YEŞİL BİLGİ YÖNETİMİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI VE ÖRGÜTSEL PERFORMANSA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 47 Issue: 2, 324 - 359, 18.08.2025

Furkan Oğuzhan Polat , Muhammet Fatih Şengüllendi

https://doi.org/10.14780/muiibd.1696002

Abstract

Bu çalışmada, ilk olarak Yu vd., (2022) tarafından geliştirilen Yeşil Bilgi Yönetimi (Green Knowledge Management Scale) ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması ve geçerliliğinin , güvenirliliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. İkinci olarak ise Yeşil Bilgi Yönetiminin Örgütsel Performans üzerindeki etkisinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada ISO 14001 sertifikasına sahip üretim ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerde çalışan iki farklı örneklem (n= 226, n=274) kullanılmıştır. Araştırmada, veri analizi SPSS 27.0 ve AMOS 26.0 programları aracılığıyla yapılmıştır. İlk örneklem üzerinde açıklayıcı faktör analizi (AFA) gerçekleştirilerek ölçeğin faktör yapısı ve iç tutarlılığı değerlendirilmiş, elde edilen bulgular ölçeğin teorik yapısı ile uyumlu olduğunu göstermiştir. İkinci örneklem üzerinde ise doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmış ve modelin uyum iyiliği değerleri aracılığıyla yapı geçerliliği test edilmiştir. Her iki analiz sonucunda da ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, Yeşil bilgi yönetiminin örgütsel performans üzerindeki etkisi incelenmiş ve anlamlı, pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışma, çevre dostu bilgi uygulamalarının işletmelerin sürdürülebilir rekabet avantajı elde etmesinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymakta ve hem teorik hem de pratik açıdan katkı sunmaktadır.

Keywords

Yeşil Bilgi Yönetimi , Örgütsel Performans , Ölçek Uyarlama , Geçerlilik ve Güvenilirlik , SPSS , AMOS

ADAPTATION OF THE GREEN KNOWLEDGE MANAGEMENT SCALE INTO TURKISH AND ITS IMPACT ON ORGANIZATIONAL PERFORMANCE

Abstract

his study primarily aimed to adapt the Green Knowledge Management (GKM) Scale, developed by Yu et al. (2022), into Turkish and to examine its validity and reliability. Secondly, it aimed to investigate the impact of Green Knowledge Management on organizational performance. The research was conducted with two separate samples (n=226, n=274) from employees working in ISO 14001-certified manufacturing and service sector firms. Data were analyzed using SPSS 27.0 and AMOS 26.0 software. In the first sample, an exploratory factor analysis (EFA) was performed to evaluate the scale’s factor structure and internal consistency, and the results confirmed consistency with the theoretical construct. In the second sample, a confirmatory factor analysis (CFA) was conducted to assess construct validity through model fit indices. Both analyses demonstrated that the scale is a valid and reliable measurement tool. Additionally, the study found a significant and positive relationship between green knowledge management and organizational performance. The findings indicate that environmentally friendly knowledge practices play a crucial role in helping firms achieve sustainable competitive advantage, providing contributions from both theoretical and practical perspectives.implications for businesses aiming to enhance their environmental and organizational performance.

Keywords

Green Knowledge Management , Organizational Performance , Scale Adaptation , Validity and Reliability , SPSS , AMOS

