Başarılı Kaynaştırma Uygulamalarına Yönelik Farklı Eğitim Kademelerindeki Öğretmenlerin Görüşlerinin Belirlenmesi

Year 2021, , 733 - 752, 01.11.2021

Yakup Burak , Halime Kübra Türköz , Fatma Kübra Taşdere , Cihan Sert

https://doi.org/10.21666/muefd.899469

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmada başarılı kaynaştırma uygulamalarına yönelik farklı eğitim kademelerinde çalışan öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Ağrı ilinde araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 12 okul öncesi, 73 ilkokul, 94 ortaokul ve 22 lise kademesinde görev yapan toplam 201 öğretmen ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüş formu ve kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenler ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada karma metot kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi için farklı eğitim kademelerindeki öğretmenlerin yarı yapılandırılmış görüş formuna vermiş oldukları yanıtların çözümlenmesi için içerik analiz tekniği, nicel verilerin analizi için SPSS-25 istatistik programı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin başarılı kaynaştırmayı tanımlama konusunda oldukça yeterli bilgiye sahip oldukları ancak başarılı kaynaştırmayı etkileyen etmenlere yönelik görüşlerinin oldukça farklı olduğu, birbirinde farklı görüşler belirttikleri tespit edilmiştir. Ayrıca farklı kademelerdeki öğretmenlerin en az kısıtlayıcı ortamda, normal gelişim gösteren öğrencilerle birlikte eğitim alan özel gereksinimli öğrencinin gelişimini destekleyerek, toplumda bir yer edinmesinin sağlanmasını daha fazla önemsedikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

başarılı kaynaştırma, kaynaştırmayı tanımlama, öğretmen, eğitim kademeleri

Determining the Opinions of Teachers at Different Education Levels About Successful Inclusion Practices

Abstract

In this study, it was aimed to determine the opinions of teachers who were working at different educational levels about successful inclusion practices. The research was conducted with 201 teachers who were working at 12 preschools, 73 primary school, 94 secondary school, 22 high school levels and voluntarily accepted to participate in the study in province Ağrı in the 2018-2019 academic year. Semi-structured opinion form and the scale of the factors affecting the success of inclusion were used as data collection tools in the study. A mixed method was used in the research. For the analysis of qualitative data, content analysis techniques were used to analyze responses of teachers at different education levels to the semi-structured opinion form and the SPSS-25 statistical program was used for the analysis of quantitative data. As a result of the analysis, it was determined that teachers had sufficient knowledge about defining successful inclusion, but their opinions about the factors which were affecting successful inclusion were quite different and they expressed different opinions from each other. In addition, it was concluded that teachers at different levels cared more about ensuring to be taken a place in the society by supporting the development of disability students who receive education together with normally developing students in the least restrictive environment.

