TOPKAPI SARAYI’NDA III. OSMAN TAŞLIĞI’NI ÇEVRELEYEN AHŞAP YAPILARDA TESPİT EDİLEN RENK BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 23, 16 - 31, 01.12.2022

Tarkan Okçuoğlu , Furkan Al

Öz

Ahşap yapılarda cephe boyaları hava şartları ve doğal felaketler gibi etkenlerden çok çabuk etkilendikleri gibi, aynı günümüzde olduğu gibi değişen moda akımları ve yeni üsluplara göre tekrar tekrar boyanarak özgün hallerinden uzaklaşırlar. Topkapı Sarayı’nda Harem Dairesi’ndeki ahşap yapıların cepheleri de yıllar içerisinde özgün renklerini kaybetmiş ve tamamen beyaza boyanmıştı. Ancak 2018-2022 arasında III. Osman taşlığının çevresindeki ahşap cephelerde yapılan restorasyonlarda Osmanlı dönemindeki özgün renk katmanlarına ulaşılmıştır. Bu makalede Harem bölümünde III. Osman Köşkü, Koridor, III. Selim Has Odası, I. Abdülhamid Has Odası, III. Selim Meşk/Dua Odası, Mihrişah Valide Sultan Dairesi’nin farklı noktalarına yapılan raspa ve boya analizleri sonucunda tespit edilen özgün renkler değerlendirmiştir. Değerlendirmeler sonucunda, boya analizlerinde bulunan kırmızı, yeşil, mavi ve turuncu tonları köşklerin cephelerinde tekrar kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Topkapı Sarayı Müzesi, Topkapı Sarayı Haremi, III. Osman Köşkü, III. Selim Odası, I. Abdülhamid Odası, Mihrişah Valide Sultan Dairesi, Mimari, Ahşap Yapılar, Cephe Boyaları

Kaynakça

• I. Arşiv Belgeleri
• Topkapı Sarayı Arşivi, 1956-62, Restorasyon Öncesi-Sonrası Fotoğraf Albümü
• Güryapı Arşivi
• II. Kaynak Eserler ve İncelemeler
• Anonim, “Topkapı Sarayı Müzesi 1988 Yılı Faaliyetleri”, Topkapı Sarayı Müzesi Yıllık-4. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü, 1990.
• Akdin, A. Topkapı Sarayı Harem Dairesinde Yapılan Tamirat ve Eklemeler (18. Yüzyıl). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: MÜ, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2019. Eldem, S. H. Köşkler ve Kasırlar. İstanbul: Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümü Rölöve Kürsüsü, 1974.
• Eldem, S. H., F. Akozan. Topkapı Sarayı – Bir Mimari Araştırma, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1982. Ertuğ, Z. T. “Topkapı Sarayı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Cilt 41, İstanbul: TDV Yayınları, 2012: 256-261. Esemenli, D. “Mekânlar-Zamanlar”, Topkapı Sarayı. Ed. Hülya Tezcan. İstanbul: Akbank Yayınları, 2000.
• Karahasan, Ü. Topkapı Sarayı Müzesi Cumhuriyet Dönemi Restorasyonları. Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.
• Kuban, D. Türk Ahşap Konut Mimarisi 17-19. Yüzyıllar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2017.
• Pardoe, M. J. 18. Yüzyılda İstanbul. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 1997.
• Sandalcı, M. Max Fruchtermann Kartpostalları. İstanbul: Koçbank, 2000.