TEKNOLOJİK YETKİNLİK ÇAĞINDA GAZETECİLİK: ETKİLİ BİR MESLEĞİN KÖR NOKTALARI VE BAZI SINIRLILIKLAR

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 15, 13.12.2016

Hüseyin Köse

Öz

Dijital medya çağının geleneksel gazetecilik pratiklerinde neden olduğu dönüşümler, temelde teknolojiekoloji
geriliminin kaçınılmaz sonuçlarından birisidir. Söz konusu gerilim, Joshua Meyrowitz'den -ilk
dönemindeki- Marshal McLuhan'a kadar aşağı yukarı pek çok iletişim düşünürü tarafından özellikle
medyum kuramı çerçevesinde formüle edilmiş uğursuz iddialar dizisini içerir. Özünde toplumsal gerçeklik
algısının aracın (medium) içeriğinden ziyade aracı oluşturan sosyo-kültürel ve teknolojik çevrenin doğası
tarafından biçimlendirildiği görüşüne dayanan söz konusu iddialar, toplumsal sistemde birbirinden farklı
düşünce yapılarının egemen oluşunu farklı bilgi/iletişim teknolojilerinin ortaya çıkışıyla açıklar. Ne var ki,
eskinin sözlü kültürel geleneğinin dolaysız mirası olan düşünme biçimlerini ve toplumsal alışkanlıklarını
bir daha geri dönmemecesine yerinden eden de yine aynı teknolojik gelişmelerdir Başka bir deyişle, iletişim
kapasitesinin teknik gelişimi, paradoksal biçimde iletişim kurma yetisindeki körelmeleri de beraberinde
getirir. Bu süreçte, nicelikten kazanan, nitelikten kaybeder. İletişimsel yoğunlaşma, her açıdan insanlar
arasındaki duygusal ve psikolojik mesafenin kapanmasına değil, daha da artmasına yol açar. Yeni medya
biçimlerinin neden olduğu bireyselleşme kültürü bile, insanlar arası kolektif iletişimsel eylemlerin ve ortak
deneyim alanlarının gerilemesiyle sonuçlanır, vs. Bu çalışmada, özetle, teknolojik gelişmeyle birlikte
ortaya çıkan birtakım beceri ve yeti kazanımlarının geleneksel gazetecilik uygulamalarında yol açtığı bazı
sorunların kavramsal açıdan eleştirel bir analizi yapılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeni medya, dijital gazetecilik, teknolojik yetkinlik, meslek etiği, gazetecilik eğitimi

Kaynakça

• Bauman, Z, ve David L., (2013). Akışkan Gözetim, Çev. Elçin Y., İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Binark, M., (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorunlar ve Yöntem Sorunu”, Mutlu, B., (der.) Yeni Medya Çalışmaları içinde, Ankara: Dipnot Yayınları, 21-44.
• Binark, M. ve Günseli B., (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik, İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Büyüksaraç, B., (2014). "Prosumer Kadınlar ve Kendin Yap (Diy) Bloglarında Üretim ve Tüketim Pratikleri", İdil S., (ed.) Yeni Medya Çalışmaları içinde, İstanbul: Literatürk Yayınları, 51-98.
• Farelly, E., (2015). Mutluluğun Sakıncaları, Çev. Erdem G., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hepp, A., (2015). Medyatikleşen Kültürler, Çev. Çiğdem B.-Elif P.D., Ankara: Dipnot Yayınları.
• Kara, H., (2005). "Bilgisayar/İnternet Teknolojisi ve Değişen Gazetecilik", Sevda A., (der.) Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya içinde, İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, 97-139.
• Karaduman, M., (2005). "İnternet ve Gazetecilik", Sevda A., (der.) Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya içinde, İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, 141-153.
• Moressi, E., (2003). Haber Etiği, Çev. Fırat G., Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Pavlik, J.V., (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik, Çev. Berrin K.-Müge D., İstanbul: Phoenix Yayınları.
• Peker, A., (2016). “Troller, Botlar, Astroturf: Sosyal Medyanın Anti-Sosyal Yüzüyle Baş Etme Rehberi”, Birikim, Şubat 2016, 322, 22-26.
• Toruk, İ., (2008). Gutenberg’den Dijital Çağa Gazetecilik, İstanbul: Literatürk Yayınları.
• Törenli, N., (2005). Yeni Medya Yeni İletişim Ortamı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tuncel, S. H., Kara, H., (2005). "Yeni İletişim Teknolojilerinde Yöndeşme ve Yerel Medya", Sevda A., (der.) Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya içinde, İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, 91-96.
• Tutal, N., (2014). Küresel İletişim, İstanbul: Ekslibris Yayıncılık.
• Uzun, R., (2007). İletişim Etiği, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Zizek, S., (2002). Kırılgan Temas, Çev. Tuncay B., İstanbul: Metis Yayınları.