The Political Discourse of Disasters: The Reciprocal Framing and Perceptions of Government and Opposition in Türkiye, 1999-2023

Year 2024, Volume: 46 Issue: 3, 643 - 667, 31.12.2024

Melih Nadi Tutan

https://doi.org/10.14780/muiibd.1520864

Abstract

While disasters may appear to fall primarily within the realm of natural sciences, they are events that demonstrably impact and are impacted by social institutions. However, the relationship between politics, a ubiquitous institution in daily Turkish life, and disasters remains a relatively understudied area. This study aims to contribute to Turkish scholarship by employing an exploratory interpretive content analysis to examine the shaping of disaster-politics relations in the Turkish context. Specifically, it investigates how political actors respond to disasters and how they perceive each other during the ten most catastrophic events in Turkey between 1999 and the present. The analysis reveals that disasters in Turkey exacerbate existing perceptions, particularly evident in government-opposition relations. The government tends to view the opposition as "irresponsible and Machiavellian," while the opposition perceives the government as "incompetent yet oppressive." This dynamic, in turn, highlights how the relations of groups within Turkish politics can engender vulnerabilities in the face of disasters.

Keywords

Turkish politics, Disasters, Government and opposition, Framing, Content analysis

Afetlerin Siyasal Söylemi: Türkiye'de İktidar ve Muhalefetin Karşılıklı Çerçeveleme ve Algılamaları, 1999-2023

Abstract

Afetler, her ne kadar ilk bakışta fen ve doğa bilimlerinin inceleme alanına müdahilmiş gibi görünse de hem toplumsal kurumları etkileyen hem de bu kurumlardan etkilenen sosyal olaylardır. Buna karşın, Türkiye’de hayatın büyük bir alanın kaplayan bir kurum olarak siyasetin afetler ile ilişkileri Türkçe literatürde görece az incelenmiş bir konudur. Bu çalışmada, afet-siyaset ilişkilerinin Türk siyasetinde nasıl bir görünüm aldığı keşfedici biçimde incelenerek Türkçe literatüre bir katkı verilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla Türkiye’de 1999 depremlerinden itibaren meydana gelen en ölümcül on afette siyasal aktörlerin bu afetlere nasıl tepkiler verdiği ve birbirlerine ilişkin nasıl nitelemelerde bulundukları yorumsayıcı içerik analiziyle incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda Türkiye’de yaşanan afetlerin iktidar-muhalefet ilişkilerinde yer alan çoğu zaman da açık algılamaları daha şiddetli biçimde ortaya çıkardığı, iktidarın muhalefeti “sorumsuz ve makyavelist”, muhalefetin ise iktidarı “beceriksiz ama baskıcı” temalarıyla algıladıkları görülmüştür. Bu bağlamda, Türk siyasetinde yer alan grupların ilişkilerinin afetler karşısında nasıl bir kırılganlık meydana getirebileceği tartışılmıştır.

Keywords

Türk siyasal hayatı, Afetler, İktidar-muhalefet ilişkileri, Çerçeveleme, İçerik analizi

