Cumhuriyet dönemi Ula’nın sosyo-ekonomik yapısı

Year 2020, Issue: 5, 33 - 49, 30.12.2020

Bayram Akça

Abstract

Bu makalede, Ula isminin nereden geldiği belirtildikten sonra sırasıyla ilçenin ilkçağ, Ortaçağ ve Osmanlı Devleti dönemindeki tarihinin yanı sıra Milli Mücadele dönemindeki tarihi ele alınmıştır. İlçenin coğrafi konumunu içeren bölümde, ilçenin dağları, akarsuları, iklimi, bitki örtüsü ve ovaları irdelenmiştir. İlçenin idari yapısı ve nüfusun ele alındığı kısımda, ilçeye bağlı köylerin isimleri ve bu köylerde oturan sakinlerin sayısı ayrıntılı olarak ele alınmıştır. İlçenin belediyesi ve hizmetleri bölümünde, belediyenin tarihçesi, geçmişten günümüze seçilen belediye başkanlarının isimleri ve belediyenin su, elektrik, aydınlatma, temizlik, mezbaha, mezarlık gibi hizmetleri ayrıntılı olarak ortaya konulmuştur. İlçenin sağlık bölümünde, ilçedeki genel sağlık durumu ve halkı en çok etkileyen sıtma ile mücadele ele alınmıştır. İlçede spor bölümünde, ilçede kurulan spor kulüpleri ile bunların sportif faaliyetleri ortaya konmuştur. İlçenin eğitim durumu bölümünde, Osmanlı Devleti’nin son dönemi ve Cumhuriyet Dönemi’nde ilçe merkezi ve bağlı köylerinde bulunan ilkokullar ile ortaokulun tarihçesi ve öğrenci ve öğretmen durumu irdelenmiştir. İlçede ekonomik durum bölümünde ekim alanları ve buradan elde edilen ürün miktarı üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda tütün üretimi, meyve üretimi, hayvancılık ve hayvan ıslahı ele alınmıştır. Ula İlçesi’ndeki sanayi bölümünde, el tezgâhlarına dayanan sanayi kısmında kunduracılık, terzilik, kalaycılık, dokumacılık, semercilik gibi kol gücüne dayanan ve ahilik kültürünü yaşatan meslekler ele alınmıştır. Son olarak da ekonomik faaliyetler ile ilgili kurum ve kuruluşlar adlı bölümde ise, ilçede İkinci Dünya Savaşı döneminde dokumacılığı geliştiren ve yaygınlaştıran bir kurum olan Yeşil Ula Dokumacılar Küçük Sanat Kooperatifi irdelenmiştir. Sonuç olarak küçük bir Anadolu kasabası olan Ula’nın Cumhuriyet Dönemi idari yapısı, belediye hizmetleri, sağlık ve eğitim durumu ve üretim yapısındaki değişimler ve bu değişimlerin geleneksel yapıyı nasıl yok ettiği ortaya konulmuştur.

Keywords

Ula,, Tarihçe,, Belediye

The socio-economic structure of Ula during the republic period

Abstract

In this article, after mentioning where the name Ula came from, the history of the district during the ancient period, Middle Ages, the Ottoman Empire Period and the War of Independence in a sequence have been discussed. In the section containing the geographical location of the district, the mountains, streams, climate, vegetation and plains of the district have been examined. In the section where the administrative structure of the district and the population are discussed, the names of the villages of the district and the number of residents living in these villages have been discussed in detail. In the section of the municipality and services of the district, the history of the municipality, the names of the mayors selected from the past to the present, and the services of the municipality such as water, electricity, lighting, cleaning, slaughterhouse and cemetery have been presented in detail. In the Health section of the district, the general health status in the district and the fight against malaria that affects the public the most have been discussed. In the sports section of the district, the sports clubs established in the district and their sporting activities have been presented. In the education status section of the district, the history of the primary schools and secondary schools in the district center and its affiliated villages in the last period of the Ottoman Empire and the Republic Period, and the status of students and teachers have been examined. In the economic situation sections of the district; the cultivation areas in the district and the amount of products obtained from there, tobacco production, fruit production, animal husbandry and animal breeding have been discussed and in the industrial section of the Ula District, in the industrial section based on hand looms, the professions based on arm power such as shoemaking, tailoring, tinning, weaving, saddle making, which kept the ahi culture alive. And finally, in the section titled institutions and organizations related to economic activities, the Green Ula Weavers Small Art Cooperative, an institution that developed and expanded weaving in the district during the Second World War, has been examined. As a result, the changes in the administrative structure of Ula, a small Anatolian town during the Republic period, those in its health and education status, those in its municipal services, those in its production structure, and how these changes destroyed its traditional structure have been put forward.

