HAKİKAT VE MECAZ BAĞLAMINDA İNGİLİZCE MEALLERLE İLGİLİ ANALİTİK BİR İNCELEME

Yıl 2010, Cilt: 30 Sayı: 30, 119 - 134, 01.07.2010

Abdülcelil Bilgin

Öz

Yazılı ve sözlü ürünlerde, kelime ve ifadelerin hakiki ve mecazî anlamlarıyla
karşılaşmak mümkündür. Hakikat, temel anlam; mecaz ise yan anlam demektir.
Kur’ân’da kelimelerin sadece hakiki anlamlarına değil yeri geldikçe mecazî anlamlarına
da itibar edilmiştir. Ancak, Kur’ân’daki mecazî ifadelerin başka dillere aktarılması
konusunda, yer yer çeşitli zorluklarla karşılaşıldığı da görülmektedir.
İngilizce yazılmış mealleri incelediğimizde, bu zorluğun; mütercimlerin, bir
çok yerde kelimelerdeki hakiki anlamları, mecazî anlamlara tercih etmesi şeklinde
somutlaştığını görürüz. Çalışmamıza göre, bu tür tercihlerdeki isabet oranı tartışmaya
açıktır ve tartışılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Hakikat, mecaz, İngilizce mealler, çeviri

HAKİKAT VE MECAZ BAĞLAMINDA İNGİLİZCE MEALLERLE İLGİLİ ANALİTİK BİR İNCELEME

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akk, Halid Abdurrahman, Usulu’t-Tefsir ve Kavaiduhu, Daru’n- Nefais, Lübnan, 2007.
• Ateş, Süleyman, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, Kılıç Kitabevi Yayın ve Da- ğıtım, Ankara, t.y.
• Beğavi, Ebu Muhammed el-Hüseyn b. Mes’ud, Mealimüt-Tenzil, Darü’s- Selam, Suudi Arabistan, t.y.
• Beydavi, Abdullah b. Ömer, Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Te’vil, Daru’l- Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, Lübnan, 2008.
• Bilgin, Abdulcelil, Kur’an’daki Deyimler ve Zemahşeri’nin Keşşaf’ı, Ankara Okulu Yay. , Ankara, 2008.
• ------, Kur’an’da Deyimler ve Kur’an’ın Anlaşılmasındaki Rolü, Pınar Yay. , İstanbul, 2003
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Meâl-i Âlisi, Akçağ Yay. , 1996.
• Bulaç, Ali, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı, Çıra Yay. , İstanbul, 2009.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, T.D.V, Ankara, 2006.
• Çağıl, Necdet, Din Dili ve Mecaz, İz Yay. , İstanbul, 2008.
• D.İ.B. Kur’an-ı Kerim Meali, 13. Baskı, Hazırlayan: Kurul, Ankara, 2007.
• D.İ. B, Kurul; Dini Kavramlar Sözlüğü, Ankara, 2009.
• Demirci, Muhsin, Tefsir Terimleri Sözlüğü, İFAV Yay. , İstanbul, 2009.
• -----, Tefsir Usûlü, İFAV, İstanbul, 2003.
• Derveze, İzzet, Kur’ânü’l-Mecid, Çev. :Vahdettin İnce, Ekin Yay. İstanbul, 1997.
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yay. , Ankara, 2002.
• Enis, İbrahim, Dilaletü’l-Elfaz, Mektebetü’l-enclu el-Mısriyye, Mısır, 1993.
• es-Salih, Subhi, Mebahis fi Ulumi’l-Kur’ân, Beyrut, 1985.
• es-Suyutî, Celalüddin Abdurrahman Ebibekr, el-İtkan Fi Ulumi’l-Kur’ân, Tahk. : Muhammed Salim Haşim, Daru’l- Kutubi’l İlmiye, Lübnan, 2007.
• el-Kattan, Manna’, Mebahis fi Ulumi’l-Kur’ân, Lübnan, 1998.
• et-Taberî, Muhammed İbn-i Cerir, Camiü’l-Beyan fi Te’vili’l-Kur’ân, Daru’l Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 2009.
• ez-Zemahşeri, Ebu’l-Kasım Muhammed b. Ömer, el-Keşşaf’an-Hakaiki’t- Tenzil ve ‘Uyuni’l-Ekavil fi Vucuhi’t-Te’vil, Tahkik ve Tahric: Adurrezak el-Mehdi, Dar-u İhya-i Turasi’l-Arabî, Beyrut, 1997.
• ----, Carullah Ebi’l-Kasım Mahmud b. Ömer, Esasu’l-Belağa, Daru’n- Nefais, Beyrut, 1992.
• ez-Zerkeşi, Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, el-Burhân fi Ulumi’l-Kur’an, tahk. : Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, el-Mektebetu’l-Asriyye, Lübnan, 1972.
• İbn-i Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Muhtasar, Tahk. : Mu- hammed Ali Sabûnî, Daru’l-Kalem, Lübnan, 1986.
• İbn-i Manzur, Ebu’l-Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mükerrem, Lisanu’l- Arab, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1994.
• Jones, Gordon ve arkadaşları, İngilizce Türkçe Fono Büyük Deyimler Sözlüğü, Fono Yay. İstanbul, 2002.
• Karagöz, Mustafa, Dilbilimsel Tefsir ve Kur’ân’ı Anlamaya Katkısı, Ankara Okulu Yay. , Ankara, 2010.
• Kasımî, Cemaleddin, Tefsir İlminin Temel Meseleleri, Çev. :Sezai Özel, İz Yay. , İstanbul, 1990.
• Kılıç, Sadık, Kur’ân: Dildeki Sonsuz Mucize, Gelenek Yay. , İstanbul, 2003.
• Koçyiğit, Talat, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, Kılıç Kitabevi, Ankara, 1993. Kur’ân-ı Kerim.
• Okiç, M. Tayyib, Tefsir ve Hadis Usulünün Bazı Meseleleri, Nun Yay. , İs- tanbul, 1995.
• Öndoğan, Erdem, İngilizce-Türkçe Deyimler Sözlüğü, İnkılâp, İstanbul, 2006.
• Öztürk, Mustafa, Kur’ân Dili ve Retoriği, Kitabiyât, Ankara, 2002.
• Öztürk, Yaşar Nuri, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, Yeni Boyut, İstanbul, 2008.
• Paçacı, Mehmet, Kur’ân’a Giriş, İsam Yay. İstanbul, 2006
• Sabuni, M. Ali, Safvetu’t-Tefasir, Terc. : Sadreddin Gümüş, Nedim Yılmaz, Yeni Şafak, İstanbul, 1995.
• Spears, A. Richard-Kirkpatrik, Betty, İngilizce Deyimler Sözlüğü, NTC, Publishing Group, Çev, : Alfa çeviri grubu, Alfa Yay. , İstanbul-Bursa, 2003.
• Tuğlacı, Pars, İngilizce-Türkçe Deyimler Sözlüğü, İnkılâp, İstanbul, 2002.
• Yavuz, Ömer Faruk, Kur’ân’da Sembolik Dil, Ankara Okulu, Ankara, 2006.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Muhtasar Hak Dini Kur’an Dili Meal- Tefsir, Haz. Ve Notl. : Ertuğrul Özalp, İşaret Yay. , İstanbul, 2006.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Kur’ân-ı Kerîm ve Meâli (Haz. ve Notl. : Dücane Cündioğlu), İslamoğlu Yay. , İstanbul, 1993.