References

• “AKP görmezden geldi.” (2014a, 14 Mayıs). Cumhuriyet, 11.
• “Atalay’dan çadır itirafı”. (2011c, 26 Ekim). Cumhuriyet, 4.
• “Bahçeli, iktidarı akladı CHP’yi hedef aldı”. (2020c, 6 Kasım). Cumhuriyet, 4.
• “BDP Başkanı Selahattin Demirtaş: Vali ve hükümet ayrımcılık yapıyor.” (2011b, 26 Ekim). Cumhuriyet, 4.
• “BDP’li Belediye Başkanı Bekir Kaya: Acilen afet bölgesi ilan edilmeli. (2011d, 29 Ekim)”. Cumhuriyet, 11.
• “Bilgisizlik ve menfaat.” (2023a, 7 Şubat). Cumhuriyet, 7.
• “Bu, iktidarın tercihi”. (2020a, 4 Kasım). Cumhuriyet, 5.
• “Demirtaş: Yardımlarda kardeş kokusu var”. (2011a, 25 Ekim). Cumhuriyet, 7.
• “Depremin yaraları sarılacak”. (1999i, 18 Ağustos). Cumhuriyet, 9.
• “Devlet, olması gerektiği yerde yoktu”. (1999a, 18 Ağustos). Cumhuriyet, 3.
• “Devletin eli gecikti”. (1999c, 19 Ağustos). Cumhuriyet, 9.
• “Enkaza müdahale geç yapıldı”. (1999b, 18 Ağustos). Cumhuriyet, 4.
• “Erdoğan’dan itiraf ”. (2011e, 27 Ekim), 5.
• “Gelin tutuklayın”. (2023g, 9 Şubat), Cumhuriyet, 5.
• “İhale Yasası’na deprem tırpanı.” (2003, 6 Mayıs), Cumhuriyet, 4.
• “İnşaat sektörü ‘başıboş”. (1999d, 19 Ağustos). Cumhuriyet, 6.
• “Milletvekilleri Soma’da ‘Göz göre göre geldi’.” (2014b, 15 Mayıs). Cumhuriyet, 6.
• “Mumcu: Sistem enkaz altında kaldı.” (2003b, 2 Mayıs). Cumhuriyet, 8.
• “Mühendislik hataları ağır”. (1999g, 22 Ağustos). Cumhuriyet, 8.
• “Müteahhit yakalandı.” (2004, 5 Şubat), Cumhuriyet, 7.
• “Müteahhitler denetlenmedi.” (2023c, 9 Şubat). Cumhuriyet, 4.
• “Rahatız”. (2023h, 9 Şubat). Cumhuriyet, 5.
• “Rant siyaseti yıktı!”. (2023d, 12 Şubat). Cumhuriyet, 5.
• “Ses var, devlet yok”. (2023b, 8 Şubat). Cumhuriyet, 1.
• “Sorumluluk yine yurttaşta”. (2020b, 6 Kasım), Cumhuriyet, 4.
• “Sorumsuz yayın panik yarattı”. (1999e, 19 Ağustos). Cumhuriyet, 10.
• “Türkiye çare arıyor”. (1999j, 21 Ağustos). Cumhuriyet, 19.
• “Yıkılan binalar kaçak çıktı”. (1999f, 22 Ağustos). Cumhuriyet, 5.
• “Yollar tıkandı, yardım gecikti”. (1999h, 22 Ağustos). Cumhuriyet, 9.
• Abney, F. G. ve Hill, L. B. (1966). Natural disasters as a political variable: The effect of a hurricane on an urban election. The American Political Science Review, 60(4), 974-981. https://doi.org/10.2307/1953770
• African Research Bulletin: Political, Social and Cultural Series. (2004, Şubat). 41(2), 15627-15662. https://doi.org/10.1111/j.1467-825X.2004.00197.x
• Ahbap. (2023, 6 Şubat). AFAD ve valiliklerin yayınlayacağı ihtiyaç listeleri haricinde bilinçsiz şekilde kamyonlarla yardım göndermek #deprem bölgesindeki çalışmalara zarar verebilir. Bölgedeki çalışmalara destek olmak için resmi kurumlar ve STK’ların paylaştığı banka hesaplarına bağış yapabilirsiniz [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/ahbap/status/162.266.8539445354503
• Akarca, A. T. ve Tansel, A. (2009). Social, political and economic determinants of Turkish voter choice in the 2002 parliamentary election. Economic Research Forum, Working Paper, 459.
• Anadolu Ajansı [@anadoluajansi]. (2023, 10 Şubat). Cumhurbaşkanı Erdoğan, Adıyaman Üniversitesi Stadyumu’nda kurulan çadır kentte açıklamalarda bulunuyor [Broadcast]. Twitter. https://twitter.com/i/broadcasts/1RDGlaYObDdJL?ref_ src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E162.401.5863308341251%7Ctwgr%5Ec312f946936a25268978a80374432c4c30e843f9%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.aa.com.tr%2Ftr%2Fasrin-felaketi%2Fcumhurbaskani-erdogan-afad-hesabindaki-yardimlarin-herkurusu-deprem-bolgesinde-harcaniyor%2F2814310
