Türkiye-Israel Relations as a Case of Economic Pragmatism

Year 2024, Volume: 6 Issue: 1, 4 - 28, 30.06.2024

Fevzi Kırbaşoğlu Meltem Hasançebi

Abstract

This article analyses the political and economic dynamics of Türkiye-Israel relations between 1995-2019 in the light of statistical data. The main objective of the study is to reveal to what extent economic indicators such as trade volume, foreign direct investment flows and tourism flows between the two countries were affected by the political crises experienced during the period within the conceptual framework of economic utilitarianism. For this purpose, firstly, the concept of utilitarianism will be defined, the historical development process will be briefly mentioned, and John Stuart Mill's utilitarianism and his views on international trade will be given. Then, Türkiye-Israel political relations between 1995-2019 will be analysed in the context of various events. Then, the official statistical data of both countries in the same period will be interpreted with the help of graphs and tables. Finally, in the light of the data obtained, the relationship between political and economic dynamics will be discussed, and inferences will be made regarding the validity of economic utilitarianism in the case of the two countries.

Ekonomik Faydacılığın Bir Örneği Olarak Türkiye-İsrail İlişkileri

Abstract

Bu makale, 1995-2019 yılları arasındaki Türkiye-İsrail ilişkilerinin siyasi ve ekonomik dinamiklerini, istatistiki veriler ışığında incelemektedir. Makalenin temel amacı, ekonomik faydacılık kavramsal çerçevesi kapsamında iki ülke arasındaki ticaret hacmi, doğrudan yabancı yatırım akımları ve turizm hareketleri gibi ekonomik göstergelerin, dönem boyunca yaşanan siyasi krizlerden ne ölçüde etkilendiğini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle faydacılık kavramı tanımlanarak, tarihsel gelişim sürecine kısaca değinilecek ve John Stuart Mill'in faydacılık anlayışına ve uluslararası ticarete yönelik görüşlerine yer verilecektir. Ardından, 1995-2019 yılları arasındaki Türkiye-İsrail siyasi ilişkileri çeşitli olaylar bağlamında değerlendirilecektir. Daha sonra aynı dönemde her iki ülkenin resmi istatistik verileri grafik ve tablolar yardımıyla yorumlanacaktır. Son olarak, elde edilen veriler ve yorumlar ışığında ülkelerin siyasi ve ekonomik dinamikleri arasındaki ilişki düzeni tartışılacak ve ekonomik faydacılık anlayışının iki ülke örneğindeki geçerliliğine yönelik çıkarımlarda bulunulacaktır.

