KOLEKTİF BELLEK VE KÜLTÜREL MİRAS: GEÇ OSMANLI DÖNEMİ İSTANBUL KORUYUCU SAĞLIK KURUMLARI ÜZERİNDEN BİR İNCELEME

Yıl 2022, Sayı: 22, 18 - 37, 29.06.2022

Sümeyye Gider , Zeynep Gül Ünal

Öz

Bu çalışmada kolektif bellek kavramı kültürel miras ile ilişkisi üzerinden değerlendirmeye çalışılacaktır. Kültürel mirasın geleceğe aktarılmasında kolektif belleğin önemi, ilgili koruma tüzüklerinde bellek kavramına yapılan atıflar üzerinden incelenecektir. Çalışmanın ikinci bölümünde geç Osmanlı dönemi İstanbul koruyucu sağlık kurumları genel hatlarıyla tanıtılmakta ve yapıların bellekte tuttukları yer irdelenmektedir. 19. Yüzyılın geniş kitleleri etkileyen salgınları ile mücadele için tesis edilen bu yapıların bellekteki yerlerinin güncellenebilmesi için, günümüzde benzer bir yıkıcı etkiye sahip olan Covid-19 pandemisinin mnemonic etkisi araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kolektif Bellek, Kültürel Miras, Pandemi, Osmanlı, Sağlık Yapıları.

Kaynakça

• Ahmet İhsan, (1895) “Bakteriyolojihane’ye Bir Ziyaret”, Servet-i Fünun, 208:406-407.
• Ahunbay, Z. (2019) Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri,Yem Yayınları, İstanbul.
• Assmann,J. (2018) Kültürel Bellek, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Durusoy,E.(2019), Değer Olarak Mekânsal Boşluk Ve Korunmasına Yönelik Bir Yöntem Önerisi: İstanbul Kara Surları Dünya Miras Alanı Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Eser, C. (2020), Berlin’de Mekan Savaş Hafıza İlişkisi:Beelitz Sanatoryumu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Erkmen, A. (2006), Mimarlık Ve Hafıza Osmanlı Dünyasında Geçmişin Yeniden Üretildiği Yapılar (1850-1910), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• İlhan,E.(2018) “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Toplumsal Belleğin Mukavemeti, Hatırlama, Kültür ve Tarih Açısından Girit”, Mediterranean Journal of Humanities , VIII/1 (2018) 227-235
• Kartal, H. ve Kartal, A. (2020) “Mimar Kemaleddin Ve Harikzedegân (Tayyare) Apartmanları Üzerine Bir Deneme”, Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi, 3 (6), 318-341.
• Karsan,N. (2019), Tanzı̇mat’tan Cumhurı̇yet’e İstanbul’da Osmanlı Anıtları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gider, S. (2019), Geç Osmanlı Dönemi İstanbul Koruyucu Sağlık Kurumları ve Pendik Bakteriyolojihane-i Baytari Yapıları Koruma Önerileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Gider, S. ve Ünal,G. (2021), "Late Ottoman period preventive health institutions in Istanbul: an architectural approach", Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, Vol. 11 No. 4, pp. 411 426. https://doi.org/10.1108/JCHMSD-06-2020-0082
• Halbwachs,M. (2018), Kolektif Bellek, Pinhan Yayınları, İstanbul.
• Nora, P. (2006), Hafıza Mekânları, Dost Kitabevi, Ankara.
• URL-1 “Tayyare Anıtı” [Çevrimiçi]. Erişim adresi: https://kulturenvanteri.com/yer/hava-sehitleri-aniti/#16/41.015938/28.952753, [Erişim: 04-Haz-2021].
• URL-2 “Harikzedegan Apartmanları” [Çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.art-his.com/paranin-uzerindeki-mimardan-tayyare-apartmanlari/ [Erişim: 04-Haz-2021].
• URL-3 “Harikzedegan Apartmanları” [Çevrimiçi]. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Tayyare_Apartmanları, [Erişim: 04-Haz-2021].
• URL-4 “Woodman Point Quarantine Station”,[Çevrimiçi]. Erişim adresi: www.woodmanpointquarantinestation.com, [Erişim: 03-Haz-2021].
• URL-5 “Q Station”, [Çevrimiçi]. Erişim adresi:https://www.qstation.com.au, [Erişim: 03-Haz-2021].
• URL-6 “Pendik Veteriner Araştırma enstitüsü “, [Çevrimiçi]. Erişim adresi:https://tr.euronews.com/2020/04/15/pendik-veteriner-arastirma-enstitusu-covid-19-asisi-gelistirmede-atakta, [Erişim: 04-Haz-2021].