• Anadolu Ajansı. (2019). CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu: Yeni bir geleneği başlatıyoruz. https://www.aa.com.tr/tr/politika/chp-genel-baskani-kilicdaroglu-yeni-bir-gelenegi-baslatiyoruz/1390410 adresinden 14 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Arbatli, E. ve Rosenberg, D. (2021). United we stand, divided we rule: How political polarization erodes democracy. Democratization, 28(2), 285-307. https://doi.org/10.1080/13510.347.2020.1818068
• Armağan, S. (1978). Memleketimizde ilk parlamento seçimleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Hzl.), Armağan: Kanun-u Esasî’nin 100. Yılı (s. 147-167) içinde. Sevinç Matbaası.
• Ayan, P. (2010). Authoritarian party structures in Turkey: A comparison of the Republican People’s Party and the Justice and Development Party. Turkish Studies, 11(2), 197-215. https://doi.org/10.1080/14683.849.2010.483859
• Aydın-Düzgit, S. ve Balta, E. (2019). When elites polarize over polarization: Framing the polarization debate in Turkey. New Perspectives on Turkey, 60, 153-176. https://doi.org/10.1017/npt.2018.15
• Aydın, S. ve Taşkın, Y. (2015). 1960’tan günümüze Türkiye tarihi (3. basım). İletişim Yayınları.
• Bankoff, G. (1999). A history of povert: The politics of natural disasters in the Philippines, 1985-95. The Pacific Review, 12(3), 381-420. https://doi.org/10.1080/095.127.49908719297
• Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (2014). Büyük depremler. http:// www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/ adresinden 14 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Bolin, R. ve Bolton, P. (1986). Race, religion, and ethnicity in disaster recovery. University of Colorado, Institute of Behavioral Science.
• Carey, J. (2007). Competing principals, political institutions, and party unity in legislative voting. American Journal of Political Science, 51(1), 92-107. https://doi.org/10.1111/j.15405907.2007.00239.x
• Chang, C. P. ve Berdiev, A. N. (2015). Do natural disasters increase the likelihood that a government is replaced? Applied Economics, 47(17), 1788-1808. https://doi.org/10.1080/00036.846.2014.1002894
• Cockburn, A., St. Clair, J. ve Silverstein, K. (1999). The politics of “natural” disaster: Who made mitch so bad?. International Journal of Health Services, 29(2), 459-462.
• Cop, B. (2011). Extreme instability in electoral system changes: The Turkish case. Turkish Studies, 12(1), 5-13. https://doi.org/10.1080/14683.849.2011.563499
• Cumhuriyet. (2018). CHP’li vekilden imar affı yorumu: Seçim rüşveti. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ chpli-vekilden-imar-affi-yorumu-secim-rusveti-1147781 adresinden 14 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Cumhuriyet. (2023e). CHP’li Sındır: Afet Yeniden İmar Fonu’nda insan yok, beton var!. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/chpli-sindir-afet-yeniden-imar-fonunda-insan-yok-beton-var-2061262 adresinden 14 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Cumhuriyet. (2023f). Haluk Levent: Biz yeteri kadar yardım aldık, yardım yapmak isteyenler AFAD’a yollasın. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/haluk-levent-biz-yeteri-kadar-yardim-aldik-yardim-yapmakisteyenler-afada-yollasin-2051205 adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Çabuk, A. (2020). 2002 sonrası Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partilerin beyannamelerinde afet ve acil durum. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 189-205.
• Çarkoğlu, A. (2002). Turkey’s november 2002 elections: A new beginning? Middle East Review of International Affairs, 6(4), 30-41.
