LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2014, Issue: 32, 122 - 140, 01.12.2014

Remzi Demir Birsel Aybek

Abstract

Bugün uygulamada olan ilköğretim ve lise programlarında eleştirel düşünmeye özel bir önem verildiği dikkat çekmektedir. Bu programlarda eleştirel düşünme becerisi öğrencilere kazandırılması gereken temel beceriler içinde sayılmakla birlikte bilgi toplumunun fertlerinde mutlaka bulunması gereken beceri türlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle, bu çalışmada değişen programların ardından üniversiteden önceki son basamak olan lise düzeyindeki öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri incelenmiştir. Araştırmada tarama modellerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve araştırma amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş özel ve devlet okullarında öğrenim gören farklı okul türlerinden toplamda 402 12. sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Kökdemir (2003)’in uyarladığı “California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu “kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, betimsel yöntem ve Pearson momentler katsayısı tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonunda; öğrencilerin genel eleştirel düşünme eğilimleri puanının düşük olduğu, öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri puanlarının cinsiyetlerine, okul türlerine, anne baba eğitim düzeylerine, ailelerinin genel yapısına, katılmaktan hoşlandıkları etkinliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı ancak bazı bireysel özelliklerine göre eleştirel düşünme eğilimleri puanlarının farklılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri puanları ve akademik başarı puanları arasında ise düşük negatif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Keywords

Düşünme, Eleştirel düşünme, Ortaöğretim

An Analysis of the Critical Thinking Dispositions of High School Students through Various Parameters

Abstract

Bugün uygulamada olan ilköğretim ve lise programlarında eleştirel düşünmeye özel bir önem verildiği dikkat çekmektedir. Bu programlarda eleştirel düşünme becerisi öğrencilere kazandırılması gereken temel beceriler içinde sayılmakla birlikte bilgi toplumunun fertlerinde mutlaka bulunması gereken beceri türlerinden biri olarak değerlendirilmektedir (Korkmaz, Yeşil 2009). Bu nedenle, bu çalışmada değişen programların ardından üniversiteden önceki son basamak olan lise düzeyindeki öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri incelenmiştir. Araştırmada tarama modellerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve araştırma amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş özel ve devlet okullarında öğrenim gören farklı okul türlerinden toplamda 402 12. sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Kökdemir (2003)’in uyarladığı “California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu “kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, betimsel ve Pearson momentler çarpımı korelasyonu kullanılmıştır. Araştırma sonunda; öğrencilerin genel eleştirel düşünme eğilimleri puanının düşük olduğu, öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri puanlarının cinsiyetlerine, okul türlerine, anne baba eğitim düzeylerine, ailelerinin genel yapısına, katılmaktan hoşlandıkları etkinliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı ancak bazı bireysel özelliklerine göre eleştirel düşünme eğilimleri puanlarının farklılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri puanları ve akademik başarı puanları arasında ise düşük negatif (r = -0,11; p

Keywords

Thinking, Critical thinking, Secondary education