Tanrı Sizi İzliyor: Tanrı’yla İlgili Kavram Çağrışımları Anonim Bir Ekonomik Oyunda Sosyal Davranışı Artırıyor

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 17, 247 - 262, 15.06.2022

Azim F. Shariff Ara Norenzayan Çevirmen: Osman Zahid Çifci

Öz

Bu yazıda, anonim diktatör oyununda dinin toplum yanlısı davranışları artırıp artırmadığını belirlemek için tasarlanmış iki deney sunmaktayız. Nötr veya hiçbir kavramın olmadığı durumların aksine Tanrı kavramının dolaylı olarak dahil edildiği durumlarda denekler tanımadıkları yabancı kişilere karşı daha fazla cömert olmaktadır. Gözlemlenen bu etki en az seküler ahlâkî kurumlarla bağlantılı düşüncelerin ön plana çıktığı zamanki kadar güçlüdür. Kendi kendine kabul edilmiş dindarlık, toplum yanlısı davranışlarla bağlantılı görünmemiştir. Bu yazıda, dinî uyarıcıların cömertlik üzerinde ideomotor etkisi olduğuna veya doğaüstü gözlemcilerin varlığı fikrini harekete geçirdiğine odaklanarak bu etkinin altında yatan farklı olası mekanizmaları tartışacağız. Daha sonra ise dini eski büyük toplumların ortaya çıkmasını kolaylaştıran bir unsur olarak kabul eden fikirlerin sonuçlarını ele alacağız.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Oyun Teorisi, Tanrı, Din-Davranış İlişkisi

God Is Watching: Priming God Consepts Increases Prosocial Behavior in an Anonymous Economic Game

Öz

We present two studies aimed at resolving experimentally whether religion increases prosocial behavior in the anonymous dictator game. Subjects allocate more money to anonymous strangers when God concepts were implicitly activated than when neutral or no concepts were activated. This effect was at least as large as that obtained when concepts associated with secular moral institutions were primed. A trait measure of self-reported religiosity did not seem to be associated with prosocial behavior. We discuss different possible mechanisms that may underlie this effect, focusing on the hypotheses that the religious prime had an ideomotor effect on generosity or that it activated a felt presence of supernatural watchers. We then discuss implications for theories positing religion as a facilitator of the emergence of early largescale societies of cooperators.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Psychology of Religion, Gamet Theory, God, Religion-Behavior Relationship