Kaos GL “LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporları” Bağlamında Türkiye’de LGBTİ+ Hareketi ve Haklarının Kurumsal Homofobi Açısından Durum Analizi

Year 2023, Volume: 47 Issue: 1, 140 - 169, 08.07.2023

Gülistan Elmacıoğlu

Abstract

Bu çalışmada 2007-2021 yılları arasında yayınlanan Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği’nin LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporları, Türkiye’de LGBTİ+ hareketinin durum tespiti ve değerlendirmesi amacıyla incelenmiştir. Bu incelemede temel hak ve özgürlükler, hak ihlalleri, anayasal eşit yurttaşlık talepleri, dayanışma ve örgütlenme pratikleri, LGBTİ+ bireylerin maruz kaldıkları ayrımcı politika ve uygulamalar, nefret suçları ve nefret söylemi konuları durum analiziyle ele alınmıştır. Analiz sonucunda Türkiye’de LGBTİ+ bireylerin temel haklar ve özgürlükler bağlamında hak ihlali yaşadıkları, eşit yurttaş olarak tanımlanmadıkları, medyada nefret söylemine maruz bırakıldıkları, sosyal/kültürel yaşamda toplumla bütünleşemedikleri ve ayrımcılığa uğradıkları anlaşılmıştır. LGBTİ+’ların yaşamış oldukları hak ihlallerinin önlenmesi adına, Kaos GL Derneği’nin diğer LGBTİ+ paydaşlarıyla yıllık olarak yayınladıkları raporlarda LGBTİ+ haklarının tanınması, hak ihlallerinin önlenmesi, ayrımcılık yasağı ile anayasal eşit yurttaşlığı için yasal düzenlemelere “cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği” ibarelerinin eklenmesi gerektiği belirtilmiştir. LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporları (2007-2021) durumsal analiziyle, LGBTİ+ hareketin öncüsü Kaos GL Derneği’nin, ulusal ve uluslararası insan hakları mekanizmalarıyla dayanışma ve işbirliği içinde olduğu ve LGBTİ+ bireylerin anayasal eşit yurttaşlık taleplerini ve yaşamış oldukları hak ihlallerini düzenli olarak izleyerek ve kayıt altına alarak kamusal alana taşıdığı açığa çıkarılmıştır. Ayrıca, Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği, 2007 yılından itibaren her yıl yayınladığı LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporlarıyla sivil toplumu LGBTİ+ bireylerin hakları konusunda duyarlı olma çağrısında bulunmaktadır.

Keywords

Kaos GL, LGBTİ+ hakları, Ayrımcılık, Nefret suçları, Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği.

References

• Altunpolat, R. (2017). LGBTİ’lere yönelik ayrımcılığı tarihsel ve politik temelde kavramak. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 17(64), 2-14.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Cantek, F. (2013). Herhangi bir toplumsal kesimin özgür olmadığı bir toplumda aslında hiç kimse özgür değildir. Mülkiye Dergisi, 37(4), 223-230.
• Clarke, A. E., Friese, C., & Washburn, R. (2022). Situational analysis in practice: Mapping research with grounded theory. London: Routledge.
• Depeli, G. (2013). Anayasa yazım sürecine LGBT müdahilliğinin merkez medyadaki görünümü. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (18), 37-60.
• Kaos GL Derneği, “Hakkımızda- Biz Kimiz”, https://kaosgldernegi.org/hakkimizda/biz-kimiz, Erişim Tarihi: 05.06.2022 Kaos GL Derneği, “Kaos GL LGBTİ+ İnsan Hakları Raporları”, https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL Derneği, “Neler Yapıyoruz?” https://kaosgldernegi.org/hakkimizda/neler-yapiyoruz, Erişim Tarihi: 05.06.2022
• Kaos GL İnsan Hakları Raporu 2011. (2011). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL İnsan Hakları Raporu- Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelli İnsan Hakları İhlalleri İzleme Raporu 2012. (2012).
• Kaos GL İnsan Hakları Raporu- Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Temelli İnsan Hakları İzleme Raporu 2013-2017. (2017). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.06.2020
• Kaos GL LGBT Bireylerin İnsan Hakları Raporu 2009. (2010). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL LGBT Bireylerin İnsan Hakları Raporu–Nefret Suçları Raporu 2010. (2010). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.06.2020
• Kaos GL LGBTİ+’ların İnsan Hakları 2019 Yılı Raporu. (2020). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL LGBTİ+’ların İnsan Hakları 2020 Yılı Raporu. (2021). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL LGBTİ+’ların İnsan Hakları 2021 Yılı Raporu, “Herşeye Rağmen!”(2022). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2022
• Kaos GL LGBTİ+’ların İnsan Hakları Raporu 2018. (2019). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.06.2020
• Kaos GL LGBTT Bireylerin İnsan Hakları Raporu 2008 “Buradayız Alışın!”. (2009). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL LGBTT İnsan Hakları Raporu 2007. (2007). https://kaosgldernegi.org/e-kutuphane, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Kaos GL, “Kaos GL haber portalı” https://kaosgl.org/, Erişim Tarihi: 25.05.2022
• Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği, “Tarihçe”, http://www.Lambdaistanbul.org/s/hakkinda/ozetle-Lambdaistanbul-ne-yapti/, Erişim Tarihi: 04.06.2022.
• Öztürk, E. S. Gender and Media in Turkey Alternative Media: A Study on Kaos GL, Voice of the Turkish LGBTs. Global Media Journal TR Edition, 7(14), 52-65.
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Yılmaz, G. (2020). Türkiye’nin Avrupalılaşması ve LGBTİ hakları. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 19(1), 301-325. https://doi.org/10.32450/aacd.771089
• Yılmaz, V. (2014). Yeni anayasa sürecinde LGBTİ hakları hareketi’nin eşit yurttaşlık mücadelesi: Çoğunlukçu demokrasiye karşı anayasal demokrasi. A. Kaya (Der.), Farklılıkların Birlikteliği kitabı içinde (s. 169-183). İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Yılmaz, V., & Demirbaş, H. B. (2015). Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (lgbt) hakları gündeminin ortaya çıkışı ve gelişimi:2008-2014. Alternative Politics/Alternatif Politika, 7(2), 230-257.