Fishing and Tuna Trade in Kyzikos

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 187 - 203, 26.03.2025

Hacer Çoruh Kurt

Abstract

Located on the coast of Propontis, Kyzikos was colonized by Miletus. The most important factor in the colonization of the city was tuna fishing, which is understood to have been an important source of livelihood in the city. However, it is noteworthy that ancient sources have been silent on this issue.
During the migration season, tuna fish pass through the narrow passages of the Bosphorus and Hellespont in schools. This migration of tuna fish led to the development of large-scale fisheries in the region. Different from other fisheries, watchtowers were used in tuna fishing. Watchtowers made of wood were placed in places with clear visibility. The sharp lookouts placed here would guide the fishermen waiting in the boats toward the tuna.
It is understood that there were public fishing areas and saltpans in Kyzikos. Kyzikos demanded a fee from the fishermen who used these areas. Tuna was the most important industrial activity of the city. However, there are no traces of salting factories or salted fish amphorae in Kyzikos. Epigraphic sources reveal the existence of a guild belonging to fishermen in Kyzikos. Kyzikos is one of the centers where we know garum was produced. Kyzikos oysters have a great reputation as the highest quality oysters of antiquity.
Tuna fish, the source of wealth for Kyzikos, was chosen as the city symbol. The depiction of tuna was used on Kyzikos coins for centuries. The uninterrupted continuation of the depiction of tuna shows the importance of fishing in the social life of the city. The depiction of tuna is also found on many city coins. However, the oldest tuna coins were minted in Kyzikos. Kyzikos turned into a rich city by utilizing its fishing advantage due to its location.
In this article, data on the place of fish and fishing in the social and economic life of Kyzikos will be discussed based on ancient and modern sources, archaeological, epigraphic, archaeozoological, and numismatic data.

Keywords

Bluefin tuna, tunny, Cyzicus, Salted fish, Fishermen guild

Kyzikos'ta Balıkçılık ve Ton Balığı Ticareti

Abstract

Propontis kıyısında yer alan Kyzikos, Miletos tarafından kolonize edilmiştir. Kentin kolonize edilmesindeki en önemli etken ton balığı avcılığıdır. Kentte balıkçılığın önemli bir geçim kaynağını oluşturduğu anlaşılmaktadır. Ancak antik kaynakların bu konuda sessiz kalması dikkat çekicidir.
Göç mevsiminde Bosphorus ve Hellespontos'un dar geçitlerinden sürüler halinde ton balıkları geçmektedir. Ton balıklarının bu göç hareketi bölgede büyük ölçekli balıkçılığın gelişmesine sebep olmuştur. Ton balığı avında diğer avlardan farklı olarak gözetleme kuleleri kullanılmıştır. Ahşaptan yapılan gözetleme kuleleri görüş alanı açık yerlere yerleştirilmiştir. Buraya yerleştirilen keskin gözcüler, kayıklarda bekleyen balıkçıları ton balıklarına doğru yönlendirmekteydi.
Kyzikos’ta kamuya ait balıkçılık alanları ve tuzlalar olduğu anlaşılmaktadır. Kyzikos bu alanları kullanan balıkçılardan bir ücret talep ediyordu. Ton balığı kentin en önemli endüstri faaliyetini oluşturmaktaydı. Ancak Kyzikos’ta tuzlama fabrikalarına ve tuzlanmış balık amforalarının izine rastlanmamıştır. Epigrafik kaynaklar Kyzikos’ta balıkçılara ait bir loncanın varlığını ortaya koymaktadır. Garum üretildiğini bildiğimiz merkezlerden biride Kyzikos’tur. Kyzikos’un İstiridyeleri, antikçağın en kaliteli istiridyeleri olarak büyük bir üne sahiptir.
Kyzikos’un zenginlik kaynağı olan ton balıkları kent sembolü olarak seçilmiştir. Kyzikos sikkeleri üzerinde ton balığı tasviri yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Ton balığı tasvirinin aralıksız devam etmesi, balıkçılığın kentin sosyal yaşantısındaki önemini göstermektedir. Ton balığı tasviri birçok kent sikkesinde de yer almaktadır. Ancak en eski ton balıklı sikkeler Kyzikos’ta basılmıştır. Kyzikos konumu nedeniyle sahip olduğu balıkçılık avantajını kullanarak zengin bir kente dönüşmüştür.
Bu makalede; Kyzikos’un zenginlik kaynağı olan ton balıkçılığı konusu irdelenecektir. Antik ve modern kaynaklar, epigrafik kanıtlar ile kentin bastığı ton balıklı sikkeler ışığında balıkçılığın kent için önemi ortaya koyulacaktır.

