ÖZEL EĞİTİM VE GÖRSEL SANATLAR ALANLARINI İLİŞKİLENDİREN LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALARIN İÇERİK ANALİZİ

Year 2022, , 169 - 186, 31.12.2022

Zeynep Gönülay Çalımlı Ayşegül Karakelle

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1197622

Abstract

Bu çalışma; her alanla bütünleşen hayatın bir parçası olan görsel sanatların, özel eğitim alanıyla bütünleştirildiği lisansüstü çalışmaları inceleyerek Türkiye de bu konu ile ilgili eğilimleri ortaya çıkarmaktadır. Bu amaçla 2000-2021 yılları arasında yapılmış ulusal tez merkezinden erişilebilen 63 tez çalışması araştırma kapsamına alınmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olana tarama modeli içerisinden betimsel içerik analizi yöntemini kullanmıştır. Bu kapsamda lisansüstü çalışmaların nerede, ne zaman, kimler tarafından çalışıldığı hangi özel grupla nasıl bir çalışma yapıldığına dair dağılımlarına bakılmıştır. Bu doğrultuda, araştırmacılar tarafından geliştirilen kodlama formu kullanılmış olup iki araştırmacı birbirinden bağımsız olarak incelemiş ve sonuçları birbirleriyle karşılaştırmıştır. Beş kategori taraması yapılmış elde edilen sonuçlar grafikler ve tablolarla görselleştirilip yüzde ve frekans olarak yorumlanmıştır. Elde edilen verilerin analizi sonucunda; %31,74 (f=20) oranıyla Gazi Üniversitesinin bu konuyla ilgili en çok çalışma yapılan üniversite olduğu, %65 (f=41) oranıyla Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı’nın konu ile ilgili en çok çalışma yapılan ABD olduğu, %33 (f=21) oranıyla en çok “zihinsel engellilerle” ilgili çalışmaların yapıldığı, yapılan araştırmaların büyük bir çoğunluğunun %41,26 (f=26) oranıyla “mevcut eğitimi ve/veya yeni verilen bir eğitimin” değerlendirilmesi olarak şekillendirildiği görülmüştür. Bunların yanı sıra, farklı uzmanlık alanlarından, hem özel eğitim hem de görsel sanatları içine alan çalışmaların bulgulanmasıyla, alanın multidisipliner ve/veya interdisipliner olarak değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuçla ileride yapılacak çalışmalara yol gösteri olacağı düşünülmektedir.

Keywords

Özel Eğitim, Görsel Sanatlar, Disiplinlerarası, Multidisipliner

References

• Allahverdiyev, M. (2020). “Görsel Sanatlar Eğitimine Yönelik Yapılmış Olan Akademik Çalışmaların İçerik Analizi”, Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 60-65.
• Aykut, A. (2006). “Günümüzde Görsel Sanatlar Eğitiminde Kullanılan Yöntemler”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), s.33-42. Çağlayan, N. (2014). Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 91-101.
• Erim, G. & Caferoğlu, M. (2012). “Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinin Zihinsel Engelli Çocuklara Katkısının Özel Eğitim Öğretmenlerinin Görüşleriyle Belirlenmesi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (2) , 321-342.
• İnce, M., Gül, H. & Bozyiğit, S. (2017). “Türkiye’de Turizm Pazarlaması Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi: 1990-2016”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(5),113-130.
• Salderay, B. (2001). “Zihin Engelli Bireylerle Çalışan Özel Eğitim Öğretmenlerinin Plastik Sanatlar Eğitimine İlişkin Görüşleri”, Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Salderay, B. (2003). “Zihinsel Engelli Bireyler İçin Güzel Sanatlar Eğitimi”, Milli Eğitim Bakanlığı: Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 39 (4) 32-33.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). “Eğitim ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi”. Eğitim ve Bilim, 39(173), 428-449.
• Şahin, D. (2015). “Zihinsel Engelli Bireylerde Görsel Sanatlar Eğitiminin Önemi”. Sanat Eğitimi Dergisi, 3 (2), s.25-37. Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). “Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.