TÜRK SAĞI VE 24 HAZİRAN SEÇİMLERİ

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 54, 357 - 384, 01.09.2018

Mustafa Altunoğlu

Öz

Türkiye’de 24 Haziran 2018’de siyasal tarihin en önemli
seçim tecrübelerinden biri yaşanmıştır. 24 Haziran günü
seçmenler ilk kez cumhurbaşkanlığı yönetim sistemi
kapsamında oy kullanmış; bu şekilde hem cumhurbaşkanını hem de parlamentoda kimlerin temsil edileceğini
belirlemiştir. Yeni sistemin bu ilk seçimlerinde Recep
Tayyip Erdoğan cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmaya
hak kazanmıştır. Ayrıca AK Parti, MHP ve BBP’nin katılımı ile oluşan Cumhur İttifakı’nın Millet İttifakı karşısında
açık bir üstünlük elde ettiği anlaşılmıştır. Bu çalışma 24
Haziran seçimlerini siyasi yelpazenin sağında yer alan
partiler esasında değerlendirmeyi hedeflemiş ve AK
Parti, MHP ve İYİ Parti’nin gösterdikleri performansa
odaklanmıştır. Bu amaçla önce Türkiye’de sağın kısa
tarihine değinilmiştir. Çalışmanın iddialarından biri, Türkiye’de siyasi yelpazenin sağında yer alan partilerin ciddi
bir ideolojik ve sosyolojik ortaklığa sahip olmalarıdır. Bu
ortaklık bir seçimden diğerine siyasi partiler arasında yaşanan oy geçişlerinde fazlasıyla belirleyici olabilmektedir. 24 Haziran seçimleri bunu bir kez daha göstermiştir.
AK Parti’nin bir önceki genel seçime göre oy kaybettiği
yerlerde büyük oranda ya MHP ya da MHP ile birlikte
İYİ Parti avantaj elde etmiştir. Buna karşılık hem İYİ
Parti’nin Saadet Partisi ve Demokrat Parti gibi diğer sağ
kulvarda yer alan partilerle birlikte içinde CHP’nin de yer
aldığı Cumhur İttifakı’nın bir parçası olarak seçimlerde
yarışması hem de İYİ Parti’nin sadece MHP ve AK Parti
değil CHP seçmenlerinden de oy alabilmesi sadece sağ
ve sol arasındaki ayrımı esas alarak 24 Haziran’da ortaya çıkan sonuçları analiz etmeyi güçleştirmektedir. 

Anahtar Kelimeler

24 Haziran, Seçim, Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi

Kaynakça

• ALTUNOĞLU, M. (2018). 24 Haziran Seçimleri: AK Parti ve Hâkimiyetin Sürekliliği, Türkiye Günlüğü, sayı 135, ss. 33-47.
• AYDIN, S. (2009). İki İttihat-Terakki: İki Ayrı Zihniyet, İki Ayrı Siyaset. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 1 Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi içinde, der. Ed. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 117-128.
• AYDIN, S. ve TAŞKIN, Y. (2017). 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BORA, T. (2012). Türk Sağı: Siyasal Düşünce Açısından Bir Çerçeve Denemesi. Türk Sağı Mitler, Fetişler, Düşman İmgeleri içinde. der. İnci Özkan Kerestecioğlu ve Güven Gürkan Öztan, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BORA, T. (2017). Cereyanlar Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ÇALIK, M. (1996). Munis Bir Seçimin Habis Neticeleri. Türkiye Günlüğü. sayı 38, ss. 23-38.
• ÇAVDAR, T. (2013). Demokrat Parti. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• DEMİREL, T. (2004). Adalet Partisi İdeoloji ve Politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• DEMİREL, T. (2009). 1946-1980 Döneminde “Sol” ve “Sağ”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 9 Dönemler ve Zihniyetler içinde. der. Ömer Laçiner, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 413-450.
• DEMİREL, T. (2016). Türkiye’nin Uzun On Yılı Demokrat Parti İktidarı ve 27 Mayıs Darbesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• DEMİREL, T. (2018). 24 Haziran 2018 Seçimleri ve Seçim Sonrasına Dair Bazı Notlar. Türkiye Günlüğü. sayı 135, ss. 23-32.
• Demokrat Parti. (1949). Tüzük ve Program. Ankara: Doğuş Matbaası.
• ETE, H. (2011). Sunuş: 2000’li Yıllarda Siyaset ve Siyasi Partiler. 2000’li Yıllarda Türkiye’de Siyasi Partiler içinde, der. Hatem Ete, İstanbul: Meydan Yayıncılık.
• GÜNEŞ, T. (2009). Türk Demokrasisinin Analizi. der. Hurşit Güneş. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• HEPER, M. (2006). Türkiye’de Devlet Geleneği. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• KAHRAMAN, H. B. (1995). Sağ Türkiye ve Partileri. Ankara: İmge Kitabevi.
• KAHRAMAN, H. B. (2007). Türk Sağı ve AKP. İstanbul: Agora Kitapları.
• KALUÇ, Ş. (2009). Osmanlı Ahrar Fırkası’nın Kuruluşu, Faaliyetleri ve Sonu. Liberal Düşünce. sayı 53-43, ss. 177-213.
• KARPAT, H. K. (1961). Young Turks Again. Challenge. 9:6, pp. 17-20.
• KARPAT, H. K. (2015). Türk Siyasi Tarihi Siyasal Sistemin Evrimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• KARPAT, H. K. (2016). Türk Demokrasi Tarihi Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller. İstanbul: Timaş Yayınları.
• MAHÇUPYAN, E. (1993). Türkiye’de Siyasetin Yelpazesi: Sağ ve Sol. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi 15 içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• MERT, N. (2007). Merkez Sağın Kısa Tarihi. İstanbul: Selis Kitaplar.
• SUNAR, İ. (2013). Demokrat Parti ve Popülizm. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi içinde, İstanbul: İletişim Yayınları.
• TAŞKIN, Y. (2009). Türkiye’de Sağcılık Bir Kavramın Yerlileşme Tarihini Anlamak. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 9 Dönemler ve Zihniyetler içinde. der. Ömer Laçiner, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 451-473.
• TOSUN, T. (1999). Merkez Sağ ve Merkez Solda Parçalanma. İstanbul: Boyut Kitapları. İnternet Kaynakları
• https://biruni.tuik.gov.tr/secimdagitimapp/menusecim.zul
• http://www.ysk.gov.tr/