Bu çalışma meta zinciri analizinden yola çıkarak küresel bir meta olan çayın ekonomi
politiğini ele almaktadır. Meta zinciri yaklaşımı belirli bir ürünün üretiminden tüketimine
kadar geçtiği süreçleri birbirlerine eklemlenerek bir tür zincir oluşturan farklı aşamalar
olarak ele alır ve bu aşamalar arasındaki ilişkileri ve bağlantıları gözlemlemeyi
kolaylaştırır. Bu yaklaşım tarımın ekonomi politiği açısından iki olanak sunar. Birincisi
meta zinciri analizi sayesinde bir tarım ürününün özgünlüklerinden hareketle o ürünün
meta zinciri boyunca toplumsal ilişkilerin nasıl şekillendiği analiz edilebilir. İkincisi
tarımın ekonomi politiği yaklaşımından da yararlanıldığında bu analiz çerçevesi bir
ürünün üretiminden tüketimine kadar geçen süreçteki toplumsal ilişkilerin kapitalist
gelişmenin tarıma nüfuz etmesinden nasıl etkilendiğini inceleme imkânı sunar. Çay
tarımının emek yoğun ve sezonluk bir iş olması, çay bitkisinin kısa sürede işlenmesi
gerekliliği, çayın kalitesinin iklim, coğrafi koşullar, toplanma ve işlenme şekline göre
farklılaşması ve son olarak çayın yetiştirilmesinin aksine işlenmesinin sermaye yoğun
bir süreç olması bir meta olarak çayın özgünlüklerini oluşturur. Tüm bu etmenler çay
üretimi etrafındaki toplumsal ilişkilerin belirlenmesinde önemli rol oynar. Belli bir
ürünün içinde bulunduğu özgün toplumsal, coğrafi, iktisadi ve politik bağlama göre
meta zincirinin de farklılaşabileceğini göz önünde tutmakla birlikte bu çalışma belli bir
coğrafya özelinde yapılacak benzer çalışmalar açısından yol gösterici olabilecek genel
bir çerçeve sunma amacındadır. Bu bağlamda çalışma dünyanın farklı coğrafyalarında
çayın üretiminden tüketimine dek geçen aşamaları karşılaştırmalı olarak analiz edip
çayın meta zinciri boyunca farklı coğrafyalarda toplumsal ilişkilerin nasıl belirlendiğine
ve bu ilişkilerin kapitalist gelişme sürecinden nasıl etkilediğine ışık tutmaktadır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles / Articles |
Authors | |
Publication Date | April 15, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 43 Issue: 1 |