Süveyş Kanalındaki Güvenlik Sorunları Nedeni İle Tedarik Zinciri Rotalarının Değişiminin Konteyner Hat Operatörlerine Ve Forwarderlara Yansımaları Üzerine Nitel Bir Araştırma

Year 2024, Volume: 6 Issue: 2, 96 - 113, 31.12.2024

Şimal Özen , İsmail Elagöz

https://doi.org/10.57082/mpsr.1572051

Abstract

Süveyş kanalı Mısır Devleti sınırları içinde yer alan, Asya kıtasını Afrika kıtasından ayıran, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan oldukça önemli bir deniz yoludur. İsrail-Filistin savaşları sebebi ile Süveyş kanalını kullanmakta olan ticari gemilere yapılan saldırılar neticesinde alternatif güzergahlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada rota değişikliğinin konteyner hat operatörleri ve forwarderlara etkileri ve sonuçlarının model olarak sunulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini; konuya ilişkin görüşlerini açık, net ve objektif bir şekilde ifade edebileceği düşünülen 16 farklı forwarder ve konteyner hat operatörü oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış soru formu aracılığıyla yüz yüze görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Mülakatlardan elde edilen veriler MAXQDA 24 nitel veri analizi programı kullanılarak kodlanmış ve kategorize edilmiştir. Analiz sonuçları çerçevesinde Süveyş kanalındaki güvenlik sorunları nedeni ile tedarik zinciri rotalarının değişiminin konteyner hat operatörlerine ve forwarderlara yansımaları maliyetlerde artış ve zaman kayıpları olarak iki ana tema çerçevesinde belirlenmiştir.

Keywords

Süveyş Kanalı, Ticari Rotalar, Tedarik Zinciri, Gemi Saldırıları, Konteyner Hat Operatörleri

