FRANSIZ DEVRİMİNE UZANAN YOLDA JEAN-JEQUES ROUSSEAU

Yıl 2007, Cilt: 3 Sayı: 11, 143 - 156, 15.12.2007

Hasan Aydın

Öz

Bu makale, ünlü Fransız filozofu J. J. Rousseau'nun Fransız Devrimi'nin ön­cüleri üzerindeki etkisini ele almayı amaçlamaktadır. Bu nedenle makalenin ge­neli içerisindeki tartışma, Rousseau'nun tüm düşüncelerine odaklanmaktan çok, var olan uygarlığa yönelttiği eleştiriler ile uygarlığı yeniden yapılandırmak için sunduğu düşünceler üzerinde yoğunlaşmakta, özellikle eşitsizlik kavramına bakışını çözümlemeye çalışmaktadır.
J. J. Rousseau'nun Fransız devrimin öncülerine olan etkisi, J. L. Lecercle'ın deyişiyle iki boyutludur. İlki, devrimin kesin bir anında, halk yı­ğınlarının yönetimini ele almış bulunan, Derebeylik Avrupa'sının hücumuna uğramış burjuva devrimini, bizzat burjuvaziye karşın kurtarmış olan küçük burjuvaziye bir doktrin sağlamış olmasıdır. Nitekim Fransız Devrimi'nin öncüleri arasında yer alan, Robespierre'ler, Saint Juste'ler, Thermidor'lar onun yapıtlarından beslenmişlerdir. İkincisi ise, yapıtları ve düşüncelerinin yanında, onlardan ayrılamayacak olan üslubu ve anlatım tarzıdır. Gerçekten, onun yapıtları irdelendiğinde, düşüncelerini demokra­tik yığınları sürükleyebilecek, belagatlı, duygusal tonlu ve keskin ifadeli bir anlatımla ortaya koyduğu görülür.

Anahtar Kelimeler

Fransız devrimi, J. J. Rousseau, uygarlık, eşitsizlik, top­lumsal sözleşme

Kaynakça

• Erdoğan Başar, İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma, Anadolu Yayınları, Ankara 1968
• J. J. Rousseau, İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma, çe­viren: Erdoğan Başar, Anadolu Yayınları, Ankara 1968
• J. J. Rousseau, İlimler ve Sanatlar Hakkında Nutuk, çeviren: Sebahattin Eyyuboğlu, MEB Yayınları İstanbul 1997
• Alaeddin Şenel, Eski Yunanda Siyasal Düşünüş, Sevinç Matbaası, Ankara 1968
• Thomas Hobbes, Leviathan, çeviren: Semih Lim, YKY, İstanbul 1995
• Aristoteles, Politika, çeviren: Mete Tuncay, Remzi Kiyabevi, İstanbul 1993
• Macit Gökberk, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1993
• J. J. Rousseau, Emil, çeviren: H. Ziya Ülken ve A. R. Ülgener, S. Güney, İstanbul 1961