• Çelebi, O. ve Tekdoğan, Z. (2021). Değişen partiler, değişmeyen siyaset: 1950 Eskişehir ve 1958 Çankırı sel felaketleri. Akademik Hassasiyetler, 8(15), 315-339.
• Çelik, A. B., Bilali, R. ve Iqbal, Y. (2017). Patterns of ‘othering’ in Turkey: A study of ethnic, ideological, and secterian polarisation. South European Society and Politics, 22(2), 217-238. https://doi.org/10.1080/13608.746.2016.1250382
• Diken. (2023a). CHP’den ‘imar affı’ savunması: AKP’nin taktiğiydi. https://www.diken.com.tr/chpden-imaraffi-savunmasi-akpnin-taktigiydi/ adresinden 14 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Diken. (2023b). ‘Ahbap’ birilerinin gücüne gidiyor: Devletin otoritesi sarsılıyormuş. https://www.diken.com.tr/ahbap-birilerinin-gucune-gidiyor-devletin-otoritesi-sarsiliyormus/ adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Dios, M. S. de (1999). Parliamentary party discipline in Spain. S. Bowler, D. M. Farrell ve R. S. Katz (Ed.), Party discipline and parliamentary government (s. 141-162) içinde. Ohio State University Press.
• Drisko, J. ve Maschi, T. (2016). Content analysis. Oxford University Press.
• Drury, A. C. ve Olson, R. S. (1998). Disasters and political unrest: An empirical investigation. Journal of Contingencies and Crisis Management, 6(3), 153-161. https://doi.org/10.1111/1468-5973.00084
• Erişen, C. ve Erdoğan, E. (2019). Growing perceived threat and prejudice as sources of intolerance: Evidence from the 2015 Turkish general elections. Turkish Studies, 20(1), 1-25. https://doi.org/10.1080/14683.849.2018.1488592
• Fair, C. C., Kuhn, P. M., Malhotra, N. ve Shapiro, J. N. (2017). Natural disasters and political engagement: Evidence from the 2010-2011 Pakistani floods. Quarterly Journal of Political Science, 12(1), 99-141. https://doi.org/10.1561/100.000.15075
• Fothergill, A. (1996). Gender, risk, and disaster. International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 14(1), 33-56. https://doi.org/10.1177/028.072.709601400103
• Foucault, M. (2014). Özne ve iktidar (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.) (2. basım). Ayrıntı Yayınları (Orijinal eserin basım tarihi 1994).
• Frey, F. (1965). The Turkish political elite. The M.I.T. Press.
• Goffman, E. (1986). Frame analysis. Northeastern University Press.
• Guggenheim, M. (2014). Introduction: disaster as politics – politics as disasters. The Sociological Review, 62(1), 1-16. https://doi.org/10.1111/1467-954X.12121
• HaberTürk. (2019). İmar Barışı tanıtım filmi [Video]. HT Video. https://www.haberturk.com/video/haber/izle/imar-barisi-tanitim-filmi/599731
• Hansson, S. (2018). The discursive micro-politics of blame avoidance: unpacking the language of government blame games. Policy Sciences, 51, 545-564. doi: https://doi.org/10.1007/s11077.018.9335-3
• Heper, M. (1991). The state, religion and pluralism: The Turkish case in comparative perspective. British Journal of Middle Eastern Studies, 18(1), 38-51. https://doi.org/10.1080/135.301.99108705525
• Heper, M. (2002). The consolidation of democracy versus democratization in Turkey. Turkish Studies, 3(1), 138-146. https://doi.org/10.1080/714005698
• IndependentTürkçe. (2023). Haluk Levent’ten “Protokol yok, devletten ayrı çalışıyor” iddialarına yanıt. https://www.indyturk.com/node/610226/haber/haluk-leventten-protokol-yok-devletten-ayr%C4%B1-%C3%A7al%C4%B1%C5%9F%C4%B1yor-iddialar%C4%B1na-yan%C4%B1t adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır
• Jenkins. M. D. (2019). Natural disasters and political participation: The case of Japan and the 2011 triple disaster. Journal of East Asian Studies, 19, 361-381. https://doi.org/10.1017/jea.2019.26
