İbnü’z-Zübeyr es-Sekafî’nin (v. 708/1308) Hayatı ve Surelerin Tertibi Meselesine Yaklaşımı

Year 2016, , 251 - 271, 31.12.2016

Burhan Çonkor

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.284507

Cited By: 3

Abstract

İbnü’z-Zübeyr es-Sekafî, İslam dünyasında önemli bir yere sahip olan Endülüs’te yetişmiş; kıraat, tefsir, hadis ve nahiv âlimidir. Aynı zamanda Mâlikî mezhebinin önde gelen fıkıh âlimleri arasında zikredilmektedir. Bu makalede, çok yönlü bir âlim olan İbnü’z-Zübeyr’in hayatı, ilmi kişiliği ve Kur’an surelerinin tertibine dair yaklaşımı ele alınmıştır. Kur’an’ın mushaflaşma süreci ve bu süreçte surelerin Kur’an’daki yerlerinin nasıl belirlendiği konusunda bugüne kadar yerleşmiş üç farklı yaklaşım söz konusudur. İbnü’z-Zübeyr’i bu konuda farklı kılan ise ilgili görüşlerin birleştirilebilir olduğunu savunmasıdır. O, bu konudaki görüşlerini ve görüşüne delil teşkil eden rivayetleri, ayet ve sureler arası münâsebete dair yazdığı el-Burhân adlı eserinde zikretmiştir. Müellifin bu eseri, sureler arası münasebeti ortaya koymanın yanında, surelerin tertibinin de salt bir ictihadın ürünü olmadığını göstermektedir.

Keywords

İbnü’z-Zübeyr es-Sekafî, Sûre, Tertîb, Tenâsüb, Endülüs

Ibn Al-Zubayr Al-Sakafi’s Life and His Approach to the Arrangement of the Surahs

Abstract

Ibn al-Zubayr al-Sakafi, who grew up in Andalusia, an important place in the Islamic world, is a recitation, exegesis, hadith and nahw (grammar) scholar. He is also regarded as one of the leading scholars of the Maliki school of law. This article deals with the life and scholarly personality of Ibn al-Zubayr and his approach to the arrangement and composition of the Quran surahs. There are three different approaches to the process of the Quran becoming a book and the arrangement of the surahs. What makes Ibn al-Zubayr different in this regard is his view that these three approaches can be combined. He mentioned his views and the relations that constitute evidence on this issue in his “al-Burhan” that he wrote about the relations between verses and Surahs. The author’s this work, in addition to revealing the relationship between surahs, also shows that the arrangement of the surahs are not just a product of ijtihad.

Keywords

Ibn al-Zubayr al-Sakafi, Surah, Tartib (arrangement), Tanasub (Appropriateness), Andalusia

References

• Bâkıllânî, Ebubekir b. Tayyib, Nüketü’l-İntisâr li Nakli’l-Kurân, thk. Muhammed Isâm el-Gudât, Beyrut, 1422.