Evaluation of a Bronze Mirror from the Ordu Museum

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 108 - 116, 26.03.2025

Fevziye Eker

Abstract

The mirror is the reflection of the truth... It is lie-free... It is mesmerizing...
It is the most beautiful object that does not know what a lie is and reflects what falls on it with all its reality. Human beings, who have always succumbed to their sense of curiosity, first used the water surface with the effort to see their reflection from the early ages and then made mirrors by polishing materials such as obsidian and bronze. Over time, with the discovery and development of glass, they fulfilled their curiosity to see themselves by making mirrors with glazed backs. Mirrors, objects that were not easily accessible to everyone in ancient times, were used by elite people. The fact that mirrors are commonly found as grave finds, as well as being widely embroidered on tomb steles and vases, suggests that mirrors are sacred objects. Mirrors, which are generally an indispensable cosmetic item for women in every period, especially with their ornament and beauty reflection, have also found a symbolic place in myths, history, culture, and literature.
This study will analyze the use, development, and types of mirrors in Antiquity with the bronze mirror preserved in the Ordu Museum. The mirror in the Ordu Museum, which was transferred from the Adana Museum, is a unique artifact, and analogy was used as a dating method. Since the mirrors made of bronze were used for a wide range of dates until the Byzantine period, it was impossible to give a clear date. However, as a similar example, grave finds, which we can generally give short interval dates, were taken as a basis. With the application of this method, we can say that our artifact bears the characteristics of bronze mirrors used in the 5th-4th century BC.

Keywords

Antiquity, Ordu Museum, Mirror, Beauty, Woman, Reflection

Ordu Müzesi’nden Bir Bronz Ayna Üzerine Değerlendirme

Abstract

Gerçeğin yansımasıdır ayna… Yalansızdır… Büyüleyicidir…
Yalan nedir bilmeyen, üzerine düşeni olduğu gibi tüm gerçekliği ile yansıtan en güzel eşyadır. Merak duygusuna her zaman yenik düşen insan, ilk çağlardan itibaren yansımasını görme çabası ile ilk olarak su yüzeyini kullanmışlar ardından obsidyen, bronz gibi malzemeleri parlatarak ayna yapmışlardır. Zamanla camın keşfi ve gelişimi ile birlikte arkası sırlı aynalar yaparak kendilerini görme merakını gidermişlerdir. Antik çağlarda herkesin rahatlıkla ulaşamadığı bir nesne olan aynalar seçkin kişilerce kullanılmıştır. Genelllikle mezar buluntusu olarak ortaya çıktığı gibi mezar stellerinde ve vazolarda da yaygın olarak işlenmiş olması aynaların kutsal bir eşya olduğunu da düşündürmektedir. Özellikle süsü ve güzelliği yansıtması ile her dönem genellikle kadınların vazgeçemediği bir kozmetik eşyası olan aynalar mitlerde, tarihte, kültürde ve edebiyatta da simgesel olarak yer bulmuştur.
Çalışmada Ordu Müzesi’nde korunan bronz aynayla, Antik Çağ’da aynaların kullanımı, gelişimi ve ayna tipleri incelenecektir. Adana Müzesi’nden devir yolu ile gelen Ordu Müzesi’ndeki ayna ünik bir eserdir ve tarihleme yöntemi olarak analoji kullanılmıştır. Bronz malzemeden yapılan aynalar Bizans dönemine kadar geniş bir tarih aralığında kullanılmış olması sebebi ile net bir tarih vermek mümkün olmamış ancak benzer örnek olarak genellikle kısa aralıklı tarihler verebileceğimiz mezar buluntuları esas alınmıştır. Bu yöntemin uygulanması ile eserimizin MÖ 5.-4. yüzyılda kullanım görmüş bronz aynaların özelliklerini taşıdığını söyleyebiliriz.

