1960 Sonrası Türk Resminde Toplumsal Gerçekçi Resimlerin Sosyal ve Siyasi Değişimle İlintisi

Year 2021, Volume: 16 Issue: 1, 42 - 55, 24.01.2021

Esra Algın

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türk resminde 1960’dan sonra yapılan toplumsal gerçekçi resimlerin sosyal ve siyasi bağlamda etkilerini incelemektir. 1960’lardan itibaren toplumsal gerçekçi anlamda birçok sanatçı, toplumun yaşantısını yorumlayan resimler üretmişlerdir. Bunlar arasında Neşet Günal, Nedim Günsür, Aydın Ayan, Nedret Sekban, Cihat Burak, Seyit Bozdoğan, Neşe Erdok, İbrahim Balaban ve Mehmet Güleryüz figür soyutlayan toplumsal gerçekçi sanatçılar olarak sayılabilir. 1960’lardan itibaren köy nüfusu kentlere göç etmeye başlamıştır. Bu durum kentlerde ve köylerde yeni sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Hızlı kentleşme, kent yaşantısının değişmesi ve Anadolu insanı sanatın temel konusu olmuştur. Farklı yaşam şartları sanatçıların yeni figüratif anlatım biçimleri geliştirmelerine kaynak oluşturmuştur. Sanatçıların ifade özgürlükleri her ne kadar kısıtlansa da onlar dönemin siyasi eleştirisine resimlerinde yer vermişlerdir. Toplum içinde yaşanan tüm değişiklikler Türk resmine yansımıştır.

Keywords

Toplumsal Gerçekçilik, Figüratif, Soyut, Resim, Siyasi

References

• Aksoy, A., (1984). 27 Mayıs Darbesi. Görsel 20. Yüzyıl Genel Kültür Ansiklopedisi, cilt.7, ss.1257, İstanbul: Görsel Yayınlar.
• Aksüğür Duben, İ., (1999). Cumhuriyetin Renkleri Biçimleri. (1.Baskı). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Aydın, A., (1978). Elektrik İşkencesi, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=457&periodID=342&sortBy=retro&sortDir=DESC. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Aydın, A., (1978). Patron, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=457&periodID=342&sortBy=retro&sortDir=DESC. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Balaban İ., (1988). Göç, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.leblebitozu.com/ibrahim-balabanin-eserleri-ve-hayati/. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Balaban İ., (1998). Fenerli Ana ve Çocuğu, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.leblebitozu.com/ibrahim-balabanin-eserleri-ve-hayati/. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Bozdoğan S., (1979). Kazı, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=608&periodID=-1. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Burak C., (1984,1985) Kafatası Sevicileri, Tuval Üzerine Yağlıboya. https://acikerisim.isikun.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11729/1052/Esra_Zeynep_Ozerakin.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Buğra, H.B., (2007). 1914’lerden 1940’lara Türk Resim ve Romanında Gerçeklik. (1.Baskı). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Çalıkoğlu, L., (2010). Kimliğin Bulgulanması, Çağdaş Olma İsteği. İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi Vakfı.
• Erdok, N., (1982). Banliyö Treni, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=395&periodID=1692&pageNo=0&exhID=0&bhcp=1. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Erdok, N., (1988). İstasyonda Sabah, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=395&periodID=1692&pageNo=0&exhID=0&bhcp=1. Erişim Tarihi:25.12.2020.
• Ergüven, M., (1983). Aydın Ayan’da Gerçekliğin Anlatısı. Yeni Boyut Dergisi. Cilt:2, Sayı:12, ss:27-29.
• Germaner, S., Koçak, O. ve Erdemci, F., (2007). Modern ve Ötesi 1950-2000. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Giray, K., (2007). Türk Resim Sanatının Bir Asırlık Öyküsü. İstanbul: Seçil Ofset Matbaacılık.
• Gökbulut, N., (2018). Nesne-Sanatçı-Resim İlişkisi Üzerine Derleme. https://nurgokbulut.com/yazilari/nesne-sanatci-resim-iliskisi-uzerine-derleme/. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Güleryüz, M., (1980). Mahkûm, Kâğıt Üzerine Karışık Teknik. http://lebriz.com/pages/artist.aspx?section=130&lang=TR&artistID=593&periodID=807&bhcp=1. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Gültekin, G., (1992). Batı Anlayışında Türk Resim Sanatı. T.C. Ziraat Bankası Kültür Sanat Etkinlikleri. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii.
• Günal, N., (1961). Baba- Oğul, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.lebriz.com/pages/artist.aspx?artistID=30&section=130&lang=TR&bhcp=1&periodID=-1. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Günal, N., (1962). Kör Hasan’ın Oğlu, Tuval Üzerine Yağlıboya. http://www.lebriz.com/pages/artist.aspx?artistID=30&section=130&lang=TR&bhcp=1&periodID=-1. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Günsür, N., (1978). Yeşil Tren/İstanbul-Frankfurt, Tuval Üzerine Yağlıboya. https://kontrastdergi.com/gulser-gunaydin-bunlar-da-var-nedim-gunsur-54-sayi/. Erişim Tarihi: 25.12.2020.
• Kuban, D., (2009). Çağlar Boyunca Türkiye Sanatının Ana hatları. (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Özsezgin, K., (1989). Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi, 3. Cilt. İstanbul: Tiglat Yayınları.
• Pelvanoğlu, B., İnankur, Z. ve Uçar, N., (2010). Hoca Ressamlar Ressam Hocalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sekban, N., (1988). Çağımızın Azizleri-Çöpçüler, Tuval üzerine yağlıboya. http://meralbostanci.blogspot.com/?m=1. Erişim Tarihi:25.12.2020.
• Tansuğ, S., (2008). Çağdaş Türk Sanatı. (6. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.