Keywords

Ton balığı, Kyzikos, Cyzicus, Tuzlanmış Balık, Balıkçılar Loncası

References

• Aldrete, G. S. & Aldrete, A. (2019). The long shadow of antiquity: What have the Greeks and Romans done for us? Bloomsbury Academic.
• Arnold, P. (2020). Polysemy, epigraphic habit and social legibility of maritime shippers: navicularii, naukleroi, naucleri, nauculari, nauclari (pp. 367-423), Arnaud, P., & Keay, S. (Eds.). Roman Port Societies. Cambridge University Press.
• Arslan, M. (2010). İstanbul’un antik çağ tarihi, arkaik ve klasik dönemler. Odin Yayıncılık.
• Ash, R., (2007). The Wonderful World of Mucianus (pp. 1–17). Bulletin of the Institute of Classical Studies. 50. Issue Supplement 100: Vita Vigilia Est: Essays in Honour of Barbara Levick. Oxford University Press. https://doi.org/10.1111/j.2041-5370.2007.tb02461.x
• Bekker Nielsen, T. (2006). Ancient fishing and fish processing in the black sea region. Aarhus University Press.
• Benjamin, S. G. W. (1880). The light-houses of old, The Art Journal (1875-1887). New Series. 6. 41-45.
• Birley, A. R. (2013). Hadrian: the restless emperor. Routledge.
• Bresson, A. (2015). The making of the ancient Greek economy: ınstitutions, markets, and growth in the city-states. Princeton University Press.
• Bursa, P. (2007). Antik çağ’da Anadolu’da balık ve balıkçılık. [Doctoral dissertation, İstanbul University].
• Bursa, P. (2010). Antik çağ’da Anadolu’da balık ve balıkçılık. Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. Bursa Sturtevant, P. (2016). Eskiçağ’da anadolu’nun güney ve batısında yer alan bölgelerde balık ve balıkçılık, Adalya, No. XIX / 201, 75-94.
• Burstein, S.M. (2010). The Greek cities of the Black Sea, a companion to the classical Greek world. Kinzl, K. H. (Ed.). Blackwell Publishing.
• Caldwell, T. F. (2015). The career of licinius mucianus, [MA dissertation, University of Melbourne]. Carradice, I. & Price, M., (2001). Helen dünyasında sikke. Homer Kitabevi.
• Casson, L. (2002). Antik çağda denizcilik ve gemiler, Homer Kitabevi.
• Corcoran, T. H. (1963). Roman fishermen. The Classical World. 56(4). 97-102.
• Curtis, R. I. (1991). Garum and salsamenta: production and commerce in materia medica. Brill.
• Çakırlar, C. (2016). Early bronze age foodways in the Aegean: social archaeozoology on the eastern side. In E. Pernicka, S. Ünlüsoy, & S.W.E. Blum (Eds.). Early bronze age Troy: chronology, cultural development and ınterregional contacts (pp. 291–304. Proceedings of an International Conference held at the University of Tübingen.
• Çoruh Kurt, H. (2022). Kyzikos’un denizcilik yaşantısından izler. Bayyiğit, M., Özkan, M. et al. (Eds.). Geçmişten Günümüze Balıkesir’in Kültürel Mirası- 2 (pp.198-208). Palet Yayınları.
• Cunliffe, B. W. (2017). On the ocean: the Mediterranean and the Atlantic from prehistory to ad 1500. Oxford University Press.
• Dalby, A. (2002). Empire of Pleasures: Luxury and ındulgence in the Roman World, Routledge.
• Dalby, A. (2003). Food in the Ancient World from A to Z. Routledge.
• Delemen, İ. (2003). Antik dönemde beslenme. Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Di Natali, A. (2014). The ancient distribution of bluefin tuna fishery: how coins can ımprove our knowledge. Collect. Vol. Sci. Pap. ICCAT. 70(6). 2828-2844.
• Diomidis, A. P. (2009). The body ın the landscape: Aristides’ corpus ın light of the sacred tales. W. V. Harris (Ed.). Brooke Holmes, Aelius Aristides between Greece, Rome, and the Gods. Brill.
• Dumankaya, O. (2018). Antikçağ Anadolusu’nda su ürünleri tüketimi ve ticareti-I: paleolitik çağ’dan tunç çağı’na. L. G. Gökçek, E. Yıldırım & O. Pekşen (Eds.). Anadolu’nun eski çağlarında iktisadi ve zirai hayat (pp. 153- 186). Değişim Yayınları.
• Dumont, J. (1976). La pêche du thon à byzance à l'époque hellénistique, Revue des Études Anciennes, Tome 78-79, No:1-4, 96-119.
• Elsner, J. & Rutherford, I. (2005). Pilgrimage in Graeco-Roman and early Christian antiquity: seeing the gods, Oxford University Press.
• Ertan, A. (2010). İstanbul boğazı’nda balıkçılık. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Ertüzün, R. M. (1998). Kapıdağı yarımadası ve çevresindeki adalar, tarihi ve arkeolojisi üzerinde araştırmalar. Ozan Sanatevi.