• Kabasakal, M. (2014). Factors influencing intra-party democracy and membership rights: The case of Turkey. Party Politics, 20(5), 700-711. https://doi.org/10.1177/135.406.8812453366
• Kalaycıoğlu. E. (2001). Turkish democracy: Patronage versus governance. Turkish Studies, 2(1), 54-70. https://doi.org/10.1080/14683.849.2001.11009173
• Katz, D. ve Braly, K. W. (1933). Racial stereotypes of one hundred college students. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 28(3), s. 280-290. https://doi.org/10.1037/h0074049
• Lakoff, G. (2006, 14 Şubat). An introduction to framing and its uses in politics. https://web.archive.org/web/201.011.16003643/http://www.cognitivepolicyworks.com:80/resource-center/frame-analysisframing-tutorials/simple-framing/ adresinden 22 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Lauka, A., McCoy, J. ve Firat, R. B. (2018). Mass partisan polarization: Measuring a relational concept. American Behavioral Scientist, 62(1), 107-126. https://doi.org/10.1177/000.276.4218759581
• Matejova, M. ve Merkley, E. (2022). Protest under uncertainty: Evidence from a survey experiment. Environmental Communication, 16(2), 163-178. https://doi.org/10.1080/17524.032.2021.1974068
• Matthes, J. (2012). Framing politics: An integrative approach. American Behavioral Scientist, 56(3), 247-259. https://doi.org/10.1177/000.276.4211426324
• McCoy, J. ve Somer, M. (2019). Toward a theory of pernicious polarization and how it harms democracies: Comparative evidence and possible remedies. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 681, 234-271.
• Milliyetçi Hareket Partisi. (2023, 14 Şubat). Devletin yapamadığı ne vardır da ahbapçılar va[e] babalacılar akbaba gibi kanat çırpmaktadır? [Video]. Youtube. https://youtu.be/lbMsUZS2crc
• Mouffe, C. (2005). On the political. Routledge.
• Oliver-Smith, A. (1999). “What is a disaster?”: Anthropological perspectives on persistent question. A. Oliver- Smith ve S. M. Hoffman (Ed.), The angry earth: Disaster in anthropological perspective (s. 18-34) içinde. Routledge.
• Olson, R. S. (2000). Toward a politics of disaster: Losses, values, agendas, and blame. International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 18(2), 265-287. https://doi.org/10.1177/028.072.700001800201
• Operario, D. ve Fiske, S. T. (2004). Stereotypes: content, structures, processes, and context. M. B. Brewer ve M. Hawstone (Ed.), Social cognition (s. 120-141) içinde. Blackwell Publishing.
• Özbudun, E. (1994). State elites and democratic political culture in Turkey. L. Diamond (Ed.), Political culture and democracy in developing countries (s. 189-210) içinde. Lynne Riener.
• Perry, R. W. (2007). What is a disaster?. H. Rodríguez, E. L. Quarantelli ve R. R. Dynes (Ed.), Handbook of disaster research (s. 1-15) içinde. Springer.
• Philp, M. (2010). What is to be done? Political theory and political realism. European Journal of Political Theory, 9(4), 466-484. https://doi.org/10.1177/147.488.5110374010
• Poljak, Z. ve Walter, A. S. (Baskıda). Parties’ parliamentary attack behaviour throughout the electoral cycle. Party Politics. https://doi.org/10.1177/135.406.88231188476
• Quarantelli, E. L. (2005). A social science research agenda fort he disasters of the 21st century: Theoretical, methodological and empirical issues and their professional implementation. R. W. Perry ve E. L. Quarantelli (Ed.), What is a disaster? New answers to old questions (s. 325-396) içinde. Xlibris Corporation.
• Reid, M. (2013). Disasters and social inequalities. Sociology Compass, 7(11), 984-997. https://doi.org/10.1111/soc4.12080
