MESLEKİ KAS İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARINI ÖNLEMEDE BİR ERGONOMİK YAKLAŞIM MODELİ

Year 2009, Volume: 9 Issue: 31, 20 - 32, 01.02.2009

Altan Koltan

Abstract

Yer ve duvar karosu üretimi yapan işletme- mizde, farklı ebat ve kalitede üretilen ürünler işçi- ler tarafından konveyör bantlardan ahşap paletlere elle istiflendiği için, paketleme işçilerimizde bel ağrısı başta olmak üzere yoğun mesleki kas iskelet sistemi hastalıklarına rastlanmaktadır. Paketleme bölümlerimizde yapılan tekrarlayıcı ve zorlayıcı ağır kaldırma işlerini değerlendirmek için NIOSH Revize Kaldırma Denklemi Yöntemi kullanıldı. Değerlendirme sonucunda tüm paketleme iş istasyonlarımızda ciddi risk saptan- ması ve yöntemin önerdiği ergonomik çözümlerin yetersiz kalması nedenleriyle istifleme işleminde ağır ve tekrarlayıcı kaldırma işlerini tamamen ortadan kaldıran yeni bir ergonomik tasarım geliştirildi. Yeni ergonomik tasarım ile bel omuruna binen yükte yaklaşık; %80, iş kazası nedenlerinde; %70, işçilerin kalp atış frekans artışlarında; %72 ve her istif katı için harcanan sürede; %33 oranında azal- ma olduğu gösterildi. Ayrıca işçiler üzerinde zor- lanmayı artıran gürültü, aydınlatma, termal kon- for, beslenme, işe uygunluk ve örgütsel stres gibi iş ortamındaki diğer fiziksel ve psikososyal çevre etkenlerine yönelik iyileştirmeler yapıldı. Yapılan işin kolaylaşmasıyla aynı iş istasyonunda 2 yerine 4 işçinin dönüşümlü çalışması da sağlanarak, bel omuruna gün boyunca binen yük; 178.852 New- ton N iken 12.685 N’ye indirildi. Tüm düzen- lemelerle bel omuruna binen yükte yapılan iyileştirme oranı; %93 olup istifleme bölümleri- mizde mesleki kas iskelet sistemi hastalıkları riski yönetilebilecek seviyeye indirildi. Bu çalışma ile işletmelerde yapılan ergonomik etkinliklerin, düzenleyici yerine önleyici tarzda ol- masının, koruyucu hekimlik uygulamalarına olan katkısı vurgulanmıştır. Ayrıca çalışma sırasında geliştirilen ergonomik düzenek, basit teknolojisi, yerleşimi için daha fazla alan gerekmemesi ve al- ternatifi olan robotlara göre çok düşük maliyeti ne- deniyle tekrarlayıcı ve zorlayıcı istif işlerinin yapıldığı tüm işletmelerde yaygın olarak kullanıla- bilecektir.

References

• Waters T.R., Putz-Anderson V., Garg A. “Applications Manuel For The Revised NIOSH Lifting Equation”. US: Department of Public Health, Public Health Services, Ce ters for Disease Control and Prevention, National Institute of Occupational Safety and Health, Division of Biomedical and Behavioral Science, Publication No: 94-110 Cincinnati, Ohio. Web adresses: http:/www.cdc. gov/niosh/94-110.html., 1994.
• Jager M., Luttmann A., The Load on The Lumbar SpineDuring Asymmetrical Bi-manual Materials Handling, Ergonomics, Jul-Aug;35(7-8):783-805, 1992.
• Babalik F.C, Mühendisler için Ergonomi İşbilim. 1.Basım Nobel Kitabevi, Ankara, 2005.
• Türk Tabipleri Birliği, İş Hekimliği Ders Notları, İkinci basım, Türk Tabipleri Birliği Yayını, Ankara, Türkiye 1991.
• Türk M. Bir Örgütsel Stres Anketinin (VOS-D) Seri Üretim, Sürekli Üretim Teknolojileri ile Hizmet Sektöründe Uygulanması, Toplum ve Hekim, Volume 13, Issue: 2, March-April 1998.
• Çelikkol A. Çağdaş İş Yaşamında Ruh Sağlığı, Birinci basım Alfa Yayınları, İstanbul, Türkiye, 2001.