TÜRKİYE’DE EĞİTİM-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

Year 2016, Volume: 9 Issue: 3, 223 - 238, 28.07.2016

Tuncer Gövdeli

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de eğitim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki 1923 ile 2014 dönemi için incelenmiştir. Bu amaçla, ilk olarak değişkenlerin birim kök içerip içermediği analiz edilmiştir. Kullanılan geleneksel birim kök testleri ve yapısal kırılmaya izin veren birim kök testlerine göre seriler I(1)’dir. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisini test etmek için çoklu yapısal kırılmalara izin veren Maki (2012) Eşbütünleşme Testi kullanılmıştır. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunduktan sonra, FMOLS Eşbütünleşme Katsayı Tahmincisi kullanılmıştır. Son olarak Hacker ve Hatemi (2006) Bootstrap Nedensellik analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucu, eğitim göstergeleriyle ekonomik büyüme arasında uzun dönemli ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. İlköğretimde, lisede ve üniversitede okuyan öğrenci sayısı ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemde pozitif ilişki vardır. Ayrıca, nedensellik analizinin sonuçlarına göre, ilköğretimde okuyan öğrenci sayısından ekonomik büyümeye doğru ve ekonomik büyümeden lisede okuyan öğrenci sayısına doğru tek yönlü nedensellik ilişki tespit edilmiştir.

Keywords

Eğitim, Ek onomik Büyüme, Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Testi, Türkiye

References

• Akçacı, T. (2013). Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79.
• Akgül, I., & Koç, S.Ö. (2011). Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim ve Büyüme İlişkisi: Eşik Otoregresif Yaklaşım. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 1-36.
• Altıntaş, H., & Çetintaş, H. (2010). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi: 1970-2005. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 33-56.
• Barutçugil, İ. (1989). Cumhuriyetten Bu Yana Türkiye Ekonomisinin Gelişimi ve Geleceğe Bakış. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayını.
• Carrion-i-Silvestre, J. L., Kim, D., & Perron, P. (2009). GLS-based unit root tests with multiple structural breaks under both the null and the alternative hypotheses. Econometric theory, 25(06), 1754-1792.
• Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M., & Meçik, O. (2013). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: 1923-2011 (Kantitatif bir yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21).
• Çoban, O. (2004). Beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (30), 131-142.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
• Erdoğan, S., & Yıldırım, D. Ç. (2009). Türkiye’de eğitim–iktisadi büyüme ilişkisi üzerine ekonometrik bir inceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(2).
• Eriçok, R. E., & YILANCI, V. (2013). Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1).
• Hatemi-J, A. (2003). A new method to choose optimal lag order in stable and unstable VAR models. Applied Economics Letters, 10(3), 135-137.
• Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Kalkınma Bakanlığı. (2015). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 1950-2014. (http://www.kalkinma.gov.tr/).
• Karataş, M., & Çankaya, E. (2011). Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 105-124.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P. C., Schmidt, P., & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root?. Journal of econometrics, 54(1), 159-178.
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2004). Minimum LM unit root test with one structural break. Manuscript, Department of Economics, Appalachian State University, 1-16.
• Lumsdaine, R. L., & Papell, D. H. (1997). Multiple trend breaks and the unit-root hypothesis. Review of Economics and Statistics, 79(2), 212-218.
• Maki, D. (2012). Tests for cointegration allowing for an unknown number of breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.
• Mercan, M., & Sezer, S. (2014). The Effect of Education Expenditure on Economic Growth: The Case of Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 925-930.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2015). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2014-2015. Nisan 2015.
• Özsoy, C. (2009). Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Var Modeli ile Analizi. The Journal of Knowledge Economy and Knowledge Management, 4, 71-83.
• Pamuk, M., & Bektaş, H. (2014). Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 2(2), 77-90.
• Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1361-1401.
• Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Sari, R., & Soytas, U. (2006). Income and Education in Turkey: A multivariate analysis. Education Economics, 14(2), 181-196.
• Schmidt, P., & Phillips, P. C. (1992). Lm Tests For a Unıt Root in The Presence of Determınıstıc Trends. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54(3), 257-287.
• Şimşek, A. (1999). Türkiye'de mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması. İstanbul: TÜSİAD.
• Tansel, A., & Gungor, N. D. (1997, May). The Educational Attainment of Turkey's Labor Force: A Comparison Across Provinces and Overtime. In Economic Research Forum Working Papers (No. 9706).
• Taş, U., & Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de eğitimin kalkınma üzerindeki rolü ve eğitim yatırımlarının geri dönüş oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1).
• Turan, Z. (2011). Dünyadaki ve Türkiye’deki Krizlerin Ortaya Çıkış Nedenleri ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 56.
• TÜİK. (2014). İstatistik göstergeler 1923-2013. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası Yayın No: 4361, Ankara.
• TÜSİAD. (2004). Türkiye Ekonomisi 2004. Yayın No. TÜSİAD-T/2004-12-384.
• Uygun, S. (2003). Türkiye’de Dünden Bugüne Özel Okullara Bir Bakış (Gelişim ve Etkileri). Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 36(1-2).
• Yaylalı, M., & Lebe, F. (2011). Beşeri sermaye ile iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin ampirik analizi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 23-51.
• Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.