunmasında ve gelecek nesillere aktarılmasında toplulukların ana aktörlerinden kadının, rolü ve katkısına ilişkin uluslar- arası platformda önemli çalışmalar gerçekleşmektedir. Özellikle, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO)’nın gündeminde, somut olmayan kültür mirası ve kadının birlikte ele alındığını ve gerçekleştirilen toplantılarla bu alandaki gelişmelere yön verildiği bilinmektedir. Bugün dünyada kadına SOKÜM’ün korunmasında ve yaşatılmasında biçilen rolün anlaşılması açısından bu toplantılarda gerçek- leştirilen tartışmaların ve varılan sonuçların eşsiz kaynaklar olduğu ortadadır. Bu çerçevede yazı, SOKÜM ve kadın konusunda uluslararası platformdaki gelişmelere ilişkin süreci UNESCO tarafından gerçekleştirilen çalışmaları temel alarak anlamayı amaçlamaktadır. Yazıda özellikle, bu konunun tarihsel gelişimini göstermesi bakımından önemli olduğu düşünülen 1999 Tahran ‘Somut Olmayan Kültür Mirası’nın Aktarılmasında Kadının Rolü’ başlıklı Uluslararası Sempozyum, 2001 Tahran’ ‘Kadın, Somut Olmayan Kültür Mirası ve Kalkınma’ başlıklı uzmanlar toplantısı ve 2003 Paris ‘Cinsiyet ve Somut Olmayan Kültür’ başlıklı uzmanlar toplantısı belgeleri ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi (UNESCO, 2003) üzerine yoğunlaşılacaktır. Bugün, UNESCO’nun 2012-2013 programında geliştirdiği stratejide, kültür alanında SOKÜM ve kadının birlikte toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında vurgulandığı düşünülürse, bu alanda yapılan çalışmaların insanlığın daha iyi bir gelecek kurmasında ve mutluluğunda önemli katkılar yaptığı vurgulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Somut Olmayan Kültür Mirası, kadın, UNESCO, toplumsal cinsiyet eşitliği

Kaynakça

• Oğuz, M. Ö. (2010). Turkey’s Intangible Cultural Heritage. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Oğuz , M. Ö. (2009). “Somut Olmayan Kültürel Miras ve Kültürel İfade Çeşitliliği”. Millî Folklor, 82, 6-12.
• Culture, Strategy-Global Priority Gender Equality. (2012, 1 Eylül). Kaynak: http://www.unesco.org/new en/culture/about-us/how-we-work/strategy/global-priority-gender-equality/
• Gender Equality, International Women’s Day 2008. (2012, 1 Eylül). Kaynak: http://www.unesco.org/new /index.php?id=34611
• Gender Equality, International Women’s Day 2009. (2012, 1 Eylül). Kaynak: http://www.unesco.org/new/ index.php?id=34612
• Meetings (co-)organized by the Section of Intangible Cultural Heritage. (2012, 1 Ağustos). Kaynak: http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00015
• UNESCO Priority Gender Equality Action Plan 2008-2013. (2012, 1 Ağustos) Kaynak: http://www.unes- co.org.new/en/unesco/themes/gender-equality/features/unesco-priority-gender-equalityaction-plan-2008-2013/
• Synthesis Report, Activities in the Domain of Women and Intangible Heritage. International editorial meeting and future activities in the domain. Iran National Commission for UNESCO, Tehran June 2001 (June 2001). (2012, 1 Ağustos). Kaynak: http://www.unesco.org/culture/ich/doc/src/00160-en.pdf
• Final Report, International Symposium on the Role of Women in Transmission of Intangible Cultural Heritage (27- 30 September 1999 [1999a]). (2012, 1 Ağustos). Kaynak: http://www.unesco.org /culture/ich/doc/src/00156-en.pdf
• International Symposium on the Role of Women in Transmission of Intangible Cultural Heritage 27-30September 1999, Agenda (27 - 30 September 1999 [1999b]). (2012, 1 Ağustos). Kaynak: http:/www. unesco.org/culture/ich/doc/src/00158-en.pdf
• International Symposium on the Role of Women in Transmission of Intangible Cultural Heritage (27- 30 September 1999 [1999c]) Tehran, Iran, Annoted Agenda. (2012, 1 Ağustos). Kaynak: http//www unesco.org/culture/ich/doc/src/00157-en.pdf.
• Final Report, Expert Meeting Genderand Intangible Heritage (8-10 December 2003 [2003a]). (2012, 1 Ağustos). Kaynak:http://www.unesco.org/culture/ich/doc/src/00125-en.pdf
• Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi. (2012, 2 Ağustos). Kaynak: http://www.unes- co.org.tr/dokumanlar/somut_olmayan_km/sokm_korunmasi.pdf