Hemşirelerde Ötanazi, Ölüm ve Ölümcül Hastaya Yönelik Tutumlar ile Dini Yönelim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 11, 31.08.2025

Mehmet Salih Yıldırım , Metin Yıldız , Yakup Sarpdağı , Fehim Korkmaz

Öz

Bu araştırma, hemşirelerde ötanazi, ölüm ve ölümcül hastaya yönelik tutumlar ile dini yönelim arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte planlanan bu araştırma, Ocak 2022-Eylül 2022 tarihleri arasında Ağrı Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, Ötenazi, Ölüm ve Ölümcül Hastaya Yönelik Tutum Ölçeği (ÖYTÖ) toplam puanı ile dini yönelim ölçeği toplam puanı arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. (p<0.05). Bu çalışmanın farklı din ve gruplarda da yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dini yönelim , Ölüm , Ölümcül hasta , Ötenazi

Investigation of the Relationship Between Euthanasia, Death and Attitudes Towards the Fatal Patient and Religious Orientation in Nurses

Öz

This research was conducted to examine the relationship between euthanasia, death and attitudes towards a fatal patient and religious orientation in nurses. This research, which is planned as a descriptive-correlational type, was carried out between January 2022-September 2022 in Ağrı Training and Research Hospital and Van Training and Research Hospital. According to the findings obtained from the study, a positive statistically significant relationship was found between the total score of Attitude Scale towards Euthanasia, Death and Fatal Patient (ASTD) and the total score of religious orientation scale. (p<0.05). It is recommended that this study be conducted in different religions and groups.

Anahtar Kelimeler

Religious orientation , death , fatal patient , euthanasia

Kaynakça

• Akın, B. (1996). Selçuk Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde çalışan hemşirelerin ölümcül hastaya yaklaşımlarının incelenmesi [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi].
• Ay, M. A. (2013). Hemşirelerin ölüm, ölümcül hasta ve ötenaziye ilişkin tutumları [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Aybar, D. Ö., & Kılıç, S. P. (2020). Bir üniversite hastanesinde çalışan yoğun bakım hemşirelerinin karşılaştıkları etik sorunların stres düzeylerine etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 29-35. https://doi.org/10.33631/duzcesbed.512205
• Bakan, A. B., & Yıldız, M. (2021). An investigation of the relationship between intercultural sensitivity and religious orientation among nurses. Journal of Religion and Health, 60(1), 1-10. https://doi.org/10.1007/s10943-020-01007-6
• Dan, B. (2015). End‐of‐life management in children. Developmental Medicine & Child Neurology, 57(8), 688-688. https://doi.org/10.1111/dmcn.12834
• Dowbiggin, I. (2003). A merciful end: The euthanasia movement in modern America. Oxford University Press. Elçioğlu, Ö. Ş., Gündüz, T., & Köşgeroğlu, Ö. G. N. (1994). Tıp, hukuk ve etik açıdan euthanasia. Turkiye Klinikleri Journal af Medical Ethics-Law and History, 2(2), 64-70.
• Eşel, E. (2005). Kadın ve erkek beyninin farklılıkları. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 15(3), 17.
• Gültekin, M. (2014). Bilimsel araştırmalarda kadın-erkek farklılıkları. Bursa: Aile Akademisi Derneği.
• Gürkan, A., Babacan Gümüş, A., & Dodak, H. (2011). Öğrenci hemşirelerin terminal dönem hasta sorunları hakkındaki görüşleri: Hemşirelik girişimleri, hasta hakları ve etik sorunlar kapsamında bir inceleme. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 2-12.
• Güven, K. (2000). Kişilik hakları ve ötanazi. Nobel Yayın Dağıtım. İnce, F. (2014). Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerde ölüm kavramı ve ölüm kaygısının araştırılması [Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi].
• İnceoğlu, S. (1997). Yaşama hakkı karşısında ötanazi [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi].
• İnci, F., & Öz, F. (2009). Effects of death education on nurses' death anxiety, depression regarding death, and attitudes towards the dying patient. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(4), 253.
• Kara, B. B., & Günay, O. (2017). Orta Anadolu Bölgesi’ndeki beş ilde çalışan yoğun bakım hemşirelerinin ötanazi ile ilgili bilgi ve tutumları. Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Dergisi, 8(3), 77. https://doi.org/10.5152/dcbybd.2018.1558
• Kara, N. (2002). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ölüme ilişkin duygu ve düşüncelerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi].
• Karaarslan, B., Uysal, C., Atan, Y., Tataroğlu, Z., Bozkurt, İ., Çelepkolu, T., ... & Gören, S. (2014). Hemşirelerin çalıştıkları bölümlere göre ötanazi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi, 41(4), 700-706. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2014.04.0503
• Karahisar, F. (2006). Ölümcül hasta, hemşire ve hekimlerin ölüm ve ötenaziye ilişkin görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi].
• Kavas, M. V., Öztuna, D., Çelebi, N. N., Selvi, H., Sayar, D., & Akaslan, A. (2012). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde ölüm ve ölümcül hastadan kaçınıcı tutum düzeyleri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 65(01), 19-31.
• Kumaş, G. (2005). Adana ilindeki çeşitli hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ötanazi hakkındaki düşünceleri [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi].
• Mallory, J. L. (2003). The impact of a palliative care educational component on attitudes toward care of the dying in undergraduate nursing students. Journal of Professional Nursing, 19(5), 305-312. 5. https://doi.org/10.1016/S8755-7223(03)00094-2
• Mayda, A. S., Özkara, E., & Çorapçıoğlu, F. (2005). Attitudes of oncologists toward euthanasia in Turkey. Palliative & Supportive Care, 3(3), 221-225. https://doi.org/10.1017/S1478951505050340
• Onay, A. (2000). Religious attitudes and Muslim identity, with reference to Turkish university students [Doctoral dissertation, University of Leeds].
• Öz, F. (1998). Ötenazi. Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik, 6(1), 40-47.
• Özaltay, B. (1996). Ötanazi ve getirdiği etik sorunlar [Tıpta uzmanlık tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Özdemir, Z., & Çelik, S. Ş. (2010). Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ölüm sürecinde olan hastaların bakımına yönelik uygulamaları. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 2(1), 32-41.
• Özen, M., & Şahin, M. E. (2010). Ötanazi. Ankara Barosu Dergisi, 4.
• Rooda, L. A., Clements, R., & Jordan, M. L. (1999). Nurses' attitudes toward death and caring for dying patients. Oncology Nursing Forum, 26(10), 1683-1687. PMID: 10573685.
• Sezer, S., & Pelin, S. A. Y. A. (2009). Gelişimsel açıdan ölüm kavramı. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 151-165.
• Şenol, S., Devrimci Özgüven, H., Dağ, I., Oğuz, Y. (1996). Hekimler için ötenazi, ölüm ve ölümcül hastaya ilişkin tutum ölçeği. 3PDergisi, 4(3), 185-190.