KRİZ VE KRİZİN BEDELİNİ ÖDEYEN İŞÇİLER

Year 2009, Volume: 9 Issue: 31, 7 - 12, 01.02.2009

Murat Özveri

Abstract

Küresel bir ekonomik krizin tüm dünyayı etkilediği, bizde Başbakan dışında herkesçe kabul edilen bir olgu haline gelmiştir. Gramsci tarafından “eski yapılanmanın can çekiştiği fakat yeninde henüz doğmadığı kesit” olarak tanımlanan1 kriz Çin’ce tehlike ve fırsat işaretleriyle yazılmaktadır.2 Gerçekten de, kriz sosyo-ekonomik sistemlerin, yok oluş tehlikesiyle yüzyüze kaldığı, ancak eskiyi aşarak eskiden daha canlı, daha güçlü olarak kendilerini yeniden üretme olanaklarının bir arada bulunduğu bir süreçtir. Bu süreç bir görüşe göre “bizzat kapitalizmin kendisidir. Kapitalizm kâr ve sermaye birikimiyle gelişir. Bu gelişme aksadığı sürece de bunalımdan bunalıma girer.”3 Kriz nasıl tanımlanırsa tanımlansın kapitalist bir ekonomide asli bedel ödeyenler hiç değişmemiş, kural olarak krizin bedeli emekçilere ödetilmiştir