• Felici, di E. (2017). Le tonnare antiche, Semestrale di archeologia subacque navala Anno XXIII, 66 n.s.2, 2-21.
• Friedell, E. (1999). Antik yunan’ın kültür tarihi. Dost Yayınevi.
• Gallant, T. W. (1985). A fisherman tale’s:an analysis the potential productivitiy of fishing in the ancient World. Belgian Archaeological Mission.
• Gorman, V. B. (2001). Miletos, the ornament of ıonia: a history of the city to 400 b.c.e. University of Michigan Press.
• Greaves, A.M. (2003). Miletos bir tarih. Homer Kitabevi.
• Gündem, C. Y. (2010). Animal based economy in Troia and the Troas during the maritime troy culture (c. 3000-2200 bc.) and a general summary for west Anatolia. [Doctoral dissertation, Eberhard Karls Universität, Tübingen].
• Güney, H. (2012). The reosurces and economy of roman Nicomedia, [Doctoral dissertation, University of Exeter].
• Habicht, C. (2013). Eudoxus of Kyzikos ptolemaic explaration of the sea routa to India. K. Buraselis, M. Stefanou, D.J. Thompson, (Eds.). The ptolemies, the sea and the nile: studies in waterborne power (pp. 197–206). Cambridge University Press.
• Hansen, H. M. & Nielsen, T. H., (2004). An inventory of archaic and classical poleis. Oxford University Press.
• Hamilton, W. J. (2012). Researches in Asia Minor, Pontus, and Armenia: with some account of their antiquities and geology. 2. Cambridge University Press.
• Harland, P. A. (2013). Associations, synagogues, and congregations: claiming a place in ancient Mediterranean society. Kitchener.
• Harland, P. A. (2014). Greco-Roman associations: texts, translation and commentary, north coast of the Black Sea, Asia Minor. Walter de Gruyter GmbH.
• Harland, P. A. & Last, R. (2020). Group survival in the ancient Mediterranean: rethinking material conditions. Bloomsbury Publishing.
• Hasluck, F. W. (1910). Kyzikos. Cambridge.
• Horejs, B., Milić, B., Ostmann, F., Thanheiser, U., Weninger, B. & Galik, A. (2015). The Aegean in the early 7th millennium BC: maritime networks and colonization. Journal of World Prehistory. 28/4. 289-330.
• Hurter, S.M. & Liewald, H.J. (2006). Die frühesten Typen der Elektronprägung von Kyzikos, Thunfische, Thunfischköpfe und – hinterhälften. Schweizerische numismatische Rundschau Schweizerische. Numismatische Gesellschaft. 85. 5-17, Tafeln 1-4.
• Irby, G. L. (2021). Using and conquering the watery world in Greco-Roman antiquity. Bloomsbury Publishing.
• Irmak, E. & Alparslan, M. (2008). A new record for Çanakkale (Turkey) strait: luvarus imperialis rafinesque, 1810 (pisces: luvaridae), Journal of Fisheries Sciences. 2(3). 506-509.
• King, C. (2004). The Black Sea: A History. Ashford Colour Press.
• Kroll, J., H., (2018). Two fifth-century lead weights of Kyzikos on the commercial standard of Athens, Second International Congress on the History of Money and Numismatics in the Mediterranean World – Proceedings. 85-90. Oksijen Basım ve Matbaacılık.
• Koçhan, N. (2011). Kyzikos tarihi ve mimari kalıntıları Renkvizyon Ofset Form Matbaacılık.
• Koçhan, N. (2018). Kyzikos nekropolünden bir taş örgü mezarı ve buluntularının değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6(70). 14-32.
• Kraay, C. M. (1976). Archaic and classical Greek coins. Methuen.
• Leblanc, T. (2021). Poids et mesure en propontide hellenistique: le cas de cyzique. Bulletin De La Socıete Française De Numismatique. 76(04). 137-143.
• Livie, K. (2014). Chesapeake oysters: the bay's foundation and future, American palata. The United States.
• Lovell, M. S. (1867). The edible mollusks of Great Britain and Ireland. London.
• Lytle, E. (2006). Fisheries and the ancient Greek economy. [Doctoral dissertation, Duke University].
• Lytle, E. (2012). Fishermen, the sea, and the limits of ancient greek regulatory reach. Classical Antiquity. 31. 1–55.
• Lytle, E. (2018). Fishing with fire: technology, economy and two greek ınscriptions. Historia. 67/1. 61–102. Mansel, A.M. (1999). Ege ve Yunan tarihi. Türk Tarih Kurumu.
• Marzano, A. (2013). Harvesting the sea: the exploitation of marine resources in the Roman Mediterranean. Oxford University Press,
