YENİ DÜNYA DÜZENİNDE KAOS: ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 0 - 0, 02.01.2023

Merve Karavar

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1160377

Öz

Ülkelerin sahip oldukları jeopolitik durum, siyasi yapısı, ekonomik durumu, rejimi, diğer ülkelerle olan ilişkilerinde önemli rol oynamaktadır. Gelişen teknoloji ile ülkeler arası bağlantı daha kolay sağlanmakta ve fikirler sınır ötesine geçmektedir. Aynı zamanda teknolojik gelişmelerle belirsizlik üretilmekte ve bir güvensizlik ortamı meydana gelmektedir. Bir ülkede yaşanan herhangi bir problem/sorun kelebek etkisiyle diğer ülkelerde baş gösterebilmektedir. Dolayısıyla günümüzde yaşanan sorunlara bakıldığında Lorenz’in ifade ettiği gibi “kelebek etkisi” belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu durum başlangıç noktasına hassas bağlılığı ifade eder. Başlangıç noktasında olan en küçük değişiklik sonuçlarda da değişikliklere yol açmaktadır. Kaos, hayatımızın her alanında vardır ve bununla yaşamak yeni normallik olarak ortaya çıkmaktadır. Bu noktada önemli olan oluşabilecek kaos durumlarını yönetebilmektir. Bu çalışmada, kaos teorisinden bahsedilmiştir. Aslında her olayın bir başlangıcı olduğu ve rastlantısal olmayan gerçekliklerin de bilimde değişikliklere neden olduğu görülmektedir. Bu bağlamda kaos, sadece bilimde değil, hayatımızın içinde de yer alan olasılık noktasına yer verilmiştir. İncelenen olayların çıkış noktaları politik durumlar olmasına rağmen protesto hareketleriyle sınırlarının ötesine geçerek, başka ülkelerde çok başka boyutta kendini gösterdiği görülmüştür. Bu olaylar kelebek etkisini, belirsizlik ilkesini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

kaos teorisi, kelebek etkisi, belirsizlik

Kaynakça

• Altun, A, S. (2001), Kaos ve Yönetim, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sayı. 28
• Bauman,, Z. (2000), Siyaset Arayışı, İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Biçici, F. (2016). Kaos Teorisi, Determinizm ve Yeni Bilim Paradigması Sürecinde Sosyal Bilimler ve Turizm Araştırmaları Açısından Önemi, Turizm Akademik Dergisi, 3 (1), (sf. 29-38).
• Cartwright, T. J. (1991). Planning and Chaos Theory. Journal of the American Planning Association, 57(1), 44–56.
• Cox, R. W. (1992). Multilateralism and world order. Review of International Studies, 18(02), 161–180.
• Ertürk, A. (2012), Kaos Kuramı: Yönetim ve Eğitimdeki Yansımaları, Cilt:20 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi, (s.849-868).
• Gleick, J. (2005), Kaos, Yeni Bir Bilim Teorisi, Çev. Fikret Üçcan, Ankara: TÜBİTAK.
• Koçak, K. (2000), Kaos ve Atmosfer, İstanbul: İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi, (sf. 94-97).
• Köni, H. (2016), Kaos Batı Hakimiyetinin Çöküşü, İstanbul: Onsekiz Saniye Yayınları.
• Kurtoğlu, R. (2015), Küresel Hegemonya Savaşları İklim-Su ve Gıda, Ankara: Orion Kitabevi.
• Lazar, A., & Lazar, M. M. (2004). The Discourse of the New World Order: “Out-Casting”the Double Face of Threat. Discourse & Society, 15(2-3), 223–242.
• Levy, D. (2007). Chaos theory and strategy: Theory, application, and managerial implications. Strategic Management Journal, 15(S2), 167–178.
• Lorenz, E. N. (2005), The Essence Of Chaos, The name of University College London (UCL).
• Orhan, D, D. (2013), Ortadoğu’nun Krizi: Arap Baharı ve Demokrasinin Geleceği, Ankara: Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1-2), (sf.17-29).
• Pryor, R. G. L., & Bright, J. (2003). The Chaos Theory of Careers. Australian Journal of Career Development, 12(3), 12–20.
• Ruelle, D. (1994), Rastlantı ve Kaos, Çev. Deniz Yurtören, Ankara: TÜBİTAK.
• Rupert, M. (2001). Ideologies of Globalization Contending Visions of a New World Order. Taylor & Francis e-Library: London. Smıth, L. (2014), Kaos, Çev. Hakan Gür, Ankara: Dost Yayınevi.
• Ural, Ş. (2007), Süleyman Demirel Üniversitesi, Felsefe Bölümü, Konuşma Metni, (sf: 101-111).
• Yıldız, N. (2013), Aşk Yüzyılı Bitti Aşk’ta, İş’te, Siyaset’te Yeni Zamanlar, (6.Baskı), İstanbul: DK Yayınları.
• Zafer, C. (2021). Yeni dünya düzeninin oluşumu: Ekonomik ve sosyolojik anlamda yeni dünya düzeninin etkileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 661-682.