Keywords

Ula,, Municipality,, Brief History.

References

• Akça, Bayram, (2002). Sosyal-Siyasal ve Ekonomik Yönüyle Muğla (1923-1960), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Akça, Gürsoy, (2003). Ahilik Geleneği ve Günümüz Fethiye Esnafı, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Aker, Şefik, (1937). İstiklal Harbinde Aydın Milli Cidali ve 57. Tümen, Cilt. 3, İstanbul: Askeri Matbaa.
• Akkoyun, Turan, (Ağustos 1993). Milli Mücadele’de Nazilli Kongreleri ve Nazilli Heyet-i Milliyesi, Türk Yurdu, Cilt.13, S. 72, s. 34- 39.
• Albayrak, Mustafa, (1998). Milli Mücadele Dönemi’nde Batı Anadolu kongreleri, ( 17 Mart 1919- 2 Ağustos 1920), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Artukmaç, Sadık, (Haziran 1960), Bizde Vilayet İdaresinin Tarihçesi” İller ve Belediyeler Dergisi, Yıl. 16, S. 176, s. 53- 57.
• Aydınel, Sıtkı (1990). Güneybatı Anadolu’da Kuva-yı Milliye Harekâtı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bean, George; (1987). Karia, Çev. Burak Akgüç, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Belediyelerimizin Alfabetik ve İdari Taksimatı İtibariyle Nüfus Bütçeleri, (1953), Ankara.
• Belediyeler Dâhiliye Vekâleti, Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü, (1933). İstanbul.
• Benedict, Peter (1975); Küçük Bir Anadolu Kasabasının Ekonomik Fonksiyonlarında Değişme (1947-1967), Çev.Korkut Sungur, Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Dergisi, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Çelebi, Evliya (1985). Tam Metin Seyahatname, Cilt.8, İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Çelebi, Mevlüt, (Mart 1993), Milli Mücadelede İtalyan İşgalleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 9, S. 26, s. 395- 416.
• Ekinci, Yusuf, (1990). Ahilik ve Meslek Eğitimi, Ankara: MEB Yayınları.
• Gökbel, Asaf, (1964). Milli Mücadelede Aydın, Aydın: Çoşkun Matbaası.
• Göker, Gülşen-Göker, Murat, (1970). Muğla ve İlçeleri, İzmir: Şahsi Yayınlar.
• Tortop, Nuri, (1991). Mahalli İdareler, Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• Türkiye’nin Sıhhi- İctimai Coğrafyası Muğla (Menteşe) Sancağı, Hazırlayanlar: (2012), Bayram Akça-Erdoğan Keleş, Muğla: Melsa.
• Şehir ve Kasabaların Harp Belgeleri, Bombardıman, İşgal ve Kurtuluş Tarihleri (1911-1922), (1922). Genelkurmay Başkanlığı, Ankara: Genelkurmay Matbaası.
• Temel, Mehmet, (Güz 2008). I. Dünya Savaşı Yıllarında Muğla’daki Ekonomik Kalkınma Faaliyetleri, Muğla Üniversitesi SOBE Dergisi (İlke), S. 21, s. 163- 180.
• Türkeş, Ünal, (1973). Kurtuluş Savaşında Muğla, İstanbul: Karaca Ofset.
• Umar, Bilge, (1993). Türkiye’de Tarihsel Adlar, İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1999). Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, Ankara: TTK Yayınları. Wittek, Paul. (1999). Menteşe Beyliği, Çev. O. Ş. Gökyay, Ankara: TTK Yayınları.