KUR'ÂN'I NASIL SAHİH OLARAK ANLAYIP TEFSİR ETMELİYİZ? (Tefsir Metodolojisi)

Yıl 2014, Cilt: 37 Sayı: 37, 9 - 40, 01.02.2014

Hayati Aydın

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KUR'ÂN'I NASIL SAHİH OLARAK ANLAYIP TEFSİR ETMELİYİZ? (Tefsir Metodolojisi)

Öz

Realitede dini bilgilerimizin bir çoğu mesmuata (işitmeye), mesmuatın olmadığı yerde sahih bir fehme (anlayışa) dayanmaktadır. Mesmuat tarzı dini bilgilerimizi fiziki ve geometrik bilgiler gibi laboratuarda test edebilme imkanımız yoktur. Test edebileceğimiz yegane metodumuz mesmuatın sıhhatini tespit etmektir. Nihayet İslam uleması da dini bilgileri bize naklederken bu metodu takip etmiş ve bu hususta büyük gayret ortaya koymuşlardır. Sahih bir anlayış için iki şey esastır: 1-Sözün realiteye uygun olması: Bunun için, ayetlerin kontekstini göz önüne almak, lügatlere müracaat etmek, yorumda ayetlerin zahirine ve Arapların yaygın anlayışına uygunluğunu esas tutmak gerekir. 2-Sözün realiteye uygun yorumlanması: Bu da ayetlerin kronolojisine ve evrensel karakterine dikkat etmek, Üslubü'l-Kur'ân'ı bilmek, empati yapmak, tarihi bağlama gitmektir

Anahtar Kelimeler

Mesmuat, Sahih anlayış, Kronoloji, Empati, Tarihi bağlam

Kaynakça

• Askalanî, Ahmed b. Ali İbn Hacer, Fethü'l-Barî bi'ş-Şerhi Sahihi'l- Buharî, Kahire: Dâru'd-Deyyân li't-Türâs, 1988.
• Ahmed b. Hanbel, Müsned, şrh. Ahmed Muhammed Şakir-Hamza Ahmed ez-Zeyn, Kahire: Dârü'l-Hadis, 1995.
• Beydâvî, el-Kâdi Nasiruddin, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Tevîl, (Beyza- de Şerhi). İstanbul: Hakikat Kitapevi, 1991.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. el-Muğîre, Sahîh, Riyad: Mektebetu’r-Rüşd, 2006.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsîr Tarihi, Ankara: Fecr Yayınevi, 1996.
• Darekutnî, Ali b. Ömer, Sunenü'd-Dârekutnî, thk. Hasan Abdülmünîm eş-Şelebî-Abdüllatif Hirzullah, Beyrut: Müessesetü'r-Risale, 2004.
• Dehlevi, Şah Veliyullah, el-Fevzü'l-Kebîr fi Usluli't-Tefsîr, Beyrut: Dârü'l-Beşâiri'l-İslamiyye, 1987.
• Ebu Davud, Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistanî el-Ezdî, Sünen, Beyrut: Dâru İbn Hazm, 1997.
• Ebu Hayyân el-Endülüsî, Bahrü'l-Muhit, Beyrut: Darü'l-Fikr, ty.
• Hazin, Alaaddin Ali b. Muhammed b. İbrahim, Lübâbu't-Tevîl fî Meani't-Tevîl, Beyrut: Dârü'l-Kütubi'l-İlmiyye, 1995.
• İbn Belbân, Alauddin Ali el-Fârısî, Sahîhu İbn Hibbân bi-Tertibi İbn Belbân, thk. Şuab el-Arnavut, Beyrut: Muessesetü’r-Risâle, 1993.
• İbn Manzûr, Ebü'l-Fadl Cemaleddin Muhammed, Lüsanü'l-Arab / “Y- D-Y” mad., Beyrut, Dâru İhyâi Turasi'l-Arab, 1990.
• İbn Teymiyye, Takiyuddin (1984), Dekâiku't-Tefsîr, el-Câmi' lî Tefsîri'l- İmam İbn Teymiyye, Dımaşk: Müessesetu Ulumi'l-Kur'ân.
• Kasimî, Muhammed Cemaleddin, Mehâsinu't-Te'vîl, Kahire: Dâru'l- Hadîs, 2003.
• Kurtubî, Ebu Abdillah, Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l- Kur'ân, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
• Mevsılî, Ebu Ya'la, Ahmed b. Ali el-Müsennâ, Müsnedü Ebi Ya‘lâ el- Mevsîlî, thk. Hüseyin Selim Esed, Beyrut: Dârü’l-Me’mûn li’t-Türâs, 1986.
• Müslim, Ebu’l-Huseyin b. Haccac, Sahih, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Mübarekfurî, Ebu'l-Alâ Muhammed b Abdirrahman b. Abdurrahim, Tuhfetü'l-Ahvezî bi'ş-Şerhi Camiî' t-Tirmizî, Beyrut: Dârü'l-Fikr, Ts.
• Nisaburî, Nizamuddin el-Hasan b. Muhammed b. Hüseyn, Garâibü'l- Kur'ân ve Reğâibü'l-Furkân, Beyrut: Dârü'l-Kitabi'l-İlmiyye, Ts.
• Nursi, Said, Muhakemât, İstanbul: Matabaa-i Ebuzziyâ, 1977.
• Reşit Rıza, el-Menâr, Kahire: Dârü'l-Menâr, 1947.
• Rumî, Fehd b. Abdirrahman b. Süleyman, Buhûs fî Usuli't-Tefsir ve Menâhicuhu, Riyad: Mektebetu't-Tevbe, Ts.
• Şatibî, Ebu İshak, el-Muvâfakât fî Usuli'ş-Şeriâ, Beyrut: Dârü'l-Ma'rife, 2004.
• Şevkanî, Mahammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr, Mekke: Matbaatu Mustafa el-Babî el-Halebî, 1964.
• Suyutî, Celaleddin, el-İtkân fî Ulûmi'l-Kur'ân, Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1987.
• Taberi, Ibn Cerîr, Câmiü'l-Beyân an Te'vîli'l-Kur'ân, Beyrut: Darü'l-Fikr, Ts.
• Taftezanî, Saduddin Mesud b. Ömer, Muhtasarü’l-Meânî, İstanbul: Üçler Matbaası, 1977.
• Temîmî, Ebu Ya'la, Ahmed b. Ali el-Müsennâ, el-Mevsılî, Müsnedü Ebi Ya‘lâ el-Mevsîlî, thk. Hüseyin Selim Esed, Beyrut: Dârü’l-Me’mûn li’t- Türâs,1986.
• Tirmizî, Ebu İsa Muhhamed b. İsa b. Sevre, el-Câmiü's-Sahîh, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Mısır: Mustafa el-Babî el-Halebî, 1975.
• Vahidî, Ebü'l-Hasen Ali b. Ahmed, Esbâbu’n- Nüzûl, Beyrut: Daru İbn Kesir, 1988.
• Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, İstanbul: Eser Neşri- yat, 1979.
• Zehebî, Muhammed Hüseyn, et-Tefsîr ve'l-Müfessirûn, Avand Daanesh LTD Mohammad Jaafar Saidi, 2005.
• Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf ‘an Hekâiki Ğevâmidi’t-Tenzîl, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, 1987.