Keywords

Antik Çağ, Ordu Müzesi, Ayna, Güzellik, Kadın, Yansıma

References

• Albenda, P. (1985). Mirror in the ancient Near East. Source Notes in the History of Arts. 4(2/3), 5–9.
• Aybek, S., Gülbay, O. & Durak, E. (2016). Metropolis’ten bronz aletler, gereçler ve aksesuarlar. Arkeoloji Dergisi. 21, 141–168.
• Aydın, Tavukçu, Z. (2006). Parion Nekropolü 2005 Yılı Buluntuları [Doctoral dissertation, Atatürk University].
• Baş, D. (2021). Edirne arkeoloji müzesi’nden bir grup metal buluntu. Masrop E-Dergi. 15(1), 5–40.
• Başaran, C. & Kasapoğlu, H. (2013). Parion Kazısı Metal Buluntuları (pp. 126–140). P. Ayter – Ş. Demirci– A. M. Özer (Eds.). III. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı. Türkiye Arkeolojisinde Metal: Arkeolojik ve Arkeometrik Çalışmalar. ODTÜ Yayıncılık.
• Chavane, M. J. (1990). La necropole d’amathonte tombes 110-385. 4. Les Petitts Objets. École Française d'Athènes.
• Çelikbaş, E. (2016). 2005-2014 Parion Kazısı Metal (Bronz-Demir-Kurşun) Buluntuları. [Doctoral dissertation, Atatürk University].
• Çelikbaş, E. (2020). Tokat Müzesi Bronz Eserleri. Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Çetin, C. (2015). Isparta müzesi’nden bir grup bronz eser. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20, 11-31
• Gjerstad, E., Lindros, J., Sjöqvist, E. & Westholm, A. (1935). The Swedish Cyprus expedition: Finds and results of the excavation in Cyprus 1927- 1931. II. Victor Pettersons Bokindustriaktiebolag.
• Enoch, M. J. (2006). History of mirrors dating back 8000 years. Optometry and Vision Science, 83(10), 775–781.
• Gürler, B. (2004). Tire müzesi bronz eserleri. Ege Yayınları.
• Hayes, J (1984). Greek, Roman and related metalware in the Royal Ontario Museum: a catalog. Royal Ontario Museum.
• Işın, G. (2007). Patara terrakottaları. Hellenistik ve erken Roma dönemleri, Patara V.1. Ege Yayınları.
• İşkan, H. & Çevik, N. (2000). Patara 1998. Kazı sonuçları toplantısı. 21(2). 91–104.
• İşler, E. (2004). Andre Gide’i Mitlerle Okumak. Anı Yayıncılık.
• Kasapoğlu, H. (2012). Metal eserler (pp. 165-170). C. Başaran (Ed.) Antik Troas’ın parlayan kenti Parion 1997-2009 yılları yüzey araştırmaları, kazı ve restorasyon çalışmaları, Ege Yayınları.
• Körpe, R. (1998). 1996 Lâpseki kurtarma kazısı (pp. 171-194). VIII. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, T.C. Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü.
• Lloyd-Morgan, G. (1981). Description of the Collections in the Rijksmuseum G. M. Kam at Nijmegen. Vol. IX. The Mirrors, including a Description of the Roman Mirrors, found in the Netherlands, in other Dutch Museums: The Roman Mirrors. Ministry of Culture.
• Lloyd-Morgan, G. (1977). Mirrors in Roman Britain (pp. 231–252). J. Munby – M. Henig (Eds.). Roman Life and Art in Britain II, Bar Brit Ser 41.
• Melchior-Bonnet, S. (2007). Aynanın tarihi. Dost Kitabevi. Meydan Larousse, Büyük Lugat ve Ansiklopedisi II.
• Orthmann, W. (1971). Untersuchungen Zur Spathethitischen Kunst. Rudolf Habelt Verlag.
• Pendergrast, M. (2003). Mirror mirror a history of the human love affair with reflection. Basic Books.
• Prohaszka, M. (1995). Reflections from the dead. The metal finds from the pantanello necropolis at metaponto: A comprehensive study of grave goods from the 5th to the 3rd centuries BC… in Mediterranean archaeology. 110. Coronet Books Inc.
• Richter, G. M. A. (1915). Greek, Etruscan and Roman bronzes. The Gilliss Press.
• Richter, G. M. A. (1979). Yunan sanatı, (trans.: B. Madra), Cem Yayınevi.
• Roth-Rubi, K. (1977). Zur typologie römischer griffspiegel, actes des ıııes journées ınternationales consacrées à l’étude des bronzes romains: Bruxelles-Mariemont 27-29 mai 1974. Bulletin Musées Royaux D’art Et D’historie. 46. 31–41.
• Saltuk, S. (2010). Geçmişten günümüze ayna: her alanda ve her anlamda, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Sevinç, N. & Treister M. Y. (2003). Metalwork from the Dardanos Tumulus. Studia Troica. 13. 215-260.
• Sivri, M. & Angın, Z. (2021). Dünya ve Türk Kültüründe Tarihi, Mitik ve Ekinsel Açıdan “Ayna”nın Yeri. Folklor/Edebiyat Dergisi. 27(1). 29-46. doi: https://doi.org/10.22559/folklor.1341
• Sümer, N. (2017). Mitolojik ve dinsel bir sembol olarak ayna. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(2), 1367-1375. Doi: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1986.
• Şahin, F. (2018). Patara Metal Buluntuları (pp. 35-41). H. İşkan (Ed.). Patara V.2. Ege Yayınları.
• Şimşek, C. (2011). Laodikeia nekropolü (2004-2010 Yılları) katalog. Ege Yayınları.
• Taylor, R. (2008). The moral mirror of Roman art. Cambridge University Press.
• Tosun, A. (2001). Adrasan-Çavuşköy Kurtarma Kazısı. 12. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu. 51-62.
• Treister, M. Y. (1996). The Role of Metals in Ancient Greek History. Brill. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 1991.
• Vessberg, O. & Westholm, A. (1956). Hellenistic and Roman periods in Cyprus, Sce 4.3.
• Yağız, K. & Doğan, T. (2023). Perre Nekropolisi’nden Bir Hypogeum Mezar. Arkeoloji Dergisi. XXXI. 49-69.
• Zoroğlu, L. (1992). Kelenderis 1991 Kazısı. XIV. Kazı Sonuçları Toplantısı. 2. 165-180.
• Ayna. (2023, May 26). https://sozluk.gov.tr/
• Ayna. (2023, November 29). https://islamansiklopedisi.org.tr/ayna