Sağlık Göstergeleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği

Year 2013, Volume: 6 Issue: 1, 163 - 172, 01.04.2013

Ahmet Ay Oktay Kızılkaya Emrah Koçak

Abstract

For endogenous growth theories, human capital is accepted as a significant determinant for economic growth. Human capital is determined by improvements in education and health. This paper aims to investigate the effects of health indicators on economic growth in Turkey. In the study, health institutions that have beds and health institutions do not have beds and number of people per health officer were used as health indicators. The results indicate that there is a positive relation, apart from a variable, between health indicators and economic growth in Turkey.

Keywords

Health, Economic Growth, Turkey, Unit Root Test, Cointegration Test

Sağlık Göstergeleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği

Abstract

İçsel büyüme teorilerinde, beşeri sermaye ekonomik büyümeyi belirleyen önemli bir faktör olarak değerlendirilmektedir. Beşeri sermaye ise eğitim ve sağlık alanındaki gelişmeler tarafından belirlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de sağlık göstergelerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışmada sağlık göstergesi olarak yataklı ve yataksız sağlık kurumu sayısı ile sağlık memuru başına düşen kişi sayısı kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de sağlık göstergeleri ile ekonomik büyüme arasında –bir değişken hariç- pozitif ilişki vardır. Anahtar Sözcükler: Sağlık, Ekonomik Büyüme, Türkiye, Birim Kök Testi, Eşbütünleşme Testi Jel Kodu: I15 THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH INDICATORS AND ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF TURKEY ABS For endogenous growth theories, human capital is accepted as a significant determinant for economic growth. Human capital is determined by improvements in education and health. This paper aims to investigate the effects of health indicators on economic growth in Turkey. In the study, health institutions that have beds and health institutions do not have beds and number of people per health officer were used as health indicators. The results indicate that there is a positive relation, apart from a variable, between health indicators and economic growth in Turkey.

Keywords

Sağlık, Ekonomik Büyüme, Türkiye, Birim Kök Testi, Eşbütünleşme Testi

References

• ASLAN, Alper ve Kula, Ferit (2010), “Kamu Sektör Büyüklüğü- İşsizlik İlişkisi: Abrams Eğrisi’nin Türkiye Ekonomisi İçin Testi”, Maliye Dergisi, (159); 155-166.
• AY, Ahmet ve Yardımcı, Pınar (2006), “Türkiye’de Fiziksel ve Beşeri Sermaye Birikimi İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Var Modeli İle Analizi (1950-2000)”, Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi; 491-502.
• AY, Ahmet ve Yardımcı, Pınar (2008), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimine Dayalı Ak Tipi İçsel Ekonomik Büyümenin Var Modeli İle Analizi (1950-2000)”, Maliye Dergisi, (155); 39-55.
• BHARGAVA, Alok , Jamison, Dean T., Lau, Lawrence ve Murray, Cristopher JL. (2001), “The Modeling the Effects of Health on Economic Growth”, Journal of Healts Economics, (20); 423-440.
• BLOOM, David E., Canning, David ve Sevilla, Jaypee (2001), “The Effect of Health on Economic Growth: Theory and Evidence”, NBER, Working Paper Series, No. 85
• BREMPONG, Kwabena G. ve Wilson, Mark (2003), “Health Human Capital and Economic Growth in Sub-Saharan African and OECD Countries”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 1-25.
• CHAKRABORTY, Shankha (2003), “Endegoneous Lifetime and Economic Growth”, Journal of Economic Theory, 1-18.
• DICKEY, David A., ve Wayne A. Fuller (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, (74); 427 – 431.
• DICKEY, David A., ve Wayne A, Fuller (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, (49); 1057-1072. ENGLE, Robert ve Granger, Clive (1987), “Co-integration and Error-correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, (55); 251-276.
• GRANGER, Clive W.J. ve Newbold, Paul (1974), “Spurious Regressions in Economics”, Journal of Econometrics, (2); 111-120.
• GUJARATI, Damodar N. (2006), “Temel Ekonometri, (Çev: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen)”, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• JOHANSEN, Soren (1988), “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, (12); 231-254.
• JOHANSEN, Soren ve Juselius, Katarina (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration –with Application to The Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, (52); 169-210.
• JOHANSEN, Soren (1995), “Likelihood–Based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models”, Oxford University Press, New York.
• KAR, Muhsin ve Ağır, Hüseyin (2003), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 181-190.
• KARAGÜL, Mehmet (2002), “Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Türkiye Boyutu”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 37, Ankara.
• KENNEDY, Peter (2006), “Ekonometri Kılavuzu (5. Baskı). (Çevirenler: Muzaffer Sarımeşeli, Şenay Açıkgöz)” Ankara: Gazi Kitabevi.
• MADDALA, G. Soundalyarao (1992), “Introduction to Econometrics”, New York: Macmillan Publishing Company.
• MAYER, David (2001), “The Long-Term Impact of Health on Economic Growth in Latin America”, World Development, (29); 1025-1033.
• PHILLIPS, Peter C. B. ve Peron, Pierre (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika (75); 335-346.
• SAB, Randa ve Stephen Smith (2001), “Human Capital: International Evidence”, IMF Working Paper, (32); 2-33.
• SEVÜKTEKİN, Mustafa ve Nargeleçekenler, Mehmet (2010), “Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• SMITH, Adam (2006), “Ulusların Zenginliği 1, (Çev.:Metin Saltoğlu), Palme Yayıncılık, Ankara.
• ŞİMŞEK, Muammer ve Kadılar, Cem (2010), “Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, (1); 115-140.
• TABAN, Sami (2006), “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Sosyoekonomi, 31-46.
• TABAN, Sami ve Kar, Muhsin (2006), “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969-2001, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1); 159-181.
• TARI, Recep (2002), “Ekonometri”, İstanbul: Alfa Yayınları.
• YETKİNER, İ. Hakan (2006), “Sağlık ile Büyüme”, EGE Akademik Bakış, Cilt 6, (2); 83