• Rudolph, L. ve Kuhn, P. M. (2018). Natural disasters and political participation: Evidence from the 2002 and 2013 floods in Germany. German Politics, 27(1), 1-24. https://doi.org/10.1080/09644.008.2017.1287900
• Sarigil, Z. (2018). Ethnic and religious prejudices in the Turkish social landscape. European Sociological Review, 34(6), 711-727. https://doi.org/10.1093/esr/jcy036
• Schumpeter, J. (2010). Kapitalizm, sosyalizm, demokrasi. (H. İlhan, Çev.) (3. basım). Alter Yayıncılık (Orijinal eserin basım tarihi 1942).
• Sökefeld, M. (2011). Exploring the link between natural disasters and politics: Case studies of Pakistan and Peru. Scrutiny – Journal of International and Pakistan Studies, 5-6, 1-32.
• Sözcü. (2023). Ahbap’ı millet denetliyor, AFAD’ı kim denetleyecek?. https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/ahbapi-millet-denetliyor-afadi-kim-denetleyecek-7592014/ adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• T24. (2023). Kılıçdaroğlu: AHBAP’a iftira atacağınıza yardım dağıtım koordinasyonunu sağlayın, millete koşana çelme takmayın. https://t24.com.tr/haber/kilicdaroglu-ahbap-a-iftira-atacaginiza-yardimdagitim-koordinasyonunu-saglayin-millete-kosana-celme-takmayin,1091240 adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• TBMM. (2018a). Vergi ve diğer bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun (Kanun no. 7143). https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k7143.html
• TBMM. (2018b). Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. D: 26, C: 73, 10 Mayıs 2018.
• TBMM. (2018c). Vergi ve diğer bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun tasarısı (1/944) ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (Sıra no. 557). https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss557.pdf
• The Center for Research on the Epidemiology of Disasters. (2023). Emergency events database (20.06.2023) [Veri tabanı]. https://public.emdat.be/data adresinden 20 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Turan, İ. (2011). Türk siyasi partilerinde lider oligarşisi: Evrimi, kurumsallaşması ve sonuçları. İ. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 45, 1-21.
• Tutan, M. N. (2023). Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde “hasım imgesi” (1920-1980): Tarihsel önyargılar, kategorizasyonlar ve stereotipler. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2011. (Yayın no. 3685). https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleri-Tuik.pdf
• Umunç, C. (2022). Doğal afetlerde siyasi liderlerin kriz iletişimi ve sosyal medya söylemi: Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun Twitter paylaşımları. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 9, 24-51.
• YSK. (2018). Cumhurbaşkanı ve 27. dönem milletvekili genel seçimi (24/06/2018) sonuçları. https://sonuc.ysk.gov.tr/sorgu adresinden 13 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• YSK. (2023). Cumhurbaşkanı ve 28. dönem milletvekili genel seçimi (14/05/2023) sonuçları. https://sonuc.ysk.gov.tr/sorgu adresinden 13 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Zelin, W. A. ve Smith, D. A. (2022). Whether to vote: How natural disasters shape turnout decisions. Political Research Quarterly. https://doi.org/10.1177/106.591.29221093386
• Zorn, M. (2018). Natural disasters and less developed countries. S. Pelc ve M. Koderman (Ed.), Nature, tourism and ethnicity as drivers of (de)marginalization: Insights to marginality from perspective of sustainability and development (s. 59-78) içinde. Springer.