References

• 7Deniz (2024) .Kızıldeniz'deki Gerilim Taşıma Maliyetlerini 3 Katına Çıkardı.https://www-7deniz-net.cdn.ampproject.org/c/s/www.7deniz.net/kizildenizdeki-gerilim-tasima-maliyetlerini-3-katina-cikardi/amp (Erişim tarihi:10.09.2024).
• 7Deniz (2024) Kızıldeniz'deki Rota Değişikliği 9 Milyon Arabaya Eşdeğer Emisyon Yayıyor. https://www-7deniz net.cdn.ampproject.org/c/s/www.7deniz.net/kizildenizdeki-rota-degisikligi-9-milyon-arabaya-esdeger-emisyon-yayiyor/amp amp (Erişim tarihi:10.09.2024).
• 7Deniz (2024). Süveyş Kanalı'ndaki Ticaret İki Ayda Yıllık Yüzde 50 Azaldı. https://www.7deniz.net/suveys-kanalindaki-ticaret-iki-ayda-yillik-yuzde-50-azaldi/amp (Erişim tarihi:05.10.2024).
• 7Deniz (2024). Ticari Gemilere "İsrail Kıyı Şeridinden Uzaklaşın" Tavsiyesi. https://www.7deniz.net/ticari-gemilere-israil-kiyi-seridinden-uzaklasin-tavsiyesi/amp (Erişim tarihi:05.09.2024).
• AA (2021). Süveyş Kanalı'nı 6 Gün Boyunca Tıkayan 'Ever Given' Gemisi Yaklaşık 3,5 Ay Sonra Mısır’dan Ayrılıyor. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suveys-kanalini-6-gun-boyunca-tikayan-ever-given-gemisi-yaklasik-3-5-ay-sonra-misir-dan-ayriliyor/2296937 (Erişim tarihi:15.08.2024).
• AA (2023). Süveyş Kanalı'nın Yıllık Geliri 9,4 Milyar Dolara Ulaştı. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/suveys-kanalinin-yillik-geliri-9-4-milyar-dolara-ulasti/2927770 (Erişim tarihi:05.09.2024).
• AA (2024). Kızıldeniz'de Konteyner Geçişleri Yarıdan Fazla Azaldı, LNG Ticareti Durma Noktasına Geldi. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/kizildenizde-konteyner-gecisleri-yaridan-fazla-azaldi-lng-ticareti-durma-noktasina-geldi/3195026 (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Akbulut Ural, (2015). “Süveyş Kanalı: 4000 Yıl Önceye Uzanır”, https://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2015/08/SÜVEYŞ-KANALI-4000-YIL-ÖNCEYE-UZANIR-9-AĞUSTOS-2015.pdf (Erişim tarihi: 15.09.2024).
• Akkartal Gonca R. (2021). “Uluslararası Denizyolu Taşımacılığında Yaşanan Tehditler Ve Çözüm Önerileri”, Beykoz Akademi Dergisi, 9(2), s. 210-222
• Ateş, A., Karadeniz, Ş. ve Esmer, S. (2010). “Dünya Konteyner Taşımacılığında Türkiye’nin Yeri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 2(2), 83-98.
• Başaran, Y.K. (2017). “Sosyal Bilimlerde Örnekleme Kuramı”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 47, Haziran 2017, s. 480-495.
• BBC News (2024). ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Yemen'de düzenledikleri hava saldırılarıyla Husilerin askeri kapasitesini azalttıklarını söyledi. Sullivan, "Ancak yeni saldırılar da gerekebilir". https://www.bbc.com/turkce/articles/c80nv4wexzdo (Erişim tarihi: 20.09.2024).
• Bengetürk (2024). Ben Gurion Kanalı Projesi. https://www.benguturk.com/ben-gurion-kanali-projesi. (Erişim tarihi: 20.01.2024).
• Cwtr (2023). Endüstriyel Dönüşüm : Yakın Kıyı (Nearshorıng) https://cw-tr.com/tr/haber-detay/1506/endustriyel-donusum-yakin-kiyi-nearshoring (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Deniz Bülten (2023). Kızıldenizde’ki Saldırılar Eski Ticaret Rotasını Gündeme Getiriyor. https://www.denizbulten.com/kizildenizdeki-saldirilar-eski-ticaret-rotasini-gundeme-getiriyor-53128h.htm (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Denizbülten (2024).Kızıldeniz Krizinin Konteyner Taşımacılığına Yansımaları. https://www.denizbulten.com/service/amp/kizildeniz-krizinin-konteyner-tasimaciligina-yansimalari-482yy.htm (Erişim tarihi:05.10.2024).
• Dünya (2023). 1 Trilyon dolarlık ‘Gözyaşı Kapısı’ krizi. https://www.dunya.com/dunya/1-trilyon-dolarlik-gozyasi-kapisi-krizi-haberi-714068 (Erişim tarihi: (22.12.2023).
• Ekonomim (2024). Kızıldeniz Krizine Hızlı Çözüm, Tarihi Rekor Getirdi. https://www.ekonomim.com/ekonomi/kizildeniz-krizine-hizli-cozum-tarihi-rekor-getirdi-haberi-736136 (Erişim tarihi:28.09.2024).