Keywords

successful inclusion, defining inclusion, teacher, education levels

References

• Ahmetoğlu, E. & Akşin-Yavuz, E. (2018) Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim.N. Aral & F. Gürsoy (Ed.). Özel gereksinimli çocuklar ve eğitimleri: Özel eğitim. Ankara; Hedef Yayıncılık
• Ahmetoğlu, E., Burak, Y., & Acar, İ.H. (2019). Otizmli öğrencilerin katıldıkları başarılı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamalarına ilişkin öğretmenlerin algıları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 501-514.
• Ahmetoğlu, E., Ünal, A.M. & Ergin, D.Y. (2016). Kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenler ölçeği’nin geliştirilmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 167-175.
• Akman, B., Mercan-Uzun, E, & Yazıcı, D. (2018). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının kaynaştirmaya yönelik görüşlerinin karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 14(1), 96-114.
• Alhojailan, M.I. (2012). Thematic analysis: a critical review of its process and evaluation. N.WestEast Journal of Social Sciences 1(1), 39-47.
• Allen, K.E., & Cowdery, G.E. (2005). The exceptional child: ınclusion in early childhood education. (5thedition). Australia:Thomson Delmar Learning.
• Altun, T., & Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272.
• Anılan, H., & Kayacan, G., (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştirma eğitimi gerçeği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (ÖzelSayı), 74-90.
• Bakkaloğlu, H., Özbek, A.B. & Sucuoğlu, N.B. (2020). Okul öncesi bütünleştirme uygulamalarında özel gereksinimli ve tipik gelişen çocukların sosyal kabulleri: Boylamsal bir çalışma. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(2), 363-385.
• Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun-Könez, N., & Yalçın, G. (2018). Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma konusunda yapılan araştırmalar bize neler söylüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 119-150.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Batu, E.S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4),35-45.
• Batu, E.S. (2015a). Kaynaştırma ve destek özel eğitim hizmetleri. İ.H.Diken (Ed.), Özel eğitime gerksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Pegem Akademi:Ankara
• Batu, E.S. (2015b). Kaynaştırma nedir? Kimler rol alır? Nasıl uygulanır? S.Odluyurt (Ed.), Kaynaştırma eğitiminde uygulamalı davranış analizi.Ankara: Eğiten Kitap.
• Batu, E., Odluyurt, S., Alagözoğlu, E., Çattık, M., Şahi̇n, Ş. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 18(03), 401-420.
• Batu, E.S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye’de ilkokul ve ortaokullarda yapılan kaynaştırma araştırmalarının gözden geçirilmesi (2006-2016), Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614.
• Berkant, H., & Atılgan, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Educational Reflections, 1(1), 13-25.
• Bıkmaz-Bi̇lgen, Ö., Doğan, N. (2017). Puanlayıcılar arası güvenirlik belirleme tekniklerinin karşılaştırılması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology,8(1), 63-78.
• Bilen, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşleri ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Boer, A., Pijl, S.J. & Minnaert, A. (2011). Regular primary school teacher’ attitudes towards inclusive education: A rewiew of the literature. International Journal of Inclusive Education. 15(3).
• Boonen, T., Damme, J.V., & Onghena, P. (2014). Teacher effects on student achievement in first grade: which aspects matter most? International Journal of Research, Policy and Practice, 25(1), 126-152.
• Bozarslan, B., & Batu, E.S. (2014). Özel anaokullarında çalışan eğiticilerin okulöncesi dönemde kaynaştırma ile ilgili görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,14(2), 86-108.
• Burak, Y., & Ahmetoğlu, E. (2020a). Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kaynaştırılması ve bütünleştirilmesinde öğretmenlerle ilgili değişkenlerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,19(73), 478-503.
• Burak, Y. & Ahmetoğlu, E. (2020b). Öğretmen, rehberlik öğretmeni ve okul yöneticilerinin kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının başarısını etkileyen etmenleri değerlendirmesi, VIII Uluslararası Sosyal, Beşeri ve Eğitim Bilimleri Kongresi, (Online Sunum) 23-24 Aralık 2020.
• Creswell, J.W. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşimlari S.B.Demir (Çev.Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J.W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. İstanbul: Edam.
• Curran, P.J., West, S.G., & Finch, J.F. (1996). The robustness of test statistics to nonnormality and specification error in confirmatory factor analysis. Psychological Methods, 1(1), 16-29.
• Çankaya, Ö., & Korkmaz, İ. (2012). İlköğretim I.kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,13(1), 1-16.
• Deği̇rmenci̇-Kurt, A., Tomul, E., (2020). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştirma eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi,4(7), 144-154.
• Deniz, E., & Çoban, A., (2019). Kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 734 -761.
• Engin, A.O., Tösten, R., Kaya, M.D., & Köselioğlu, Y.S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasıyla ilgili tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13(1), 27-44.
• Erişkin, A., Kıraç, S., & Ertuğrul, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi,41(193), 200-213.
• Etikan, I., Alkassim, R., & Abubakar, S. (2016). Comparision of snowball sampling and sequential sampling technique. Biometrics and Biostatistics International Journal,3(1), 6-7.
• Forlin, C. (2010). Teacher education reform for enhancing teachers’ preparedness for inclusion, International Journal Of Inclusive Education,14(7), 649-654.
• Forlin, C., Loreman, T. & Sharma, U. (2014). A system-wide professional learning approach about inclusion for teachers in Hong Kong, Asia-Pacific Journal of Teacher Education,42(3), 247-260.
• Forlin, C., Loreman, T., Sharma, U. & Earle, C. (2009). Demographic differences in changing preservice teachers’ attitudes, sentiments and concerns about inclusivee ducation. International Journal of Inclusive Education,13(2), 195-209.