References

• Abbas, J., & Khan, S. M. (2023). Green knowledge management and organizational green culture: an interaction for organizational green innovation and green performance. Journal of Knowledge Management, 27(7), 1852-1870.
• Aboelmaged, M., & Hashem, G. (2019). Absorptive capacity and green innovation adoption in SMEs: The mediating effects of sustainable organisational capabilities. Journal of cleaner production, 220, 853-863.
• Ahmad, F., Hossain, M. B., Mustafa, K., Ejaz, F., Khawaja, K. F., & Dunay, A. (2023). Green HRM practices and knowledge sharing improve environmental performance by raising employee commitment to the environment. Sustainability, 15(6), 5040.
• Akatay, A., & Aslan, Ş. (2008). Yeşil yönetim ve işletmeleri ISO 14001 sertifikası almaya yönelten faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 313–339.
• Albayrak, A. S., & Başaran, Z. K. (2024). Bilgi yönetimi, örgütsel öğrenme ve motivasyon araçları ile duygusal bağlılık ve örgütsel performans arasındaki ilişkinin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(3), 1462-1485.
• Altunoğlu, A. E., & Doğan, B. (2014). Bilgi yönetimi, çevre, teknoloji ve örgütsel performans ilişkileri. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 5(1), 21-37.
• Anthony Jr, B. (2019). Green information system integration for environmental performance in organizations: An extension of belief–action–outcome framework and natural resource-based view theory. Benchmarking: An International Journal, 26(3), 1033-1062.
• Aras, M. (2018). İşletmelerde bilgi koruma stratejileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(3), 613-621.
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16, 74-94.
• Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi (5. baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Boyraz, A. M. (2020). Yüksek performanslı çalışma sistemlerinin örgütsel performansa etkisi ve örgüt kültürünün aracılık rolü üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Brislin, R. W. (1986). The wording and translation of research instruments. In J. W. Lonner, W. J., & Berry (Eds.), Field methods in cross-cultural research (pp. 137–164). SAGE Publications.
• Bursal, G. (2023). Mersin lojistik sektöründe dönüştürücü liderliğin algılanan örgütsel performansa etkisi, girişimciliğin aracılık rolü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Toros Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mersin.
• Coram, P. J., Mock, T. J., & Monroe, G. S. (2011). Financial analysts’ evaluation of enhanced disclosure of nonfinancial performance indicators. The British Accounting Review, 43(2), 87-101.
• Chang, T. W., & Hung, C. Z. (2021). How to shape employees’ organizational sustainable green knowledge sharing: Cross-level effect of green organizational identity on green management behavior and performance of members. Sustainability, 13(2), 626.
• Delaney, J. T., & Huselid, M. A. (1996). The impact of human resource management practices on perceptions of organizational performance. Academy of Management Journal, 39(4), 949-969.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. SAGE.
• Gaskin, J., & Lim, J. (2016). Master validity tool [AMOS plugin]. Gaskination’s StatWiki.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hair Jr, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey: Pearson Education.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Jamison, A. (2003). The making of green knowledge: The contribution from activism. Futures, 35(7), 703-716.
• Kanıbir, H. (2004). Yeni bir rekabet gücü kaynağı olarak entelektüel sermaye ve organizasyonel performansa yansımaları. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1(3), 77-85.
• Karabulut, E. (2003). İşletmelerde çevre bilinci ve yeşil yönetim uygulamalarının işletme başarısına katkısınıincelemeye yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Karakuş, G., & Erdirençelebi, M. (2018). İşletmelerin yeşil yönetim algılarının işletme performansı üzerindeki etkisini ölçmeye yönelik bir araştırma.
• Kline, P. (2011). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Lun, Y. V. (2011). Green management practices and firm performance: A case of container terminal operations. Resources, Conservation and Recycling, 55(6), 559-566.
• Maravilhas, S., & Martins, J. (2019). Strategic knowledge management in a digital environment: Tacit and explicit knowledge in Fab Labs. Journal of Business Research, 94, 353-359.
• Martínez‐Ros, E., & Kunapatarawong, R. (2019). Green innovation and knowledge: The role of size. Business Strategy and the Environment, 28(6), 1045-1059.
• Narcikara, E. (2017). Spiritüel liderlik davranışının algılanan performans üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Örücü, E., & Hasırcı, I. (2024). Bankacılık sektöründe çevre bağlılığı ve yeşil bilgi paylaşımının çevre performansı üzerindeki etkileri: Bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(4), 1379-1394.
• Rubel, M. R. B., Kee, D. M. H., & Rimi, N. N. (2021). The influence of green HRM practices on green service behaviors: The mediating effect of green knowledge sharing. Employee Relations: The International Journal, 43(5), 996-1015.
• Sahoo, S., Kumar, A., & Upadhyay, A. (2023). How do green knowledge management and green technology innovation impact corporate environmental performance? Understanding the role of green knowledge acquisition. Business Strategy and the Environment, 32(1), 551-569.
• Song, M., Yang, M. X., Zeng, K. J., & Feng, W. (2020). Green knowledge sharing, stakeholder pressure, absorptive capacity, and green innovation: Evidence from Chinese manufacturing firms. Business Strategy and the Environment, 29(3), 1517-1531.
• Songur, M. (1995). Mahalli idarelerde performans ölçümü. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara, 6(2), 12-23.
• Şimşek, S., & Ceylan, B. (2021). Hemşireler için profesyonel otonomiye yönelik tutum ölçeği Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2).
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, No. 7). Boston, MA: Pearson.
• Tang, M., Walsh, G., Lerner, D., Fitza, M. A., & Li, Q. (2018). Green innovation, managerial concern and firm performance: An empirical study. Business Strategy and the Environment, 27(1), 39-51.
• Topçu, İ., Türkkan, N. Ü., Bacaksız, F. E., Şen, H. T., Karadal, A., & Yıldırım, A. (2013). Sağlık çalışanlarında örgütsel sinizm ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(3), 125-131.
• Wang, S., Abbas, J., Sial, M. S., Álvarez-Otero, S., & Cioca, L. I. (2022). Achieving green innovation and sustainable development goals through green knowledge management: Moderating role of organizational green culture. Journal of Innovation & Knowledge, 7(4), 100272.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, (Özel Sayı), 46, 74-85.
• Yavuz, V. A. (2010). Sürdürülebilirlik kavramı ve işletmeler açısından sürdürülebilir üretim stratejileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 63-86.
• Yıldız, B. (2013). Sağlık işletmelerinde finansal performansı etkileyen unsurlar ve finansal performansın ölçülmesi: Hastanelerde bir uygulama (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1).
• Yu, S., Abbas, J., Álvarez-Otero, S., & Cherian, J. (2022). Green knowledge management: Scale development and validation. Journal of Innovation & Knowledge, 7(4), 100244.
• Yue, X., Huo, B., & Ye, Y. (2023). The impact of coercive pressure and ethical responsibility on cross-functional green management and firm performance. Journal of Business & Industrial Marketing, 38(5), 1015-1028.
• Zairbani, A., & J. P, S. K. (2025). How does green knowledge sharing improve sustainable business performance? Knowledge and Process Management, 32(1), 42-53.
• Zbuchea, A., Pînzaru, F., Busu, M., Stan, S. O., & Bârgăoanu, A. (2019). Sustainable knowledge management and its impact on the performances of biotechnology organizations. Sustainability, 11(2), 359.