• Eski, S., ve Kaya, S. (2018) Outsourcing in Logistics Process: Freight Forwarder Companies. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), Vol 4, Issue: 19, 2018, pp. 330.
• Euronews (2024). Hamas İle Savaşın İsrail Ekonomisi Üzerindeki Sonuçları Neler?.https://tr.euronews.com/2024/02/21/hamas-ile-savasin-israil-ekonomisi-uzerindeki-sonuclari-neler (10.19.2024).
• Ey (2024). Süveyş Kanalı Krizi Ülkemiz İçin Bir Fırsata Dönüşebilir Mi?.https://www.ey.com/tr_tr/tax/suveys-kanali-krizi-ulkemiz-icin-firsata-donusebilir-mi (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Flexport (2023). Logistics Rewired: Navigating The Suez Canal Fallout. https://www.flexport.com/webinars/logistics-rewired-navigating-the-suez-canal-fallout/ (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Gregory , J. (2019). Suez Canal (Structural Wonders of the World). New York: Av2.
• Habertürk (2024). https://www.haberturk.com/husiler-bir-yilda-193-gemiye-saldirdi-3726234 (Erişim tarihi:20.09.204).
• Halvorsen, (2000). “Basic Functions of a Forwarder ”. Colorado-Denver University 6-25
• Hizmetix (2024). 25 Trilyon Dolarlık Dünya Ticareti Tehlikede. https://hizmetix.com.tr/25-trilyon-dolarlik-dunya-ticareti-tehlikede/ (Erişim tarihi: 29.04.2024).
• Hizmetix (2024). Kızıldeniz Kime Yazar. https://hizmetix.com.tr/kizildeniz-kime-yazar/ (Erişim tarihi:20.09.204).
• Hizmetix (2024). Kızıldeniz’deki Gerilim Türk İhracatçısına Rekabet Avantajı Sağlayabilir. https://hizmetix.com.tr/kizildenizdeki-gerilim-turk-ihracatcisina-rekabet-avantaji-saglayabilir/ (Erişim tarihi:05.10.2024).
• Hizmetix (2024). Kızıldeniz’deki Kriz, Taşları Yerinden Oynatabilir. https://hizmetix.com.tr/kizildenizdeki-kriz-taslari-yerinden-oynatabilir/(Erişim tarihi:05.10.2024).
• Indyturk (2023). Irak'ın Limanları Kızıldeniz Krizine Çözüm Olacak Mı?. https://www.indyturk.com/node/685336/d%C3%BCnya/irak%C4%B1n-limanlar%C4%B1-k%C4%B1z%C4%B1ldeniz-krizine-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm-olacak-m%C4%B1 (Erişim tarihi:03.10.204).
• Karakurt, Çınar (2024). “Bartolomeu Dias ve Ümit Burnu’nun Keşfi”, Coğrafi Keşifler Serisi – 1, https://evrimagaci.org/blog/bartolomeu-dias-ve-umit-burnunun-kesfi-17110 (Erişim tarihi: 28.11.2024)
• Lojiport (2006). (Ece, 2006). Değişen Pazarlar Ve Konteyner Operatörleri, https://www.lojiport.com/degisen-pazarlar-ve-konteyner-operatorleri-29281h.htm (Erişim tarihi: 15.09.2024).
• Lojiport (2024). Güzergah Değişti, Dünya Ticaretinin Dengesi Bozuldu. https://www.lojiport.com/service/amp/guzergah-degisti-dunya-ticaretinin-dengesi-bozuldu-116456h.htm (Erişim tarihi:27.04.2024).
• Lojiport (2024). Kızıldeniz Krizine Hızlı Çözüm, Limanlarımıza Tarihi Rekor Getirdi. https://www-lojiport-com.cdn.ampproject.org/c/s/www.lojiport.com/service/amp/kizildeniz-krizine-hizli-cozum-limanlarimiza-tarihi-rekor-getirdi-116374h.htm (Erişim tarihi:28.09.2024).
• Lojiport (2024). Küresel Taşımada Çifte Kriz.https://www.lojiport.com/service/amp/kuresel-tasimada-cifte-kriz-116301h.htm (Erişim tarihi:10.09.2024).
• Marinedealnews (2024) Gemi Trafiği Süveyş Kanalında Dibe Vururken. https://www.marinedealnews.com/gemi-trafigi-suveys-kanalinda-6-ayda-dibe-vururken-umit-burnunda-iki-katina-cikti/ (Erişim tarihi:10.09.2024).
• Ntv (2024). IMF Açıkladı: Süveyş Kanalı'ndaki Ticaret İki Ayda Yüzde 50 Azaldı. //www.ntv.com.tr/dunya/imf-acikladi-suveys-kanalindaki-ticaret-iki-ayda-yuzde-50-azaldi,3JPAT64rRkqMNoL_PU3ovg (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Patronlar Dünyası (2023). Husilerin Saldırıları Nedeniyle Gemiler Süveyş Kanalı Yerine Daha Uzun Mesafe Olan Ümit Burnu’na Yönelmeye Başladı. https://www.patronlardunyasi.com/husilerin-saldirilari-nedeniyle-gemiler-suveys-kanali-yerine-daha-uzun-mesafe-olan-umit-burnuna-yonelmeye-basladi (Erişim tarihi:20.09.2024).