• Fuchs, W. (2010). Exemining teachers’ perceived barriers assiciated with inclusion, Southeastern Regional Association of Teacher Educators Journal,19(1), 30-35.
• Gampel, H.D, Galtlieb, J., Harrison, H.R. (1974). Comparison of classroom behavior of specialclass. American Journal of Mental Deficiency,79(1), 16-21.
• Gök, G. & Erbaş, D. (2011). Early childhood teachers’ perceptions about and suggestions for Inclusion Programs. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gök, R. (2013). Kaynaştırma eğitimi öğrencisi bulunan ilkokul sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları zorluklar ve bu zorluklarla başa çıkma yöntemleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Gürgür, H., & Yazçayır, G.H. (2019). Türkiye’de kaynaştırma eğitimine yönelik öğretmenlerin görüşlerine odaklanılmış lisansüstü eğitim tezlerinin sentezlenmesi: Meta-etnografik bir çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi,7(2), 845-872.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis a global perspective. NewYork: PearsonPrenticeHall.
• Hutzler, Y., Meier, S., Reuker, S. & Zitomer, M. (2019). Attitudes and self-efficacy of physical education teachers toward inclusion of children with disabilities: a narrative review of international literature. Physical Education and Sport Pedagogy,24(3), 249-266.
• Idol, L. (2006). Toward inclusion of special education students in general education: a program evaluation on eight school. Remedial ans Special Education,27(2), 77-94.
• İlk, G. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik görüşlerinin ve deneyimlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Johnson, B. & Onwuegbuzie, A. (2004). Mixed methods resarch: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7).
• Jones, C.A. (2004) Supporting inclusion in the early years. NewYork:Open University Press Maidenhead.
• Jones, P., Fauske, J.R., & Carr, J.F. (2011). Leading for inclusion: how schools can build on the strengths of all learners. Teachers College Press. Amsterdam Avenue.
• Kale, M., Dikici-Sığırtmaç, A., Nur, İ., & Abbak., B.S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 39-48.
• Küçük-Doğaroğlu, T., & Bapoğlu-Dümenci, S.S. (2015). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal,2(2), 460-473.
• Kwon, K.A., Hong, S.Y., & Jeon, H.J. (2017). Classroom readiness for successful inclusion: Teacher factors and preschool children’s experience with and attitudes toward peers with disabilities. Journal of Research in Childhood Education,31(3), 360-378.
• Metin, N. (1992). Okul öncesi dönemde özürlü çocuklar için kaynaştirma programlari, Özel Eğitim Dergisi,1(2), 32-36.
• Metin, N. (2018) Okul öncesi kaynaştırma sınıfında öğretmen. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi,2(2), 428-439.
• Meyen, E.L. & Yuonne, N.B., (2007) Exceptional children in today’s schools. (4thEdition). LovePub.Company.
• Mitchell, D. (2008). What really Works in special and inclusive education: Using evidence-based teaching strategies. 270MadisonAve.
• Newton, N., Carbridg, J., & Hunter-Johnson, Y. (2014). Teachers' perceptions of inclusive education and its implication for adult education in the Bahamas. Adult Education Research Conference. Harrisburg, PA.
• Noy, C. (2008). Sampling knowledge: the hermeneutics of snowball sampling in qualitative research. International Journal of Social Research Methodology,11(4), 327-344.
• Odluyurt, S. & Batu, S. (2012). Kaynaştırmanın başarısını etkileyen faktörler. özel gereksinimli çocukların kaynaştırılması, Ankara: Vize Yayıncılık.
• ÖEHY, (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, 07.08.2018 tarihli 30471 sayılı Resmi Gazete.
• Özsırkıntı, D. (2018). Okul öncesi öğretmenleri için kaynaştırma uygulamalarına yönelik pilot bir hizmet-içi eğitim programı geliştirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri M.Bütün & S.B.Demir, (Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pizarro, J., Guerrero, E., & Galindo, P.L. (2002). Multiple comparison procedures applied to model selection. Neurocomputing,48(1-4), 155-173.
• Rakap, S. & Kaczmarek, L. (2010). Teachers’ attitudes towards inclusion in Turkey. European Journal of Special Needs Education,25(1), 59-75.
• Reichow, B., Body, B., Barton, E.E., & Odom, S.L., (2016). Evidence-based practice in the context of early childhood special education. In Handbook of early childhood special education (107-121). Springer,Cham.
• Rizzo, T.L., & Vispoel, W.P. (1992). Changing attitudes about teaching students with handicaps. Adapted Physical Activity Quarterly,9(1), 54-63.
• Sadler, J. (2005). Knowledge, attitudes, and beliefs of the meanstream teachers of children with a preschool diagnosis of speech language impairment, Child Language Teaching and Therapy,21(2), 147-163.
• Sönmez, N., & Özcan, B. (2020). Türkiye’de ilkokulda kaynaştırma eğitimiyle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin betimsel incelemesi. Yaşadıkça Eğitim,34(1), 1-27.
• Stoiber, K.C., Gettinger, M. & Goetz, D. (1998). Exploring factors influencing parents' and early childhood practitioners' beliefs about inclusion. Early Childhood Research Quarterly,13(1), 107-124.
• Sucuoğlu, B. & Bakkaloğlu, H. (2015). Okul öncesi kaynaştırma: öğretmen eğitimi, Ankara: Pegem Akademi.
• Sucuoğlu, B. (2006). Etkili kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Tabak, S., (2020). Araştırma metodolojisinin belirlenmesi. E.Oğuz(Ed.). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: EğitenKitap.
• Ünal, A.M., & Ahmetoğlu, E., (2017). Kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series Kırklareli/Turkey.
• Yağar, F., & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi,3(3), 1-9.
• Yavuz, C. (2005). Okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H., (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, E., & Melekoğlu, M.A. (2018). Kaynaştırma eğitiminin yasa ve uygulamalardaki durumunun Türkiye ve Avrupa bağlamında değerlendirilmesi. Osmangazi Journal of Educational Research,5(1), 1-17.
• York, J., & Tundidor, M. (1995). Issues raised in the name of inclusion: Perspectives of educators, parents and students. Journal of the Association for Persons With Severe Handicaps,20(1), 31-44.