Sadeleştirilmiş Yaşam: Aristoteles’te Mimêsis ve Şiirin Tümelliği

Year 2025, Issue: 9, 1 - 27, 23.10.2025

Hakan Yücefer

https://doi.org/10.64957/nesir.1798744

Abstract

Aristoteles Poetika’nın dokuzuncu bölümünde şiirin tarihten daha felsefi ve değerli olduğunu, çünkü şiirin daha ziyade tümelleri, tarihin ise tekil olayları dile getirdiğini söyler. Bu makalenin amacı Aristoteles’in şiirin tümelliği ve felsefiliğiyle ilgili iddiasını Poetika’daki bağlamı içinde, yani iyi yazılmış bir tragedyada öykünün ya da olay örgüsünün nasıl kurulması gerektiğine ilişkin tartışma çerçevesinde ele alıp anlamaya çalışmak. Makalede önce şiirin daha ziyade tümelleri dile getiriyor olduğu fikrinin barındırdığı gerilimler ve ikincil literatürde bu gerilimlerin çözülmesi için sunulan öneriler tartışılıyor. Ardından, Aristoteles’in Poetika boyunca yaşamdan söz ederken iki farklı yaşam kavramını devreye soktuğu gösteriliyor ve şairin sayısız tekil olaydan oluşan, rastlantısallığı nedeniyle taklit edilemez olan yaşamı sadeleştirerek ikinci bir yaşam kurguladığı, öyküsünü bu sadeleştirme sayesinde inşa ettiği, şiirsel mimêsis’in konusunun da aslında bu sadeleştirilmiş yaşam olduğu savunuluyor. Şiirin tümelliği yaşamla ilgili genelgeçer hakikatleri açığa çıkarmasına değil, yaşamın sadeleştirilmesiyle inşa edilmiş, zorunlu olarak mutluluğa ya da mutsuzluğa götürecek bir olay örgüsünün karakter isimlerinin, yer ve zamanın değiştirilmesiyle farklı tekil örneklerde yinelenebilir olmasına dayanıyor.

Keywords

Aristoteles , mimesis , taklit , tragedya , olay örgüsü , tümeller

Ethical Statement

Bu çalışmada herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Supporting Institution

Bu çalışma herhangi bir finansal destek alınmadan gerçekleştirilmiştir.

Thanks

Bu çalışmanın hazırlanışı sırasında yapay zekâ destekli herhangi bir araç kullanılmamıştır. İçerik yalnızca yazar tarafından üretilmiştir.

Life Simplified: Aristotle on Mimêsis and the Universality of Poetry

Abstract

In Chapter 9 of the Poetics, Aristotle says that poetry is more philosophical and valuable than history, because it is rather concerned with the universals, whereas history tells us about the particulars. The aim of this article is to understand Aristotle’s claim about the universality of poetry within the context of the Poetics, that is, within the framework of the discussion on how the story or plot should be constructed in a successful tragedy. The article first discusses the tensions inherent in the idea that poetry rather expresses the universals, and the suggestions offered in the secondary literature to resolve these tensions. Then, it is shown that Aristotle introduces two different concepts of life when talking about life throughout the Poetics, and it is argued that the poet constructs a second life by simplifying the ordinary life, which is inimitable due to the randomness of the events that make it up. The poet builds her story through this simplification, and the universality of poetry is not based on revealing universal truths about life, but on the fact that the same plot, constructed by simplifying life, can be repeated in different cases by changing the names of the characters, places and times.

Keywords

Aristotle , mimesis , imitation , tragedy , plot , universals

Supporting Institution

This research was conducted without any financial support from funding agencies, institutions, or organizations.

Thanks

No AI-assisted tools were used in the preparation of this work. The content was entirely produced by the author.

References

• Armstrong, J. M. “Aristotle on the Philosophical Nature of Poetry.” The Classical Quarterly 48, no. 2 (1998): 447-455.
• Bostock, David. “Aristotle’s Philosophy of Mathematics.” In The Oxford Handbook of Aristotle, edited by Christopher Shields, 465-491. Oxford University Press, 2012.
• Carli, Silvia. “Poetry is More Philosophical than History: Aristotle on Mimêsis and Form.” The Review of Metaphysics 64, no. 2 (2010): 303-336.
• ———. “Poetry and historia.” In The Poetics in its Aristotelian Context, edited by Pierre Destrée, Malcolm Heath and Dana L. Munteanu, 202-223. Routledge, 2020.
• Çelik, E. Murat. “Paul Ricœur’ün Üçlü Mimesis Anlayışı ve Edebiyatın Etkileme Gücü.” Posseible 13, no. 1 (2024): 1-15.
• Çokona, Ari ve Ömer Aygün. Aristoteles. Poetika -Şiir Sanatı Üzerine-. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Çoraklı, Eyüp. Historia: Antikçağda Araştırma Fikrinin Doğuşu. Alfa, 2017.
• de Ste. Croix, G. E. M. “Aristotle on History and Poetry.” In Essays on Aristotle’s Poetics, edited by Amélie Oksenberg Rorty, 23-32. Princeton University Press, 1992.
• Destrée, Pierre. Aristote. Poétique. Flammarion, 2021.
• Dupont-Roc, Roselyne et Jean Lallot. Aristote. La Poétique. Seuil, 1980.
• Else, Gerald F. Aristotle’s Poetics: The Argument. Harvard University Press, 1957.
• Goldschmidt, Victor. Temps physique et temps tragique chez Aristote. Vrin, 1982.
• Halliwell, Stephen. Aristotle’s Poetics. The University of North Carolina Press, 1986.
• ———. “The Importance of Plato and Aristotle for Aesthetics.” Proceedings of the Boston Area Colloquium in Ancient Philosophy 5 (1989): 321-348.
• ———. The Aesthetics of Mimesis: Ancient Texts and Modern Problems. Princeton University Press, 2002.
• Heath, Malcolm. “The Universality of Poetry in Aristotle’s Poetics.” The Classical Quarterly 41, no. 2 (1991): 389-402.
• Kalaycı, Nazile. Aristoteles. Poetika. Şiir Sanatı Üzerine. Pharmakon, 2012.
• Kosman, Aryeh. “Acting: Drama as the Mimêsis of Praxis.” In Essays on Aristotle’s Poetics, edited by Amélie Oksenberg Rorty, 51-72. Princeton University Press, 1992.
• Lear, Jonathan. Aristoteles: Anlama Arzusu. Çeviren Ayşegül Yurdaçalış ve İlknur Urkun Kelso. Alfa, 2020.
• Lockwood, Thornton C. “Aristotle on the (Alleged) Inferiority of History to Poetry.” In Reading Aristotle: Argument and Exposition, edited by William Wians ve Ron Polansky, 315-333. Brill, 2017.
• Tarán, Leonardo, and Dimitri Gutas. Aristotle Poetics. Editio Maior of the Greek Text with Historical Introductions and Philological Commentaries. Brill, 2012.
• Wilson, Emily. Sokrates’in Ölümü: Kahraman, Hain, Geveze, Aziz. Çeviren Özgüç Orhan. Pinhan Yayıncılık, 2020.
• Woodruff, Paul. “Aristotle on Mimêsis.” In Essays on Aristotle’s Poetics, edited by Amélie Oksenberg Rorty, 73-95. Princeton University Press, 1992.