• Satın Alma Dergisi (2024). Dış Ticaretin Sıcak Gündemi: Konteyner Taşıma Fiyatları. https://satinalmadergisi.com/konteyner-tasima-fiyatlari-dis-ticaretin-sicak-gundemi/ (Erişim tarihi: 12.01.2024).
• Şahin E. ve Baştopuz M. (2021). “Covid-19 Pandemisi Döneminde Türkiye’deki Aşk Markalarının Twitter Kapsamında Kelime İlişkilendirme Testi ile Değerlendirilmesi”, Pamukkale University Journal of Business Research, Cilt: 8 Sayı:2, s. 326-345.
• Tarhan, Ö. (2015). “Sosyal Bilgiler Öğretmeni Adaylarının Politik Okuryazarlığa İlişkin Görüşleri”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 9, Mart 2015, s. 649-669.
• Türkdeniz (2024). Süveyş Kanalı'ndan 65 Gün Boyunca Lng Gemisi Geçmedi. https://turkdeniz.com/suveys-kanalindan-65-gun-boyunca-lng-gemisi-gecmedi(Erişim tarihi:05.10.2024).
• Yılmaz N., Kılınç Ö. ve Kocabaş O. (2022). “Çevrim İçi Şikâyetler Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Intermedia International e-Journal, December, 9(17), s. 391-410.
• Ek-1. 1. (Arkas Lojistik, 2023). Arkas Lojistik (2023). Süveyş Kanalında Yaşanan Denizyolu Taşımacılığı Sorunları. https://arkaslojistik.com.tr/bloglar/suveys-kanali-krizi (Erişim tarihi:01.02.2024).
• 2. (CNBC Natasha TURAK , 2021). CNBC (2021). Suez Canal Blockage Could Cause Problems For The Globe: Here’s What You Need To Know. https://www.cnbc.com/2021/03/25/suez-canal-cargo-ship-blockage-could-cause-problems-for-the-globe.html (Erişim tarihi: 09.08.2024).
• 3. (Utikad Başkanı Bilgehan ENGİN, 2023). Utikad (2023). Süveyş Kanalı’ndaki Güvenlik Krizi Küresel Tedarik Zincirinin Rotasını Değiştirdi. https://www.utikad.org.tr/Detay/Sektor-Haberleri/35898/suveys-kanali-ndaki-guvenlik-krizi-kuresel-tedarik-zincirinin-rotasini-degistirdi (Erişim tarihi: 15.07.2024).
• 4. (AA Safiye KARABACAK, 2024). AA (2024). Kızıldeniz'deki Gerilim Süveyş Kanalı Gelirlerini Yüzde 23,5 Düşürdü. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kizildenizdeki-gerilim-suveys-kanali-gelirlerini-yuzde-23-5-dusurdu/3278626 (Erişim tarihi: 10.10.2024).
• 5. (Yeşil Lojistikçiler Şenol İBİŞ, 2024). Yeşil Lojistik (2024). Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndaki Kriz Dünya Ekonomisini Nasıl Etkiliyor? https://www.yesillojistikciler.com/roportaj/kizildeniz-ve-suveys-kanalindaki-kriz-dunya-ekonomisini-nasil-etkiliyor/21522 (Erişim tarihi: 08.09.2024).
• 6. (Ntv Ayşegül ENGÜR, 2023). NTV (2023). İsrail-Filistin Savaşı Nedeniyle Kızıldeniz'de Deniz Trafiği Aksadı: Denizde Rotalar Değişti. https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/israil-filistin-savasi-nedeniyle-kizildenizde-deniz-trafigi-aksadi-denizde-rotalar-degisti,1haSpMxE0EincteFlFhTnA (Erişim tarihi: 01.10.2024).
• 7. (AA Nuran Erkul KAYA, 2024) AA (2024). İsrail'in Gazze'ye Saldırıları Sonrası Tırmanan Gerilimle Kızıldeniz'deki Ticarette Tarihi Düşüş Yaşandı. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/israilin-gazzeye-saldirilari-sonrasi-tirmanan-gerilimle-kizildenizdeki-ticarette-tarihi-dusus-yasandi/3353792 (Erişim tarihi: 25.09.2024).
• 8. (Deniz Haber Ajansı, 2024). Deniz Haber (2024). Mısır, Kızıldeniz'deki Tehditlerin Ekonomisini Doğrudan Etkilediğini Açıkladı. https://www.denizhaber.net/misir-kizildenizdeki-tehditlerin-ekonomisini-dogrudan-etkiledigini-acikladi-haber-117330.htm (Erişim tarihi: 04.09.2024).
• 9. (Vira Haber Onur TEKİN, 2024) Vira Haber (2024). Kızıldeniz'deki Gerilim Taşıma Maliyetlerini 3 Kata Çıkardı. https://www.virahaber.com/kizildenizdeki-gerilim-tasima-maliyetlerini-3-kata-cikardi-70823h.htm (Erişim tarihi: 13.09.2024).
• 10. (Kriter Dergi Tunç DEMİRTAİ, 2024) Kritik Dergi (2024). Artan Jeopolitik Riskler ve Kızıldeniz’in Güvenliği. https://kriterdergi.com/dis-politika/artan-jeopolitik-riskler-ve-kizildenizin-guvenligi (Erişim tarihi: 18.08.2024).