Keywords

Türkiye, İsrail, Filistin Sorunu, Arap-İsrail Savaşları, Ekonomik Faydacılık

References

• Aisha, N. ve Karabacak, S. (2020). Gazze, İsrail’in 2014’teki saldırısının üzerinden 6 yıl geçmesine rağmen yaralarını saramadı. Erişim: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/gazze-israilin-2014teki-saldirisinin-uzerinden-6-yil-gecmesine-ragmen-yaralarini-saramadi/1903669.
• Akçay, Ü. (2015). Küresel Krizin 2015 manzarası ve Türkiye ekonomisi. Erişim: https://tr.boell.org/tr/2015/03/24/kuresel-krizin-2015-manzarasi-ve-turkiye-ekonomisi.
• Aksar, Y. (2012). Birleşmiş Milletler Palmer (Mavi Marmara) Raporu ve uluslararası hukuk. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(33), 23-40.
• Altunışık, M. B. (2009). Worldviews and Turkish foreign policy in the Middle East. New York Perspectives on Türkiye, 40, 171-194.
• Anadolu Ajansı. (2016a). Türkiye-İsrail anlaşması TBMM’de kabul edildi. Erişim: https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/turkiye-israil-anlasmasi-tbmmde-kabul-edildi/631837.
• Anadolu Ajansı. (2016b). “İyilik gemisi”nden 50 tırlık yardım daha Gazze’ye ulaştı. Erişim: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/iyilik-gemisinden-50-tirlik-yardim-daha-gazzeye-ulasti/603784.
• Austers, A. (2016). Latvia’s economic pragmatism–business above all else. D. Potjomkina vd. (Ed.), The centenary of Latvia’s foreign affairs ideas and personalities. Vilnius: Latvian Institute of International Affairs.
• BBC. (2013). Mavi Marmara: İsrail, Türkiye’den özür diledi. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/03/130322_israil_turkiye_ozur.
• BBC. (2022). Türkiye-İsrail ilişkileri: “One minute” krizinden bugüne. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-60679436.
• Bishku, M. B. (2006). How has Türkiye viewed Israel?. Israel Affairs, 12(1), 177-194.
• Cumhuriyet. (2010). İsrail’den Türkiye’ye “Kurtlar Vadisi” uyarısı. Erişim: http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/112096/israil_den_Turkiye_ye__Kurtlar_Vadisi__uyarisi.html.
• Çarkoğlu, A. (2008). Ideology or economic pragmatism?: Profiling Turkish voters in 2007. Turkish Studies, 9(2), 317-344.
• Çelikkol, O. (2014). One minute’den Mavi Marmara’ya Türkiye-İsrail çatışması. İstanbul: Doğan Kitap.
• Çiçek, C. (2008). Arap Baharı sonrası İsrail dış politikası. İstanbul: Kriter Yayınları.
• Dalar, M. (2011). Gazze Sorunu: İsrail ablukası, uluslararası hukuk, Palmer Raporu ve Türkiye’nin yaklaşımı. ORSAM, Rapor No: 71.
• Drakopoulos, S. A. (2023). Value Judgements, Positivism and Utility Comparisons in Economics. J Bus Ethics.
• Eggleston, B. (2012). Utilitarianism. R. Chadwick (Ed.), Encyclopedia of applied ethics. Cambridge: Academic Press.
• Gruen, G. E. (1995). Dynamic progress in Turkish‐Israeli. Israel Affairs, 1(4), 40-70.
• Gültekin Punsmann, B. (2011). Türkiye-İsrail: Ekonomi ve siyasetin ayrışmasına doğru. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu.
• Hürriyet. (2009). Benim için Davos bitti. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/benim-icin-davos-bitti-10886978.
• İnat, K. ve Telci, İ. N. (2011). Türkiye’nin İran, İsrail/Filistin ve Suriye politikası 2010. B. Duran vd. (Ed.), Türk dış politikası yıllığı 2010. Ankara: SETA Yayınları.
• Katman, F. (2014). 2006 seçimleriyle Hamas’ın Filistin içinde değişen rolü. Güvenlik Stratejileri, 28, 127-156.
• Kaya, E. (2010). Türkiye-İsrail ilişkilerinde yeni dönem. Bilge Strateji, 2(2), 93-114.
• Kaya, Y. Ç., ve Aras, F. Ç. (2023). İsrail’in Kudüs politikasının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ekseninde değerlendirilmesi, Beyşehir Selçuklu 1th International Conference on Humanity and Social Sciences, Konya, Türkiye, 27-29 Ekim 2023, 443-448.
• Kırbaşoğlu, F. (2019). Avrupa Birliği’nin yükselen güçlere yönelik politikası: Türkiye örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye.
• Kırbaşoğlu, F. ve Tüfekçi, Ö. (2020). Avrupa Birliği’nin yükselen güçler politikası: BRICS ve MIKTA ülkelerinin meydan okumaları. Novus Orbis: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(1), 39-70.
• Mearsheimer, J. J. ve Walt, S. M. (2017). The Israel lobby and US foreign policy. London: Penguin Books.
• Mill, J. S. (1906). Utilitarianism. Chicago: The University of Chicago Press.
• Mill, J. S. (2004). Principles of political economy: with some of their applications to social philosophy. Indianapolis: Hackett Publishing.
• Moore, A. D. (2003). Intellectual property: theory, privilege, and pragmatism. Canadian Journal of Law and Jurisprudence, 16(2), 191-216.
• Official Website of International Monetary Fund. (2022). World economic outlook database. Retrieved from: https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/index.aspx.
• Official Website of Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs. (2022). Türkiye’s political relations with the State of Palestine. Erişim: https://www.mfa.gov.tr/turkiye_s-political-relations-with-the-palestinian-national-authority.en.mfa.
• Official Website of World Trade Organization. (2022). World trade statistical review. Retrieved from: https://www.wto.org/english/res_e/statis_e/wts2017_e/wts17_toc_e.htm.
• Oran, B. (1996). Türk dış politikası: temel ilkeleri ve Soğuk Savaş ertesindeki durumu üzerine notlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51(1), 353-370.
• Özcan, G. (2010). Aynalar galerisi: Türkiye-İsrail ilişkilerinde yansımalar, yanılsamalar ve gerçekler. Ortadoğu Analiz, 2(18), 36-44.
• Sarıaslan, F. (2019). Türkiye-İsrail ilişkilerinde değişmeyen dinamik: ekonomi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74(4), 1065-1102.
• Sırım, V. (2019). Türkiye-Orta Doğu ülkeleri arasındaki ilişkilerde Filistin meselesinin yeri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 355–374.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. (2022). Türkiye-İsrail siyasi ilişkileri. Erişim: http://www.mfa.gov.tr/turkiye-israil-siyasi- iliskileri.tr.mfa.
• Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. (2023). Sınır giriş-çıkış istatistikleri. Erişim: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-249709/yillik-bultenler.html.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Resmi İnternet Sitesi. (2023). Karşılaştırmalı ülke istatistikleri. Erişim: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Resmi İnternet Sitesi. (2019). Ankara Forumu. Erişim: https://www.tepav.org.tr/tr/calismalarimiz/s/239.
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Resmi İnternet Sitesi. (2023). Yurt dışına giden vatandaş sayıları ve gidilen ülkeler. Erişim: https://www.tursab.org.tr/turkiye-turizm-istatistikleri/yurt-disina-giden-vatandas-sayilari-ve-gidilen-ulkeler.
• Tüysüzoğlu, G. (2014). Milenyum sonrası Türkiye-İsrail ilişkilerinin değişen görünümü. Akademik Ortadoğu, 3(3), 139-160.
• Ulutaş, U. (2016). Diplomatik normalleşme-Türkiye-İsrail ilişkilerini neler bekliyor?. SETA, Analiz No: 167.
• Uzer, U. (2011). Türkiye İsrail ilişkilerinde bunalım. Ortadoğu Etütleri, 2(2), 137-168.
• Yeni Şafak. (2009). Erdoğan: Olmert beni sırtımdan hançerledi. Erişim: https://www.yenisafak.com/dunya/erdogan-olmert-beni-sirtimdan-hancerledi-168984.
• Zerbe, R. O. ve Plotnick, R. D. (1988). Rawlsian difference principles and economic utilitarianism. Social Justice Research, 2(3), 207-222.