• Marzano, A. (2018). Fish and fishing in the Roman world. Journal of Maritime Archaeology.13. 437–447.
• Mccann, A. M. (2017). The Roman port and fishery of cosa: a center of ancient trade. Princeton University Press.
• Mclaughlin, R. (2016). The Roman empire and the silk routes: the ancient world economy & the empires of Parthia, central Asia & han China. Pen and Sword Books.
• Mildenberg, L. (1995). The cyzicenes: a reappraisal. American Journal of Numismatics. Second Series 5-6 (1993-1994). 1- 12. Plate 1-2.
• Morrisson, C. (2002). Antik sikkeler bilimi nümismatik genel bir bakış. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Motor, H. (2010). Bursa, Balıkesir ve Bandırma müzelerindeki Kyzikos sikkeleri. [Doctoral dissertation, Atatürk University].
• Mylona, D. (2021). Catching tuna in the Aegean: biological background of tuna fisheries and the archaeological implications, Anthropozoologica. 56(2). 23-37.
• Peirano, I. (2009). Mutati artus: scylla, philomela and the end of silenus' song in virgil "eclogue" 6. The Classical Quarterly. 59(1). 187-195.
• Prêteux, F. (2008). Le commerce de Cyzique au IVe siècle, dans J. NAPOLI (dir.), Ressources et activités maritimes des peuples de l'antiquité, actes du colloque international de boulogne-sur-mer, mai 2005. Les Cahiers du Littoral. 2(6). 353-368.
• Psoma, S. E. (2016). Choosing and cahnging monetary standars in the greek world during the archaic and the calssical periods. E. M. Harris, D. M. Lewis & M. Woolmer (Eds.). The ancient Greek economy: markets, households and city-states (pp. 90- 115). Cambrige University Press.
• Robert, L. (1950). Inscriptions de l’hellespont et de la propontide. Hellenica IX. 78-97.
• Robinson, D. M. & Blegen, E. P. (1935). Archaeological news and discussions. AJA 39(3). 378-411.
• Roesti, R. M. (1966). The declining economic role of the mediterranean tuna fishery. AJHS. 25(1). 77-90.
• Roller, D.W. (2004). The world of Juba II and Kleopatra Selene: royal scholarship on Rome's African frontier. Routledge.
• Sevin, V. (2016). Anadolu’nun tarihi coğrafyası I. Türk Tarih Kurumu.
• Skinner, J. E. (2012). The invention of Greek ethnography: from Homer to Herodotus. Oxford University Press.
• Tekin, O. (2010). Eskiçağ’da İstanbul’da balık ve balıkçılık. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Tekin, O. (2013a). Weights of Cyzicus in Athens numismatic museum. Anatolia Antiqua, 21, 167–173.
• Tekin, O. (2013 b). Two Hellenistic weights of Cyzicus from dascylium. Anadolu/Anatolia. 39. 121–127.
• Tillie, C. (2017). Oyster: a global history. Reaktion Books.
• Van neer, W. & Uerpmann, M. (1998). Fish remains from the new excavations at Troy. H. Buitenhuis, L. Bartosiewicz & A. M. Choyke (Eds.), Archaeozoology of the near east iii. proceedings of the third international symposium on the archaeozoology of southwestern Asia and adjacent areas (pp. 243-254). ARC-Publication.
• Vargas, E. G. & Del Corral, D. F. (2007). The origin and development of tuna fishing nets (almadrabas), In T. Bekker-Nielsen, & D. B. Casasola (Eds.), Ancient nets and fishing gear proceedings of the ınternational workshop on “nets and fishing gear ın classical antiquity: a first approach” (pp. 205-228).
• Von Den Driesch, A. (1999). Archäozoologische untersuchungen an tierknochen aus dem dritten und ersten vorchristlichen jahrtausend vom Beşik-Yassıtepe, West Türkei. Studia Troica 9. 439-474.
• Vermaseren, M. J. (2015). Corpus cultus cybelae attidisque (CCCA), I: Asia minör. Brill.
• Walser, A.V. (2022). Asia Minor. S. Reden (Ed.). The cambridge companion to the ancient Greek economy (pp. 77–93). Cambridge University Press.
• Watson, D. F. (2016). Paul and boasting. J. P. Sampley (Ed.). Paul in the Greco-Roman world: a handbook: I (pp. 77–100). Bloomsbury Publishing.
• YIldırım, Y. S. (2010). Metropolis buluntuları ışığında Batı Anadolu’daki Hellenistik Roma dönemi mutfak kültürü. [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University].
• Zając, B. (2023). Between roman culture and local tradition: Roman Provincial Coinage of Bithynia and Pontus during the Reign of Trajan (98-117 AD). Archaeopress Publishing Ltd.