TÜRKİYE'DE ALEVÎLİK-BEKTAŞÎLİK ARAŞTIRMALARINDA TARİHİ BOZMA, YAKLAŞIM ve TARİHSEL PERSPEKTİF YANLIŞLARI

Yıl 2006, Cilt: 2 Sayı: 7, 127 - 136, 15.12.2006

Ahmet Yaşar Ocak

Öz

Alevîlik ve Bektaşîlik ile ilgili araştırmaların geçmişi, Türkiye'de Cumhuriyetle aşağı yukarı yaşıt sayılabilir. Bilhassa Ziya Gökalp sosyolojisinin etkisiyle, İslamiyet milliyetçi gözle görülmeye başlanınca, İslamiyet'in Arap ve İran etkilerinden arınmış, yalnızca Türklere has bir şeklinin olması gerektiğine inanan bazı bilim ve fikir adamları, bunun Alevîlik ve Bektaşîlik olabileceğini düşündüler. Başta Köprülüzâde Mehmed Fuad olmak üzere, o zamanlar Türk Yurdu dergisinin etrafında toplanmış bulunan Baha Said, Hamid Sadi, Hamid Vehbi vb. şahsiyetler, bu dergide bir dizi araştırma ve incelemeler yayınlamaya başladılar. 1920'li yıllarda Türk Yurdu’ndaki bu yayınları, İstanbul Darülfünunu İlahiyat Fakültesi Mecmuasındaki Yusuf Ziya (Yörükan)'ın araştırmaları izledi. Onun Türkiye'deki muhtelif Alevî cemaatleri üzerinde ciddi ve mahallinde gözlemlere dayalı makaleleri, bugün de hala değerlerini korumaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alevilik-Bektaşilik, Tarih, Türkler, Safevî, Türkmenler, Osmanlı

Kaynakça

• Ahmet Yaşar Ocak, "TÜRKİYE'DE ALEVÎLİK-BEKTAŞÎLİK ARAŞTIRMALARINDA TARİHİ BOZMA, YAKLAŞIM ve TARİHSEL PERSPEKTİF YANLIŞLARI" Muhafazakar Düşünce, Yıl: 2, Sayı: 7, 2006.