References

• 1.Murat Akıncılar, 1970’ler Krizi Bağlamında Kriz ve Çevrim Kuramları, yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, s:1, İ.Ü. İktisat Fakültesi İstanbul, 1990.
• 2. Temel Demirer, Gericilik Döneminde Dünya ve Türkiye, Sorun Yayınları Kriz Nasıl Aşılabilir? Dizisi:IX, Ekim 1993, s: 23.
• 3. Mustafa Sönmez, Türkiye Ekonomisinde Bunalım 1. Kitap, 3. Baskı, Belge Yayınları İstanbul 1985 s: 20. Ayrıca, Engin Yıldızoğlu-Kriz Üzerine Bir Araştırma Projesi Önerisi, İktisat Dergisi, Nisan 1994, Sungur Savran “Türkiye Ekonomisinde Kriz 1994’den 1995’e” Petrol-İş Yıllığı 93-94, s: 623.
• 4. Folker Fröbel/Sürgen Heinrichs/Otto Kreye Uluslararası yeni işbölümü ve Serbest Bölgeler, Belge Yayınları İstanbul l982 s: l7.
• 5. Deniz Can Saner, Zenginler, Yoksullar ve Robotlar Dünya Sistemi, Bağımlılık ve Türkiye, Bireşim Yayınları, İstanbul, Şubat 1993 s:l8.
• 6. Gülten Kazgan, “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Uluslararası Bağlantıları” Petrol İş Yıllığı 93-94 s: 678.
• 7. Folker Fröbel/Jürgen Heinrichs/Otto Kreye Uluslararası Yeni İş Bölümü ve Serbest Bölgeler, Belge Yayınları, İstanbul, 1982, s: 60 vd. Sadun Emrealp, Azgelişmişlik ve Siyasal Yapılar Türkiye Mısır Peru, Birey ve Toplum Yayınları, Ankara, 1984, s: 99 vd.
• 8. Gülten Kazgan, a.g.e s: 685
• 9. Gülten Kazgan, a.g.e s:685 çizelge tarafımızdan tablolaştırılmıştır.
• 10. Mustafa Sönmez, Özal Ekonomisi ve İşçi Hakları, Belge Yayınları, Kasım l984, s:13.
• 11. Gülten Kazan, a.g.e s:680.
• 12. Rafet İbrahimoğlu, “l979 yılı sonbaharında çalışma hayatımızın değerlendirilmesi” İşveren, cilt 18 sayı: l Ekim l979 s: 9 aktaran Mustafa Sönmez Türkiye Ekonomisinde Bunalım l. Kitap s: 89.
• 13. Mustafa Sönmez, Özal Ekonomisi ve İşci Hakları, Belge Yayınları, Kasım 1984, İstanbul, s: 89.
• 14. 13 Haziran l980 tarihli Başbakanlık Müsteşarı Turgut Özal imzasıyla yayınlanan “Toplu Sözleşme Koordinasyon Kurulu’nun Tespit Ettiği Esaslar” konulu genelge, aktaran Mustafa Sönmez Türkiye Ekonomisinde Bunalım l. Kitap, 3. Baskı, Belge Yayınları İstanbul 1985 s: 90 dip not,36.
• 15. Mustafa Sönmez a.g.e s: 91.
• 16. Mustafa Sönmez, Türkiye Ekonomisinde Bunalım 2.Kitap Belge Yayınları 2.Baskı, Nisan 1986, s: 240.
• 17. Metin Kutal, Türk İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukunun Elli Yılı, Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları s: 144,145.
• 18. YHK üyesi Kazım Oskay, 20 Haziran l98l Türk İş Semineri. Aktaran Mustafa Sönmez Özal Ekonomisi ve İşçi Hakları, 3. Baskı, Belge Yayınları İstanbul 1985 s: 89.
• 19. Aktaran Mustafa Sönmez, a.g.e s:89.
• 20. Aktaran Mustafa Sönmez, a.g.e s:91.
• 21. Mustafa Sönmez, a.g.e s:92.
• 22. Türk iş 24 Ocak Kararları ve Kayıplarımız broşürü
• 23. Gülten Kazgan, a.g.e s: 678 vd., Taner Berksoy, Türkiye Ekonomisinde Değişim ve Kriz 24 Ocak 1980’den 5 Nisan l995’e Petrol İş Yıllığı 93-94, s:596, Erinç Yeldan, Türk Ekonomisinde Krizin Oluşumu 1990-1993 Bir Genel Denge Analizi, Türk Harp İş Sendikası Yayını, Aralık l994, s:17, Kadir Eser-Uğur Eser, Türkiye’de Sanayi Sektörünün Yapısı ve Gelişme Eğilimi, Türk Harp İş Sendikası Yayını, Nisan l995, s:15 vd.
• 24. Refik Baydur, 5 Nisan Ekonomik İstikrar Tedbirleri Sempozyumu Türk İş Yayınları l995 s:29.
• 25. Taner Berksoy, a.g.m. s: 618.
• 26. Korkut Borotav, “Türk Ekonomisinde Krizin Oluşumu 1990-1993” Bir Genel Denge Analizi, Türk Harp İş Sendikası yayını, Aralık l994 sunuş yazısı s:7
• 27. “Kamu kesimi işçilerinin 4.dilim Ücret zamlarının alıkonulması sonucundaki reel ücret kayıpları” Türk Harp İş Sendikası Araştırma Servisi yayınlanmamış makale. 1995.
• 28. a.g.a.
• 29. a.g.a.
• 30. 5 Nisan Ne Amaçla Neye Karşı Türk Harp İş Yayınları Ekim l994 s:36,37.
• 31. Kadir Eser-Uğur Eser, a.g.e s: 3l ayrıc bkz. Gülten Kazgan a.g.e s: 682, Refik Baydur a.g.e s: 29.
• 32. Refik Baydur, a.g.m. s: 26 Ayrıca bkz. Güneri Akalın Ücret sistemimizin Yapısal Sorunları ve Türk Ekonomisine Etkileri TİSK Ücret Sistemimiz ve Sorunları ve Çözüm Önerileri semineri Kasım l994 İstanbul s: 57 vd.
• 33. Güneri Akalın, a.g.e. s: 57 vd.
• 34. Kadir Eser-Uğur Eser, a.g.e s: 22, Erinç Yeldan a.g.e s: 24,26 Taner Berksoy, a.g.m s: 604.
• 35. Erinç Yeldan, a.g.e s: 83.
• 36. Erinç Yeldan, a.g.e s: 92.
• 37. Korkut Boratav, a.g.e s:9.
• 38. Boz Yap Oyunu” Tuncay Mollaveisoğlu, Alfa yayınları 4. Baskı, s: 125.
• 39. Birgün Gazetesi, 24.11.2008.